ဘာသာပြန် စာပေ

တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပများ​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်​ေရး​

တင်ြပသူ
ဦး​တင်ဧ

ဦး​တည်ချက်

ဤစာတန်း​တွင် ဦး​တည်ချက် နှစ်ချက်ရှိပါသည်။

ယင်း​တို့​မှာ

၁။ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​ အသီး​သီး​ ဗဟုသုတ ပိုမိုြကွယ်ဝလာ​ေစရန်နှင့်​
၂။ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​များ​ တဦး​အ​ေြကာင်း​ တဦး​ပိုမိုသိရှိ နား​လည်လာြက​ေစရန် ြဖစ်ပါသည်။
ဤတွင် နံပတ် ၁ ဦး​တည်ချက်မှာ ရှင်း​​ေနပါသည်။ အကျယ်ရှင်း​ြပ​ေနစရာ မလိုဟု ထင်ပါသည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​တမျိုး​၏ အ​ေြကာင်း​အရာများ​ကို အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပသို့​ ြပန်ဆို​ေရး​သား​လိုက်လျှင် အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ အဖို့​ အြကား​ အြမင် ပိုများ​လာမည်၊ အ​ေထွ​ေထွ ဗဟုသုတ ပိုမိုြကွယ်ဝလာမည်မှာ အမွန်​ေသချာ​ေသာ ကိစ္စြဖစ်ပါသည်။ အ​ေထွ​ေထွ ဗဟုသုတ နည်း​ပါး​၍ အရာရာတွင် အသိပညာ အဆင့်​အတန်း​ နိမ့်​​ေန​ေသး​​ေသာ ကျွန်​ေတာ်တို့​ ြပည်​ေထာင်စု ြမန်မာနိုင်ငံဖွား​ တိုင်း​ရင်း​သား​ တို့​အဖို့​ ဗဟုသုတ တိုး​ပွား​​ေစမည့်​ ကိစ္စမှန်သ​ေရွ့​ လိုလား​အပ်သည်ချည်း​ လုပ်​ေဆာင်အပ်သည်ချည်း​ ြဖစ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ယခု ဘာသာြပန်​ေရး​ ကိစ္စသည်လည်း​ လိုလား​အပ် လုပ်​ေဆာင်အပ်​ေသာ ကိစ္စတရပ် ြဖစ်ပါသည်။

ဦး​တည်ချက် နံပတ် ၂ ကိုမူ အနည်း​ငယ် ရှင်း​ြပပါရ​ေစ။
ကျွန်​ေတာ်တို့​နိုင်ငံသည် လူဦး​​ေရ ၂၈ သန်း​ခန့်​သာရှိ​ေသာ နိုင်ငံငယ်က​ေလး​ ြဖစ်သည်။ လူဦး​​ေရအား​ြဖင့်​ လည်း​​ေကာင်း​၊ စီး​ပွား​​ေရး​အား​ြဖင့်​လည်း​​ေကာင်း​၊ ကျွန်​ေတာ်တို့​ထက် များ​စွာ အင်အား​ြကီး​မား​​ေသာ နိုင်ငံြကီး​များ​ အြကား​တွင် ညပ်​ေန​ေသာ နိုင်ငံလည်း​ ြဖစ်သည်။ ယင်း​သို့​ ြဖစ်​ေနသည့်​အထဲတွင် တိုင်း​ရင်း​သား​ တမျိုး​တည်း​သာ ရှိသည်မဟုတ်ပဲ၊ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​​ေပါင်း​ ​ေြမာက်ြမား​စွာ စု​ေပါင်း​​ေနထိုက်လျက် ရှိသြဖင့်​ ထိုတိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​များ​၏ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုကို အရအရ တည်​ေဆာက်ရန်မှာ လွန်စွာအ​ေရး​ြကီး​​ေပသည်။ တဖန်၊ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အများ​စုသည် ြပည်​ေထာင်စု၏ နယ်နိမိတ် တ​ေလျှာက်တွင် ​ေနထိုက်လျက် ရှိရကား​ တိုင်း​ရင်း​သား​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုသည် ပို၍ပို၍ပင် လိုအပ်လာ​ေပ​ေတာ့​သည်။

လက်​ေတွ့​အား​ြဖင့်​ ကျွန်​ေတာ်တို့​သည် ၁၉၄၇ ခုနှစ် ​ေဖ​ေဖာ်ဝါရီလ ပင်လံုမှ အစြပု၍ တိုင်း​ရင်း​သား​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုကို မျိုး​​ေစ့​ချနိုင်ခဲ့​သြဖင့်​သာ နိုင်ငံလွတ်လပ်​ေရး​ကို ရရှိခဲ့​ြခင်း​ြဖစ်သည်။ ထိုရရှိထား​​ေသာ လွတ်လပ်​ေရး​ကို ထာဝရတည်တံ့​​ေအာင် ဆက်လက်ထိန်း​သိမ်း​ ထား​နိုင်ရန် တိုင်း​ရင်း​သား​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာ ​ေတာင့်​တင်း​လာ​ေအာင် ဆက်လက်လုပ်​ေဆာင် ြကရ​ေပမည်။ ထို့​ထက်ကား​ ယခုအခါ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​ အား​လံုး​၏ အကျိုး​စီး​ပွား​အတွက် ဆိုရှယ်လစ် လူ့​​ေဘာင်သစ်ကို ြကိုး​ပမ်း​ တည်​ေဆာက်လျက်ရှိရာ တိုင်း​ရင်း​သား​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုကိုပင် အ​ေြခခံ၍ တည်​ေဆာက်သွား​ြကရ​ေပမည်။ ဤသို့​လျှင် တိုင်း​ရင်း​သား​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုသည် ြပည်​ေထာင်စုြကီး​၏ အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်၊ အနာဂတ် ကာလသံုး​ပါး​စလံုး​အတွက် အဓိကကျ​ေသာ လိုအပ်ချက်ြကီး​ တရပ် ြဖစ်​ေန​ေပ​ေတာ့​သည်။

ယင်း​သို့​ြဖစ်ရာ ကျွန်​ေတာ်တို့​သည် တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အချင်း​ချင်း​ တဦး​အ​ေြကာင်း​တဦး​ ပိုမိုသိရှိ နား​လည်လာ​ေအာင် တတ်နိုင်သမျှ ​ေဆာင်ရွက်​ေပး​နိုင်လျှင် ြပည်ထာင်စုြကီး​ စည်း​လံုး​ညီညွတ်မှုအတွက် များ​စွာ အ​ေထာက်အကူ ြဖစ်​ေပလိမ့်​မည်။

