ဘာသာပြန် စာပေ

ဘာသာြပန်သူတဦး​၏ အ​ေတွ့​အြကံုနှင့်​ ထင်ြမင်ချက်များ​

တင်ြပသူ
သခင်ဘ​ေသာင်း​

ြပည်​ေထာင်စု ြမန်မာနိုင်ငံ​ေတာ် ​ေတာ်လှန်​ေရး​အစိုး​ရ၊ ြပန်ြကား​​ေရး​ဌာန၊ စာ​ေပဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ေရး​အဖွဲ့​၊ ဘာသာြပန် စာ​ေပ နှီး​​ေနှာဖလှယ်ပွဲ ကျင်း​ပ​ေရး​ဦး​စီး​​ေကာ်မတီက ဤဘာသာြပန် နှီး​​ေနှာဖလှယ်ပွဲကို ကျင်း​ပ​ေပး​ြခင်း​သည် ဝမ်း​သာစရာ ​ေကာင်း​ပါသည်။ နှီး​​ေနှာဖလှယ်ပွဲ ကျင်း​ပ​ေရး​​ေကာ်မတီ နှင့်​တကွ ​ေတာ်လှန်​ေရး​အစိုး​ရ ြပန်ြကား​​ေရး​ဌာန စာ​ေပဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ေရး​ အဖွဲ့​ကိုလည်း​ ​ေကျး​ဇူး​တင်စရာ​ေကာင်း​ပါသည်။

ယခုကဲ့​သို့​ ဘာသာြပန် နှီး​​ေနှာဖလှယ်ပွဲ ကျင်း​ပ​ေပး​ြခင်း​မှာ ဘာသာြပန်အလုပ်သည် အ​ေရး​ြကီး​​ေသာ အလုပ်တခု ြဖစ်​ေြကာင်း​ကို အသိအမှတ်ြပုရာလည်း​ ကျသည်။ ထို့​ြပင် ဘာသာြပန်အလုပ်တွင် အခက်အခဲများ​ ရှိ​ေြကာင်း​၊ ထိုအခက်အခဲများ​သည် နှီး​​ေနှာဖလှယ်ပွဲ၌ တိုင်ပင်​ေဆွး​​ေနွး​ြကလျှင် အထိုက်အ​ေလျာက် ပ​ေပျာက်သွား​နိုင်လမ်း​ ရှိ​ေြကာင်း​တို့​ကို အသိအမှတ်ြပုရာလည်း​ ကျသည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ဝမ်း​သာြခင်း​ ​ေကျး​ဇူး​တင်ထိုက်သူ အား​လံုး​ကို ​ေကျး​ဇူး​တင်ြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။

​ေရှး​ဦး​စွာ ဘာသာြပန်အလုပ်သည် အသက်​ေမွး​မှုပညာ၊ သို့​မဟုတ် အသက်​ေမွး​မှု အတတ်တခု ြဖစ်သည်ဟု အသိအမှတ် ြပုလျှင် သင့်​​ေလျာ်လိမ့်​မည်ဟု ထင်ပါသည်။