ဤ၌ " တဦး​အ​ေြကာင်း​ " ဆိုသည်မှာ အလွန်တရာများ​ြပား​ ကျယ်ဝန်း​ပါသည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​တမျိုး​၏ ပထဝီဝင်၊ သမိုင်း​၊ ဘာသာစကား​၊ စာ​ေပ၊ ဓ​ေလ့​ထံုး​စံ၊ ယဉ်​ေကျး​မှု စသြဖင့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​တ​ေယာက်၏ ​ေမွး​သည့်​​ေန့​မှစ၍ ​ေသသည့်​​ေနအထိ ြဖစ်ပျက်၊ ​ေတွ့​ြကံုခံစား​၊ ​ေတွး​​ေတာ၊ လုပ်ကိုင်​ေဆာင်ရွက်​ေသာ ကိစ္စအား​လံုး​ အြကံုး​ဝင်ပါသည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​တမျိုး​၏ အ​ေြကာင်း​ပင်လျှင် ဤမျှများ​ြပား​ ကျယ်ဝန်း​​ေနလျှင် ၇၀ နီး​ပါး​ရှိ​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ ​ေပါင်း​စံုတို့​၏ အ​ေြကာင်း​မှာ မည်မျှများ​ြပား​ ကျယ်ဝန်း​မည်ကို ​ေတွး​၍ြကည့်​နိုင်ပါသည်။

သိစရာ၊ မှတ်စရာ၊ ​ေလ့​လာစရာက ဤမျှများ​ြပား​ ကျယ်ဝန်း​​ေန​ေသာ်လည်း​ အကယ်သိရှိ နား​လည်ြပီး​​ေသာ အရာကား​ အနည်း​ငယ်မျှသာ ရှိ​ေသး​သည့်​ အ​ေြကာင်း​ကိုမူ အထူး​​ေြပာဖို့​ မလိုဟု ထင်ပါသည်။ ကျွန်​ေတာ်တို့​ တိုင်း​ရင်း​သား​ အချင်း​ချင်း​ တဦး​အ​ေြကာင်း​တဦး​ ​ေကာင်း​စွာမသိ​ေသး​သည့်​ အ​ေြကာင်း​ကို ကျွန်​ေတာ်တို့​အား​လံုး​ ​ေကာင်း​စွာသိြကပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ တဦး​အ​ေြကာင်း​ တဦး​ ပို၍ သိရှိနား​လည်လာ​ေအာင် ကျွန်​ေတာ်တို့​ နည်း​အမျိုး​မျိုး​ြဖင့်​ လုပ်​ေဆာင်ြကရပါမည်။

ယင်း​နည်း​များ​ထဲတွင် တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပအချင်း​ချင်း​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်​ေရး​သည်လည်း​ နည်း​​ေကာင်း​တခု ြဖစ်သည်ဟု ထင်ြမင်ပါသည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အချင်း​ချင်း​ တဦး​၏ အ​ေြကာင်း​ကိစ္စကို တဦး​က အခါအခွင့်​ရတိုင်း​ ​ေလ့​လာမှတ်သား​ ​ေနြကမည်၊ ​ေရး​သား​​ေဖာ်ြပ ​ေနြကမည်ဆိုပါက တဦး​အ​ေြကာင်း​တဦး​ ပိုမိုသိရှိ လာ​ေပလိမ့်​မည်။ တဦး​နှင့်​တဦး​ နား​လည်မှု ပိုမိုရရှိ လာ​ေပလိမ့်​မည်။ မသိနား​မလည်မှု​ေြကာင့်​ ြပုမိတတ်​ေလ့​ရှိ​ေသာ အ​ေြပာအဆို မှား​ယွင်း​မှု၊ အလုပ်အကိုင် မှား​ယွင်း​မှုများ​ကို ​ေရှာင်ရှား​နိုင်ြက​ေပလိမ့်​မည်။ တဦး​အ​ေပါ်တဦး​ သည်း​ခံခွင့်​လွှတ်မှု၊ ခင်မင်​ေလး​စား​မှု တိုး​ပွား​လာ​ေပလိမ့်​မည်။ ဤနည်း​အား​ြဖင့်​ တကယ့်​ ခိုင်မာ​ေတာင့်​တင်း​​ေသာ ချစ်ြကည်စည်း​လံုး​မှုကို ​ေနာက်ဆံုး​၌ ရရှိလာနိုင်​ေပလိမ့်​မည်။

ဤတိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပအချင်း​ချင်း​ " ​ေပါင်း​ကူး​ " ​ေပး​ြခင်း​၊ နှီး​​ေနှာဖလှယ်ြခင်း​၊ အြပန်အလှန် ယိုစီး​စိမ့်​ဝင်ြခင်း​၊ ပူး​​ေပါင်း​ ​ေဆာင်ရွက်ြခင်း​ လုပ်ငန်း​သည် အလွန်သိမ်​ေမွ့​​ေသာ်လည်း​ ထာဝရခိုင်မာ ြမဲြမံကျစ်လစ်​ေသာ သ​ေဘာကို ​ေဆာင်​ေပသည်။ ဥပမာ အား​ြဖင့်​ အရာဝတ္ထု နှစ်ခုကို ပိုး​ြကိုး​မျှင်က​ေလး​ြဖင့်​ ချည်​ေနှာင်ရစ်စည်း​​ေပး​သကဲ့​သို့​ ြဖစ်သည်။ ပိုး​ြကိုး​သည် ​ေသး​သွယ်နူး​ညံ့​၍ အလွယ်တကူ မြမင်ရ​ေသာ်လည်း​ ပိုမိုြမဲြမံ ခိုင်ခံ့​​ေအာင် စည်း​​ေနှာင်ရစ်ပတ် ​ေပး​တတ်​ေသာ သတ္တိရှိ​ေပသည်။

ထို့​​ေြကာင့်​ ဤဒုတိယ ဦး​တည်ချက်ြဖင့်​လည်း​ ဤစာတန်း​ကို တင်ရြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။

လုပ်ငန်း​စဉ်

လုပ်ငန်း​စဉ် ​ေလး​ရပ်ရှိပါသည်။ ယင်း​တို့​မှာ -
၁။ တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပ အသီး​သီး​မှ ​ေကာင်း​နိုး​ရာရာများ​ကို ြမန်မာသို့​ြပန်ြခင်း​၊ (စာြဖင့်​ပင် မရှိ​ေသာ်လည်း​ တိုင်း​ရင်း​သာတို့​ နှုတ်ြဖင့်​ ​ေြပာဆိုမှတ်သား​ထား​​ေသာ အ​ေြကာင်း​အရာများ​ -
ပံုစံ။ ။ ပံုြပင်၊ သမိုင်း​၊ စကား​ပံု စသည်တို့​ကို ြမန်မာလို ​ေရး​သား​ြခင်း​လည်း​ ဤကဏ္ဍတွင် အြကံုး​ဝင်ပါသည်။)
၂။ ြမန်မာစာ​ေပမှ ​ေကာင်း​နိုး​ရာရာများ​ကို တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာအသီး​သီး​သို့​ြပန်ြခင်း​၊
၃။ တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပ တမျိုး​မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ထား​သည်တို့​ကို အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာတမျိုး​ သို့​မဟုတ် ဘာသာအများ​သို့​ ြပန်ြခင်း​၊
၄။ အြခား​ဘာသာစကား​ အထူး​အား​ြဖင့်​ အဂင်္လိပ်စာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​များ​ အ​ေြကာင်း​အရာများ​ကို ​ေသချာစွာ စိစစ်၍ ဘာသာြပန်ြခင်း​ဟူ၍ ြဖစ်ပါသည်။

မည်သို့​​ေဆာင်ရွက်သင့်​သနည်း​

တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပများ​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်​ေရး​အတွက် ​ေအာက်ပါနည်း​နှစ်နည်း​အနက် တနည်း​နည်း​ြဖင့်​ ​ေဆာင်ရွက်သင့်​သည်ဟု အြကံ​ေပး​လိုပါသည်။
ပထမနည်း​။ ။ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အချို့​တွင် (ပံုစံအား​ြဖင့်​ ြပည်နယ်များ​အနက် ချင်း​ဝိ​ေသသ တိုင်း​တို့​တွင်) စာ​ေပြပုစု​ေရး​နှင့်​ ဘာသာြပန် ​ေကာ်မတီအသီး​သီး​ ဖွဲ့​စည်း​တည်​ေထာင်ရန်။

ယင်း​​ေကာ်မတီတို့​၏ လုပ်ငန်း​များ​မှာ

၁။ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်သင့်​​ေသာ စာ​ေပများ​ စိစစ်​ေရွး​ချယ်​ေပး​ြခင်း​၊
၂။ ဘာသာြပန်နိုင်မည့်​ စာ​ေပလုပ်သား​များ​ ရှာ​ေဖွ​ေရွး​ချယ်သင်ြကား​ ​ေလ့​ကျင့်​ခန့်​ထား​​ေပး​ြခင်း​၊
၃။ (အထူး​အား​ြဖင့်​ သိပ္ပံနှင့်​ အတတ်ပညာဆိုင်ရာ စာ​ေပများ​နှင့်​ ပတ်သက်၍) ပညာရပ် ​ေဝါဟာရများ​ ြပုစုသတ်မှတ်​ေပး​ြခင်း​၊
၄။ တည်း​ြပတ်သူများ​ ရှာ​ေဖွထား​ရှိ​ေပး​ြခင်း​၊
၅။ ဘာသာြပန်ြပီး​​ေသာ စာမူများ​ကို ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝ ြဖန့်​ချီ​ေပး​ြခင်း​ စသည်တို့​ ြဖစ်သင့်​ပါသည်။
ဤနည်း​ြဖင့်​ မလုပ်​ေဆာင်နိုင်ခဲ့​​ေသာ် -
ဒုတိယနည်း​ ။ ။ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အချို့​ထဲမှ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာနှင့်​ ြမန်မာဘာသာကို ​ေကာင်း​စွာတတ်ကျွမ်း​သူ သံုး​​ေလး​ဦး​စီကို ယဉ်​ေကျး​မှုဌာနနှင့်​ " စာ​ေပဗိမာန် " တွင် တွဲဖက်ထား​ရှိ​ေစြပီး​လျှင် အထက်ပါအတိုင်း​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်​ေရး​ လုပ်ငန်း​များ​ကို လုပ်​ေဆာင်သွား​​ေစ သင့်​သည်။ (ဤတွင် ​ေဖာ်ြပပါ ပုဂ္ဂိုလ်တို့​ကို လမ်း​ြပညွှန်ြကား​ ​ေနမည့်​ စာ​ေပအဖွဲ့​အစည်း​ တရပ်စီကား​ ြပည်နယ်အသီး​သီး​နှင့်​ ချင်း​ဝိ​ေသသ တိုင်း​တို့​တွင် ရှိသင့်​သည်။)

လုပ်ငန်း​အလား​အလာ

လုပ်ငန်း​အလား​အလာကို ခန့်​မှန်း​ြကည့်​လိုက်​ေသာ် အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပများ​မှ ြမန်မာသို့​ြပန်ဖို့​က နည်း​၍ ြမန်မာမှ အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာများ​သို့​ ြပန်ဖို့​က ပိုများ​မည်ဟု ယူဆပါသည်။ အ​ေြကာင်း​ကို ဆို​ေသာ် -
၁။ ြမန်မာစာ​ေပက အြခား​တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပတို့​ထက် အဆ​ေပါင်း​များ​စွာ ပိုမိုြကွယ်၀​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်သည်။
၂။ အချို့​တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​တွင် စာ​ေရး​ရန် အက္ခရာပင် မရှိ​ေသး​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်သည်။
၃။ အချို့​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​တွင် " စာ​ေပ " အနည်း​ငယ်သာ ရှိ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်သည်။

(ပံုစံ။ ။ ပံုြပင်၊ စကား​ပံု၊ သမိုင်း​၊ ​ေဆး​ကျမ်း​၊ ဓာတ်ကျမ်း​၊ လက်မှုပညာ အချို့​စသည်)
ထို့​​ေြကာင့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​ အသီး​သီး​တို့​၌ စာြဖင့်​ သို့​မဟုတ် နှုတ်ြဖင့်​ရှိ​ေသာ ပံုြပင်၊ စကား​ပံု၊ သမိုင်း​၊ လက်မှုပညာ၊ ​ေဆး​ကျမ်း​၊ ဓာတ်ကျမ်း​ စသည်တို့​ကို ြမန်မာသို့​ြပန်၍ ြမန်မာစာ​ေပတွင်ရှိ​ေသာ စာ​ေကာင်း​​ေပမွန်များ​၊ ဝတ္ထုများ​၊ သိပ္ပံပညာများ​၊ လူမှု​ေရး​စာ​ေပများ​ကို အချို့​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပများ​သို့​ ြပန်ဆို​ေပး​သွား​လျှင် ​ေလျာ်ကန်မည်ဟု ထင်ြမင်ပါသည်။