အကယ်၍ ဘာသာြပန်အလုပ်ကို အသက်​ေမွး​မှုအတတ်ဟု အသိအမှတ် ြပုမည်ဆိုပါလျှင် အသက်​ေမွး​မှု အတတ်တို့​၏ လိုအင်ြကီး​တခုသည် ထင်ရှား​​ေပါ်လာပါလိမ့်​မည်။ ထိုလိုအင်ြကီး​မှာ အြခား​မဟုတ်ပါ။ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်တခုခုကို ​ေကျပွန်စွာ လုပ်​ေဆာင်နိုင်ရန် တင်ြကိုသင်ြကား​​ေပမှု ရှိရြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။ အများ​အား​ြဖင့်​ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်တခုခုကို ​ေကျပွန်စွာ လုပ်​ေဆာင် နိုင်ရန်အတွက် တင်ြကိုသင်ြကား​ ​ေပး​ရစြမဲ ြဖစ်ပါသည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် ​ေရှ့​​ေနအတတ်ကို လုပ်နိုင်ရန်အတွက် ထိုအတတ်ြဖင့်​ အသက် ​ေမွး​လိုသူတို့​အား​လည်း​ ​ေဆး​ပညာကို တင်ြကို၍ သင်ြကား​​ေပး​ရပါသည်။ ​ေဆး​ကုအတတ်ြဖင့်​ အသက်​ေမွး​လိုသူတို့​အား​လည်း​ ​ေဆး​ပညာကို တင်ြကို၍ သင်ြကား​​ေပး​ရပါသည်။ ထိုကဲ့​သို့​​ေသာ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်များ​ကို အဂင်္လိပ်လို ပရိုဖက်ယှင်း​ (Profession) ဟု​ေခါ်သည်ကို အား​လံုး​ပင် သိြကပါလိမ့်​မည်။ ​ေရှ့​​ေနအတတ်နှင့်​ ​ေဆး​ကုအတတ်ကဲ့​သို့​​ေသာ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်များ​ကို အစိုး​ရက အသိအမှတ်ြပု​ေသာ ​ေကျာင်း​များ​၊ အဖွဲ့​များ​ကသာ သင်ြကား​​ေပး​ခွင့်​ ရပါသည်။ သို့​ရာတွင် အစိုး​ရက အသိအမှတ်ြပု​ေသာ ​ေကျာင်း​များ​၊ အဖွဲ့​များ​တွင် တက်​ေရာက်၍ တင်ြကိုသင်ြကား​ြခင်း​ မြပုဘဲ၊ အြခား​တနည်း​တလမ်း​ြဖင့်​ တင်ြကိုသင်ြကား​၍ လုပ်​ေဆာင်နိုင်​ေသာ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်များ​လည်း​ ရှိပါ​ေသး​သည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် လက်​ေဝှ့​အတတ်၊ လက်သမား​အတတ်၊ သတင်း​စာ​ေရး​ြခင်း​အတတ်၊ သတင်း​​ေထာက်နည်း​နှင့်​ ကိုယ်တင်ြကိုသင်ြကား​၍ လုပ်​ေဆာင်နိုင်​ေသာ အတတ်များ​ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် အသက်​ေမွး​မှု အတတ်ကို ​ေကျပွန်​ေအာင် လုပ်​ေဆာင်နိုင်ရန်အတွက် အစိုး​ရ အသိအမှတ်ြပု​ေသာ တင်ြကိုသင်ြကား​​ေပး​မှုြဖစ်​ေစ၊ အစိုး​ရအသိအမှတ် မြပု​ေသာ တင်ြကိုသင်ြကား​မှု ြဖစ်​ေစ တင်ြကိုသင်ြကား​မှု ရှိရန်လိုအပ်သည်မှာ ထင်ရှား​ပါသည်။

မည်သည့်​ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်တွင်မဆို သူ့​နည်း​နှင့်​သူ အခက်အခဲ ရှိသ​ေလာက် ရှိြကသည်ချည်း​ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် အခက်အခဲများ​မှာ သက်ဆိုင်ရာ အတတ်ရှင်တို့​က ခုနှစ်အိမ်ြကား​ ရှစ်အိမ်ြကား​ ​ေအာ်ဟစ်ငို​ေလာက်​ေအာင် ြကီး​မား​​ေသာ အခက်အခဲများ​ မဟုတ်ပဲ၊ တနည်း​နည်း​နှင့်​ အရပ်မကူ လူမဝိုင်း​ပဲနှင့်​ ​ေြဖရှင်း​၍ရနိုင်​ေသာ အခက်အခဲများ​သာ ြဖစ်သည်ကို ​ေတွ့​နိုင်ပါသည်။

ဘာသာြပန်အလုပ်နှင့်​ ပတ်သက်၍ ယခု​ေတွ့​ြကံု​ေနြကရသည်ဆို​ေသာ အခက်အခဲများ​မှာ အများ​အား​ြဖင့်​ ဘာသာြပန် အတတ်ကို တနည်း​နည်း​ြဖင့်​ တင်ြကို သင်ြကား​ထား​မှု မရှိြခင်း​​ေြကာင့်​၊ သို့​မဟုတ် ဘာသာြပန်အလုပ်ကို အသက်​ေမွး​မှု အတတ်ကဲ့​သို့​ သ​ေဘာမထား​ြခင်း​​ေြကာင့်​၊ သို့​မဟုတ် လွယ်လွယ်နှင့်​ ြဖစ်ကတတ်ဆန်း​ လုပ်၍ရ​ေသာ အပျင်း​​ေြပအလုပ် amateurism ကဲ့​သို့​ သ​ေဘာထား​၍ လုပ်ြကြခင်း​​ေြကာင့်​ ​ေတွ့​ရ​ေသာ အခက်အခဲများ​သာ ြဖစ်သည်ဟု ထင်ပါသည်။ ထိုသို့​ဆိုသြဖင့်​ ဘာသာြပန် အလုပ်ကို အသက်​ေမွး​မှု အတတ်အြဖစ်ြဖင့်​ လုပ်ြက​ေသာသူများ​ အဖို့​တွင် ဘာသာြပန်အလုပ်ကို လုပ်ရာ၌ အခက်အခဲ လံုး​ဝမရှိဟု ဆိုလိုသည် မဟုတ်​ေြကာင်း​ကို သတိြပု​ေစလိုပါသည်။