ြပဿနာများ​

ဤတိုင်း​ရင်း​စာ​ေပများ​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်​ေရး​ကို လက်​ေတွ့​အ​ေကာင်အထည် ​ေဖာ်​ေသာအခါ ​ေအာက်​ေဖာ်ြပပါ များ​ြပား​ရှုပ်​ေထွး​​ေသာ ြပဿနာများ​နှင့်​ ရင်ဆိုင်ရဖွယ် ရှိပါသည်။
ြပည်​ေထာင်စု ြမန်မာနိုင်ငံတွင် တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​ အလွန်များ​ပါသည်။ (ဒို့​​ေသွး​ဒို့​သား​ တိုင်း​ရင်း​ဘွား​ စာအုပ်တွင် ဦး​မင်း​နိုင် က ၇၀ ဟု ​ေဖာ်ြပပါသည်။)

ဤတွင် ယင်း​တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပအား​လံုး​မှ ​ေကာင်း​နိုး​ရာရာများ​ကို ြမန်မာသို့​ြပန်မည်ဆိုလျှင် ြပဿနာ ြကီး​ြကီး​ ကျယ်ကျယ် မ​ေပါ်နိုင်ပါ။ ဘာသာစကား​ဆိုင်ရာ အခက်အခဲတခုသာလျှင် ရင်ဆိုင်ရဖို့​ ရှိပါသည်။

သို့​ရာတွင် ြမန်မာစာ​ေပမှ ြပန်သင့်​ြပန်ထိုက်သည်များ​ကို အဆိုပါစာ​ေပ " အား​လံုး​ " သို့​ ြပန်မည်ဆိုလျှင်ကား​ ြပဿနာမှာ အလွန်များ​ြပား​ ကျယ်ဝန်း​ရှုပ်​ေထွး​ ပါလိမ့်​မည်။

၁။ အချို့​တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​တွင် အက္ခရာပင် မရှိ​ေသး​ပါ။ (ပံုစံ ။ ။ ကယား​) ထို့​​ေြကာင့်​ ယင်း​တို့​အတွက် အက္ခရာတီထွင်​ေပး​ဖို့​ ​ေရှး​ဦး​စွာ လိုပါသည်။ ြပီး​​ေနာက် စာတတ်လာ​ေအာင် သင်​ေပး​ရဦး​မည်။

၂။ အချို့​တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​တာင် စာအမျိုး​မျိုး​၊ " မူ " အမျိုး​မျိုး​ ကွဲြပား​​ေနပါသည်။ အြငင်း​အခံု ြဖစ်ပွား​လျက်ရှိပါသည်။ သို့​ြဖစ်ရာ မည်သည့်​စာြဖင့်​ ြပန်မည်နည်း​။ မည်သည့်​ " မူ " ြဖင့်​​ေရး​မည်နည်း​။ (ပံုစံ ။ ။ ရှမ်း​တွင် " မူသစ် " " မူ​ေဟာင်း​ " ကွဲြပား​​ေနသည်။ ကရင်တွင် စ​ေကာနှင့်​ပိုး​၊ ပိုး​တွင်လည်း​ ​ေရှး​ပိုး​နှင့်​ ​ေခတ်ပိုး​ ကွဲြပား​​ေနသည်။ ချင်း​တွင် တီး​တိန်၊ ဖလမ်း​၊ ဟား​ခါး​ စသြဖင့်​ ကွဲြပား​​ေနသည်။ ​ေရှး​ဦး​စွာ အက္ခရာ တခုခု၊ မူတခုခုကို အများ​သ​ေဘာတူ လက်ခံအတည်ြပုရန် လို​ေပ​ေသး​သည်။)

၃။ အချို့​တိုင်း​ရင်း​သား​များ​မှာ လူဦး​​ေရ အနည်း​ငယ်မျှသာ ရှိပါသည်။ သို့​ြဖစ်ရာ ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝရာတွင် မ " ကိုက် " ြဖစ်ကာ အခက်အခဲ ​ေတွ့​နိုင်ပါသည်။

၄။ အချို့​တိုင်း​ရင်း​သား​တို့​တွင် စာရှိ​ေသာ်လည်း​ စတတ်သူဦး​​ေရက နည်း​ပါး​​ေနပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝး​​ေရး​တွင် မ " ကိုက် " ြဖစ်ကာ ြပဿနာ​ေပါ်နိုင်ပါသည်။ ယင်း​တို့​အတွက် စာမတတ်သူ ပ​ေပျာက်​ေရး​လုပ်ငန်း​ အလျင်လုပ်​ေဆာင်ရန် လိုပါလိမ့်​ဦး​မည်။

သို့​ြဖစ်လျှင် တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​အား​လံုး​ စာ​ေပများ​သို့​ ဘာသာမြပန်ပဲ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​ " အချို့​ " ၏ စာ​ေပသို့​သာလျှင် ြပန်မည်​ေလာ။
ယင်း​သို့​ဆိုလျှင် -
၁။ မည်သည့်​တိုင်း​ရင်း​သား​ စာများ​ကိုသာလျှင် ​ေရွး​ချယ်မည်နည်း​။ မည်သည့်​မူအရ ​ေရွး​ချယ်မည်နည်း​။ စာလည်း​ရှိ၍ လူဦး​​ေရလည်း​ အ​ေတာ်အသင့်​များ​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​တို့​၏ စာများ​ကို ​ေရွး​ချယ်မည်​ေလာ။

၂။ စာမရှိ​ေသး​သည့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​များ​အဖို့​ ဤအတိုင်း​ပင် အ၍ န၍ ​ေနာက်ကျ၍ ​ေနသွား​​ေတာ့​မည်​ေလာ။ ဤသို့​ကား​ မြဖစ်​ေစသင့်​ပါ။
ထို့​​ေြကာင့်​ ​ေလာ​ေလာဆယ်၌ လက်​ေတွ့​အား​ြဖင့်​ ြဖစ်နိုင်သည်မှာကား​ -
၁။ ကိုယ်ပိုင် အက္ခရာလည်း​ရှိြပီး​၊ လူဦး​​ေရလည်း​ အ​ေတာ်အသင့်​ရှိ​ေသာ မွန်၊ ရှမ်း​၊ ကရင်၊ ကချင်၊ ချင်း​၊ ပအိုင်း​ စ​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ များ​၏ စာ​ေပများ​သို့​ ဦး​စွာပထမ ြမန်မာနှင့်​ အဂင်္လိပ်စာ​ေပတို့​မှ ြပန်သင့်​ရာရာများ​ကို ြပန်ဆို​ေပး​ရန် ြဖစ်ပါသည်။

၂။ စာမရှိ​ေသး​သည် ကျန်တိုင်း​ရင်း​သား​များ​အဖို့​ကား​ -
က။ ​ေရှး​ဦး​စွာ အက္ခရာတီထွင်​ေပး​သင့်​ပါသည်။
ခ ။ ြပီး​​ေနာက် စာတတ်လာ​ေအာင် သင်​ေပး​ရပါမည်။
ဂ ။ ြပီး​မှ ဘာသာြပန် လုပ်ငန်း​များ​ကို တစတစ လုပ်​ေဆာင်သွား​သင့်​ပါသည်။

လုပ်ငန်း​ထု ပမာဏမည်မျှ များ​ြပား​ြကီး​​ေလး​သည်ကို လည်း​​ေကာင်း​၊ ြပဿနာမည်မျှ သိမ်​ေမွ့​ရှုပ်​ေထွး​သည်ကို လည်း​​ေကာင်း​၊ ချီတက်ရမည့်​ခရီး​တာ မည်မျှ ​ေဝး​လံပင်ပန်း​သည်ကို လည်း​​ေကာင်း​ ​ေတွး​ြကည့်​ရံုမျှြဖင့်​ပင် သိသာနိုင်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် ြပည်​ေထာင်စု တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​ အား​လံုး​အတွက် တူညီ​ေသာ အဆင့်​အတန်း​၊ တူညီ​ေသာ အခွင့်​အလမ်း​ ရရှိ​ေစမည့်​ ဆိုရှယ်လစ် လူ့​​ေဘာင်သစ်သို့​ ချီတက်ရန် လံုး​ပန်း​လျက် ရှိြက​ေသာ ကျွန်ုပ်တို့​အဖို့​ အြခား​လမ်း​မရှိပါ။ ဤလမ်း​အတိုင်း​သာ မ​ေသွမဖည် မမှိတ်မသုန် စိုက်စိုက်မတ်မတ် ချီတက်သွား​ြကရမည် ြဖစ်ပါသတည်း​။

ေနာက်ဆက်တွဲ

(ယခင်က တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပ အချင်း​ချင်း​ အြပန်အလှန် ဘာသာြပန်ခဲ့​ြကသည့်​ ကိစ္စအချို့​ ရှိပါသည်။ ဘာသာြပန်ရန် သင့်​​ေလျာ်​ေသာ စာ​ေပအချို့​လည်း​ ရှိပါသည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပြဖင့်​ပင် မဟုတ်​ေသာ်လည်း​ တိုင်း​ြခား​စာ​ေပ အမျိုး​မျိုး​ြဖင့်​ ​ေရး​သား​ ထား​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ အ​ေြကာင်း​အရာ စာအုပ်အချို့​လည်း​ ရှိပါသည်။ ယင်း​တို့​ကိုလည်း​ ​ေသချာစွာ စိစစ်​ေရွး​နုတ်၍ ြမန်မာဘာသာ ြပန်သင့်​သည်တို့​ကို ြပန်မည်ဆိုလျှင် အား​လံုး​အတွက် အကျိုး​များ​ဖွယ်ရာ ရှိပါသည်။

ဤစာ​ေပတို့​ကို တင်ြပလို၍ လက်လှမ်း​မီရာ တိုင်း​ရင်း​သား​ မိတ်​ေဆွများ​ထံမှ ကျွန်​ေတာ် ​ေမး​ြမန်း​စံုစမ်း​ ​ေတာင်း​ခံခဲ့​ပါသည်။ အချို့​မိတ်​ေဆွများ​ထံမှ အသင့်​အတန် ရပါသည်။ အြပည့်​အစံုး​ကား​ မရ​ေသး​ပါ။

ယ​ေန့​အထိ ရရှိသမျှနှင့်​ ကျွန်​ေတာ် သိထား​သမျှတို့​ကို တင်ြပလိုက်ပါသည်။ လို​ေနသည့်​အရာ၊ ြကွင်း​ကျန်ရင်း​​ေသး​သည့်​ အရာ အများ​ပင် ရှိပါလိမ့်​မည်။ ယင်း​တို့​ကို သိ​ေသာသူများ​က ြဖည့်​စွက်​ေပး​ြကလျှင် ကျွန်​ေတာ်၏ စာရင်း​သည် ပိုမိုြပည့်​စံု လာပါလိမ့်​မည်။ ြဖည့်​စွက်​ေပး​ြက ပါရန်လည်း​ အ​ေလး​အနက် ​ေမတ္တာရပ်ခံပါ​ေြကာင်း​။ ။)

၁။ မွန်
က။ မွန်မှြမန်မာသို့​ ြပန်ထား​ြပီး​​ေသာ စာ​ေပများ​
(၁) ဝါဂရူ (မကဒူ) ဓမ္မသတ်ကျမ်း​
(၂) ကလျဏီ မွန်​ေကျာက်စာ
(၃) ​ေရွှတိဂံု မွန်​ေကျာက်စာ
(၄) နန်း​​ေတာ် မွန်​ေကျာက်စာ
(၅) ​ေရွှစည်း​ခံု မွန်​ေကျာက်စာ
(၆) ရာဇာဓိရာဇ် အ​ေရး​​ေတာ်ပံုကျမ်း​ (ဝန်ြကီး​ဗညား​ဒလ)
(၇) ၎င်း​ (နိုင်ပန်း​လှ)
(၈) ​ေမွ့​နွန်း​ရကန် (​ေရွှ​ေတာင်နန္ဒသူ)
(၉) မွန်ရာဇဝင် (စစ်ကဲဦး​​ေရွှ​ေနာ်)

ခ။ ြမန်မာမှမွန်သို့​ ြပန်ထား​ြပီး​​ေသာ စာ​ေပများ​
(၁) မနုဓမ္မသတ်ကျမ်း​ (ြပန်ဆိုသူနှင့်​ သက္ကရာဇ်မပါ)
(၂) ပါရမီခန်း​ပျို့​ (​ေဝါဆရာ​ေတာ် အသျှင်ဥတ္တမ၊ ၁၁၃၈ ခန့်​)
(၃) ရာမမင်း​ပျို့​ (၎င်း​ ၊ ၁၁၄၀ ခန့်​)
(၄) ကျန်ရစ်မင်း​ပျို့​ (၁၂၇၂ တွင် တဆင့်​ကူး​သည်။)

ဂ။ မွန်မှ အြခား​ဘာသာများ​သို့​ ြပန်ဆိုထား​​ေသာ စာ​ေပများ​
(၁) နရဒဇာတ်ကို P.Dupont က ြပင်သစ်ဘာသာသို့​ ြပန်ထား​သည်။
(၂) ဒွါရသတီ​ေခတ် ​ေရှး​မွန်​ေကျာက်စာများ​ကို G.Coedes က ြပင်သစ်ဘာသာသို့​ ြပန်ထား​သည်။
(၃) မွန်​ေကျာက်စာများ​ကို Dr.C.O.Blagden က အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ထား​သည်။
(၄) လိက်သ္မီအ​ေသး​​ေရာင် (LIK SMIN ASAH) . The story of the Founding of Pegu and a Subsequent Invasion from South India. R.Halliday က အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ထား​သည်။
[ ဂ။ (၄) မှလွဲ၍ ကျန်စာအုပ်စာရင်း​ကို ယဉ်​ေကျး​မှုဌာန မွန်​ေရး​ရာ အရာရှိ နိုင်ပန်း​လှထံမှ ရရှိသြဖင့်​ ​ေကျး​ဇူး​တင်ပါသည်။ ]

၂။ ချင်း​
ချင်း​နှင့်​ပတ်သက်၍ တက္ကသိုလများ​ ဗဟိုစာြကည့်​တိုက်တွင် စာအုပ်​ေဟာင်း​ တအုပ်​ေတွ့​ထား​ပါသည်။ ၁၈၈၄ ခုနှစ်တွင် အစိုး​ရ စာပံုနှိပ်တိုက်၌ ရိုက်နှိပ်ထား​​ေသာ စာအုပ်ြဖစ်ပါသည်။ အမည်မှ ​ေြမထဲြမို့​စစ်ကဲ​ေတာ်မင်း​ ​ေမာင်တက်ြဖိုး​ စီရင်​ေရး​သား​​ေသာ ပစ္ဆိဇန ချင်း​လူမျိုး​တို့​ အ​ေပါ်တွင် စီရင်ဆုန်း​ြဖတ်ရာြဖစ်​ေသာ ဓမ္မသတ်ကျမ်း​စာ ြဖစ်ပါသည်။ ဤစာအုပ်ကို မှတ်စုမှတ်ချက်များ​ နှင့်​တကွ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ထား​ြပီး​ြဖစ်ပါသည်။ ယခုအခါ ဤစာအုပ်ကို ြပန်​ေဖာ်ထုတ်၍ ဖတ်ရှု​ေလ့​လာြကလျှင် ချင်း​တိုင်း​ရင်း​သား​ လူမျိုး​တို့​၏ ဓ​ေလ့​ထံုး​စံ ဥပ​ေဒများ​ အ​ေြကာင်း​ကို ပိုမိုသိနား​လည်ခွင့်​ ရြက​ေပလိမ့်​မည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ တနည်း​နည်း​ြဖင့်​ ြပန်လည်​ေဖာ်ထုတ်သင့်​သည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။

၃။ ပအို၀်း​
The Pa-O People of the Shan State. Union of Burma by William Dunn Hacket.
ဤစာမူမှာ မစ္စတာဟက်ကက်က ​ေကာနဲတက္ကသိုလ်တွင် ၁၉၅၃ ခုက ပါရဂူဘွဲ့​အတွက် ​ေရး​သား​တင်သွင်း​​ေသာ စာတန်း​ ြဖစ်၍ ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝြခင်း​ မြပုရ​ေသး​​ေြကာင်း​၊ စာမျက်နှာ ၇၃၆ မျက်နှာရှိ​ေြကာင်း​ သိရပါသည်။ ဤစာမူကို ဖတ်ရှု​ေလ့​လာခွင့်​ရလျှင် အ​ေတာ်အကျိုး​ရှိလိမ့်​မည် ထင်ပါသည်။ ပအိုဝ်း​တို့​ အ​ေြကာင်း​ကို ပို၍ သိနိုင်ပါမည်။

၄။ ရှမ်း​
က။ ရှမ်း​မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ဆိုထား​​ေသာ စာ​ေပများ​
(၁) သာသနာဝင် မင်း​စဉ်သမိုင်း​
ရှမ်း​လို​ေရး​ထား​​ေသာ ြမန်မာရာဇဝင် ပုရပိုက် ြဖစ်သည်။ ဆရာဦး​ဝန် ရှမ်း​ြပည်​ေတာင်ပိုင်း​ ​ေကျး​သီး​မန်စံြမို့​မှ ရလာ၍ ြမန်မာနိုင်ငံ သမိုင်း​​ေကာ်မရှင်သို့​ ​ေပး​အပ်ထား​ရာ သမိုင်း​​ေကာ်မရှင်က ရှမ်း​​ေကျာင်း​သား​ စိုင်း​စိုင်း​စင့်​အား​ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ဆို​ေစသည်။
(၂) ကျိုင်း​တံုရာဇဝင်
ဂံုစာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​သည်။ မူ နှစ်မူ ရှိသည်။ တမူကို လွှတ်​ေတာ်အမတ်​ေဟာင်း​ ဗယသိဂင်္ ပိုင်၍ ကျန်တမူကို စ၀်​ေယာ့​မိုင်း​ ပိုင်သည်။ မန္တ​ေလး​ ဝိဇ္ဇာနှင့်​ သိပ္ပံတက္ကသိုလ် သမိုင်း​ပါ​ေမာက္ခ ​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​က ယင်း​မူနှစ်မူကို ကျိုင်း​တံု​ေငွတိုက် အရာရှိ စိုင်း​လိတ် ဆိုသူအား​ ဘာသာြပန်​ေြပာ​ေစြပီး​လျှင် " စမ္ဗူဒီပ ဦး​​ေဆာင်း​၊ ​ေလာကဗျူဟာ၊ သျှမ်း​ကိုး​ြပည်​ေထာင်စာရင်း​ချုပ် ​ေအဒီ ၁၈၂၇ (အမျိုး​သား​ စာြကည့်​တိုက် ကင်း​၊ ပု၊ ၄၅၂)၊ မှန်နန်း​၊ ကုန်း​​ေဘာင်ဆက်၊ လွှတ်​ေတာ်အမှတ်အသား​၊ ​ေရွှနန်း​သံုး​​ေဝါဟာရ အဘိဓာန်၊ ​ေကျာက်စာဧချင်း​၊ ရှမ်း​နယ်များ​နဲ့​ အထက်ြမန်မာ နိုင်ငံ​ေဂဇက်၊ ပါလီမန် စာတန်း​များ​ နံမယ်နဲ့​ ၁၀၊ ၈၊ ၁၈၆၉ ခု ပံုနှိပ်ခဲ့​တဲ့​ ​ေဒါက်တာ ဒီရစ်ချတ်ဆန်နဲ့​ ကက်ပတိန် ဒဗလျူ စီမက်ကလုတ် တို့​ရဲ့​ " ခရီး​သွား​ မှတ်တမ်း​ " တို့​နှင့်​ညှိနှိုင်း​တိုက်ဆိုင်၍ ကျိုင်း​တံုရာဇဝင်ကို ​ေရး​ခဲ့​ ပါသည်။ (နယ်လှည့်​ရာဇဝင် (၁) ​ေဒါက်တာသန်း​ထွန်း​၊ နံ့​သာတိုက်၊ ရန်ကုန်၊ ၁၉၆၈၊ (၁-၁၈၄)။

ခ။ ရှမ်း​မှ အဂင်္လိပ်သို့​ ြပန်ဆိုထား​​ေသာ စာ​ေပများ​
(၁) Three Shan Legends -
(1) Nang Maag Bin, (2) The Silver Oyster, (3) The Story of Argance B.R.Pearn, Journal of Burma Research Society, Vol 22. Part I, p.23.
(၂) " Shan Short Tales, " " Folklore and legends of Burma, L.F.Taylor, JBRS. Vol. 10, Pt. 3, p.100."
(၃) ​ေခွး​မဟုတ်
(၄) ခွန်ဆံ​ေလာ နှင့်​ နန်း​ဦး​ပျင်
(၅) ဆုထနု မင်း​သား​ (ဤ​ေနာက်ဆံုး​သံုး​အုပ်မှာ ြပည်သူ့​တရုတ်ြပည်က အဂင်္လိပ်လို ြပန်ဆိုထား​​ေသာ ထင်ရှား​သည့်​ ရှမ်း​ပံုြပင်များ​ြဖစ်ပါသည်။)

ဂ။ ြမန်မာလို ြပန်ဆိုသင့်​​ေသာ ရှမ်း​စာ​ေပများ​
(၁) 18 Shan Stories
(၂) 16 Shan Legends
( ဤနှစ်အုပ်မှာ ရှမ်း​နှင့်​ကရင်နီနယ် ပညာ​ေရး​အရာရှိချုပ်က ၁၉၃၉ ခု၊ ၁၉၄၀ တို့​တွင် ပံုနှိပ်ထုတ်​ေဝခဲ့​​ေသာ ရှမ်း​စာအုပ်များ​ ြဖစ်ပါသည်။ သီ​ေပါြမို့​ ရှမ်း​ြပည် အလင်း​ပံုနှိပ်တိုက်တွင် ရိုက်နှိပ်ပါသည်။​ )
(၃) ဆန်ကန်း​ငို၀့်​
( ဂျပန်​ေခတ်အတွင်း​က ဦး​​ေကျာ်​ေဇာ ရှမ်း​လို​ေရး​သား​​ေသာ ရှမ်း​​ေတာင်သူလယ်သမား​ ဘဝသရုပ်​ေဖာ် ဝတ္ထုရှည် ြဖစ်ပါသည်။ ဆရာ​ေမာင်ထင်၏ " ငဘ " နှင့်​ ဆင်သည်ဟု အဆိုရှိသည်။ )
(၄) ရှမ်း​ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ စစ်တန်း​နှင့်​ သမိုင်း​မှတ်တမ်း​အချို့​ ​ေတာင်ြကီး​ြမို့​ ရှမ်း​ြပည်နယ် ယဉ်​ေကျး​မှု ြပတိုက်တွင် ရှိသည်ဟု သိရပါသည်။ ယင်း​တို့​ကို ​ေရွး​ချယ်စိစစ်၍ ြမန်မာြပန်နိုင်လျှင် ြမန်မာနိုင်ငံသမိုင်း​ ြပုစုရာတွင် အ​ေထာက်အကူ ရတန်သ​ေလာက် ရ​ေပလိမ့်​မည်။
ရှမ်း​တို့​တွင် အုန်း​​ေဘာင်ရာဇဝင်၊ မိုး​မိတ်ရာဇဝင်၊ ​ေညာင်​ေရွှရာဇဝင် စသြဖင့်​ မိမိတို့​နယ် အသီး​သီး​၏ သမိုင်း​မှတ်တမ်း​များ​ကို ​ေရး​သား​ြပုစု​ေသာ အ​ေလ့​အထ​ေကာင်း​ တခုရှိပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ထိုထိုရှမ်း​နယ် အသီး​သီး​၏ သမိုင်း​မှတ်တမ်း​ များ​ကို ြမန်မာြပန်ဆို၍ ဖတ်ရှု​ေလ့​လာြကည့်​လျှင် ြမန်မာသမိုင်း​အတွက် အ​ေထာက်အကူြပုမည့်​ အချက်အလက် ​ေတာ်​ေတာ်များ​များ​ ရရှိလိမ့်​မည်ဟု ယံုြကည်ရပါသည်။
(၅) အထက်ပါစာရင်း​တွင် ​ေဖာ်ြပထား​​ေသာ စာ​ေပများ​နှင့်​ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ရှိ​ေသာ ရှမ်း​ြပည်ရှမ်း​လူမျိုး​ဆိုင်ရာ အြခား​စာ​ေပများ​။

၅။ ြမန်မာ့​ဆိုရှယ်လစ် လမ်း​စဉ်ပါတီက ထုတ်​ေဝ​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​များ​ အ​ေြကာင်း​စာအုပ်များ​။
ဤစာအုပ်များ​မှာ တိုက်ရိုက်ဘာသာြပန်ပင် မဟုတ်​ေသာ်လည်း​ (၁) ကွင်း​ဆင်း​​ေလ့​လာ ​ေမး​ြမန်း​မှတ်သား​ စု​ေဆာင်း​ တည်း​ြပတ်​ေရး​သား​ ထား​ချက်များ​ ြဖစ်ြခင်း​၊ (၂) သက်ဆိုင်ရာ စာအုပ်စာတန်း​များ​ကို ဖတ်ရှုမှတ်သား​ စိစစ်ညှိနိှုင်း​ ​ေရး​သား​ထား​ချက် များ​ြဖစ်ြခင်း​​ေြကာင့်​ ဤစာတန်း​၌ အြကံုး​ဝင်သည်ဟုပင် ယူဆလိုပါသည်။

၆။ လူထုဦး​လှ ​ေရး​သား​ထား​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ ပံုြပင်စာအုပ်များ​
ဤစာအုပ်များ​တွင် ဦး​လှကိုယ်တိုင် သက်ဆိုင်ရာ​ေဒသများ​သို့​ သွား​​ေရာက်ကာ ​ေမး​ြမန်း​စု​ေဆာင်း​ခဲ့​​ေသာ ပံုြပင်များ​လည်း​ ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်း​ရင်း​သား​လူမျိုး​တို့​က စု​ေဆာင်း​​ေရး​သား​ ​ေပး​ပို့​​ေသာ ပံုြပင်များ​လည်း​ ပါသည်။ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​သား​ထား​​ေသာ စာအုပ်များ​မှ ထုတ်နှုတ်ဘာသာြပန်ထား​​ေသာ တိုင်း​ရင်း​သား​ပံုြပင်များ​လည်း​ ပါသည်။
ထို့​​ေြကာင့်​ ဦး​လှ၏ စာအုပ်များ​သည်လည်း​ ကျွန်​ေတာ်၏ စာတန်း​တွင် ​ေကာင်း​စွာအြကံုး​ဝင်သည်ဟု ယံုြကည်ပါသည်။

တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပများ​ အြပန်အလှန်ဘာသာြပန်​ေရး​
ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​သူများ​

၁။ မန်း​ညွန့်​​ေမာင် (​ေမာင်စင်ြကယ်)
၂။ ​ေရွှတည်​ေလျာင်
၃။ မျိုး​ြမင့်​​ေစာ
၄။ ဟံသာဝတီဦး​ဘရင်
၅။ ဦး​လူ​ေဖဝင်း​
၆။ ဦး​​ေမာင်စိန်
၇။ ဦး​မင်း​နိုင်
၈။ ​ေဒါ်ရီြကိန်
၉။ နိုင်ပန်း​လှ
၁၀။ ဆန်း​လွင်
၁၁။ ​ေဒါက်တာ​ေမာင်ြဖူး​
၁၂။ ဦး​သာဘန်း​

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​ချက်များ​

၁။ တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပအချင်း​ချင်း​ ဘာသာြပန်​ေရး​ကို မူအား​ြဖင့်​ ​ေထာက်ခံသည်။ တချိန်တည်း​မှာပင် တိုင်း​ရင်း​သား​များ​၏ စီး​ပွား​​ေရး​၊ လူမှု​ေရး​ ဖွံ့​ြဖိုး​မှုကို လုပ်​ေပး​ရင်း​ စာ​ေပမရှိ​ေသာ လူမျိုး​များ​ကို စာ​ေပ တီထွင်​ေပး​သင့်​သည်။ ဘာသာြပန် လုပ်ငန်း​ကိုလည်း​ အ​ေြခအ​ေနအရ ဆက်လုပ်သွား​သင့်​ဉု တင်ြပရာ စာတန်း​ရှင်က လက်ခံသည်။

၂။ ြမန်မာစာ မတတ်​ေသး​သူ တိုင်း​ရင်း​သား​များ​ကို တတ်​ေအာင်လုပ်​ေပး​​ေစချင်သည်။ တိုင်း​ရင်း​သား​များ​ကလည်း​ နှစ်ြခိုက် ပါလိမ့်​မည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၃။ မွန်ြမန်မာ အဘိဓာန်ကဲ့​သို့​ တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပအဘိဓာန်များ​ ရှိဘို့​လို​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၄။ တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပများ​ကို ြပည်​ေထာင်စုသား​များ​ တတ်​ေြမာက်​ေလ ​ေကာင်း​​ေလြဖစ်ပါသည်။ နိုင်ငံြခား​ဘာသာ မျိုး​စံု​ေအာင် သင်ယူ​ေနသည်ထက် ပို၍ အကျိုး​ရှိနိုင်မည်ထင်​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၅။ စာ​ေပဗိမာန် စာမူြပိုင်ပွဲတွင် တိုင်း​ရင်း​သား​ကဏ္ဍ ထည့်​​ေပး​သင့်​​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​ချက်ကို စာတန်း​ရှင်က ြပန်ြကား​ရာ၌ စာမူ​ေရွး​ချယ်​ေရး​ အဖွဲ့​တွင် တိုင်း​ရင်း​သား​ စာ​ေပတတ်ကျွမ်း​သူများ​ ရှိြပီး​ြဖစ်​ေသာ သက်ဆိုင်ရာ ြပည်နယ်ဦး​စီး​ အဖွဲ့​များ​က ြပုလုပ်သင့်​သည်ဟု ​ေြပာြကား​သည်။

၆။ တိုင်း​ရင်း​သား​စာ​ေပများ​၌ ဘာသာြပန်များ​ ရှိ​ေသာ်လည်း​ ဝတ္ထု၊ ြပဇာတ်နှင့်​ သီချင်း​များ​​ေလာက်သာ ရှိ​ေသး​သြဖင့်​ ပို၍ ြကွယ်ဝြပည့်​စံု​ေအာင် အား​ထုတ်​ေပး​သင့်​သည်။ နယ်ချဲ့​သမား​များ​ ​ေရး​သား​ခဲ့​​ေသာ မှား​ယွင်း​သည့်​ အချက်အလက်များ​ကို တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​သား​၍ ရှင်း​လင်း​တင်ြပသင့်​သည်ဟူ၍ ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။