ဤစာတန်း​ တင်ြပသူသည် ဘာသာြပန်အလုပ်တွင် လုပ်သက် ၄၅ နှစ်​ေကျာ်၊ ၅၀ နီး​ပါး​ရှိသူ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် ဘာသာြပန်အလုပ် တခုခုကို ယခုအချိန်အထိ မည်သည့်​ဘာသာြပန် အလုပ်ကိုမျှ ' သဟာ​ေတာ့​ အလွယ်က​ေလး​ပဲ ' ဟု သ​ေဘာမထား​ပါ။ မည်သည့်​ ဘာသာြပန် အလုပ်ကိုမျှ အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်ကို အနည်း​ဆံုး​ နှစ်ခါသံုး​ခါ လှန်​ေလှာမြကည့်​ပဲနှင့်​ မလုပ်နိုင်ပါ။ မိမိစိတ်ထဲက အဓိပ္ပါယ် မသဲကွဲ​ေသာ၊ သို့​မဟုတ် အဓိပ္ပါယ်ကို ပိုင်ပိုင်မသိ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ကို စိတ်ပျက်စရာဟု သ​ေဘာမထား​​ေတာ့​ပဲ ထိုအခက်အခဲများ​အား​ ြကံဖန်​ေြဖရှင်း​ရြခင်း​ကိုပင် ​ေပျာ်​ေမွ့​ဖွယ်​ေကာင်း​​ေသာ အလုပ်ဟု ထင်လာတတ်ပါသည်။

တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ​ေရှာင်လွဲမရ​ေသာ အခက်အခဲများ​ ရှိစြမဲြဖစ်ပါသည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် ဗုဒ္ဓ၏ တရား​များ​ကို ပါဠိဘာသာမှ အဂင်္လိပ် ဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ဟန်နရီကလက်ဝါရင် (Henery Clarke Warren: 1854-1899) ​ေတွ့​ရ​ေသာ အခက်အခဲမျိုး​များ​ ြဖစ်ပါသည်။ ပါဠိ - အတ္တံ (သက ဋ - အတ္တမန်)ကို Self ဟူ​ေသာ စကား​လံုး​ြဖင့်​ တိုက်ရိုက်ြပန်​ေလ့​ ရှိ​ေသာ်လည်း​ ဝါရင်က ထိုစကား​ကို Self ဟူ​ေသာ စကား​နှင့်​ ြပန်လိုက်လျှင် ဟိန္ဒူဘာသာအရ သတ္တဝါအား​လံုး​နှင့်​ ဆိုင်​ေသာ Universal Self သ​ေဘာနှင့်​ ရှုပ်​ေထွး​သွား​မှာ ​ေြကာက်သြဖင့်​ Ego ဆို​ေသာစကား​နှင့်​ ြပန်လိုက်ရသည်ဟု ​ေြပာပါသည်။ ထို့​ြပင် တခါတရံ ပါဠိလို ပုဂ္ဂလ ဆို​ေသာစကား​ကိုလည်း​ Ego ဟုပင်ြပန်​ေြကာင်း​၊ ထို့​ြပင် ပုဂ္ဂလ ကို Individual ဟုလည်း​ ြပန်ရသည့်​အခါ ြပန်ရ​ေြကာင်း​ ဝါရင်က ​ေြပာပါသည်။ ဤအချက်သည်လည်း​ နိုင်ငံြခား​ ဘာသာတခုမှ အြခား​ဘာသာတခိုသုိ့​ ြပန်ရာ၌ စာလံုး​တလံုး​ကို တလံုး​ချင်း​ အ​ေသထား​ ြပန်၍မရ​ေြကာင်း​ကို ထင်ရှား​​ေစ​ေသာ အချက်ြဖစ်ပါသည်။ အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင်လည်း​ အချို့​ဆရာများ​က စကား​တလံုး​ကို တလံုး​ချင်း​ အ​ေသထား​ြပန်၍ရသလို ထင်​ေနြကသည်ကို ​ေတွ့​ဘူး​ပါသည်။ သို့​ရာတွင် အဂင်္လိပ် စကား​တလံုး​တွင် အဓိပ္ပါယ်တမျိုး​တည်း​သာ ရှိသည်မဟုတ်ပဲ အဓိပ္ပါယ် ​ေလး​ငါး​​ေြခာက်မျိုး​ ရှိတတ်ပါသည်။ တခါတရံတွင် အဂင်္လိပ်စကား​ထဲတွင် ​ေကာင်း​​ေသာအဓိပ္ပါယ်နှင့်​ မ​ေကာင်း​​ေသာ အဓိပ္ပါယ် နှစ်မျိုး​ရသည့်​ စကား​လံုး​လည်း​ ရှိတတ်ပါသည်။ ဥပမာ exploit ဆို​ေသာ စကား​လံုး​တွင် ​ေကာင်း​​ေသာအဓိပ္ပါယ်လည်း​ရှိ၊ မ​ေကာင်း​​ေသာ အဓိပ္ပါယ်လည်း​ ရှိပါသည်။ သတ္တုများ​ တူး​​ေဖာ်ြခင်း​ စသည်နှင့်​ စပ်ဆိုင်​ေသာအခါ exploit တွင် ​ေကာင်း​​ေသာ အဓိပ္ပါယ်ရှိပါသည်။ သို့​ရာတွင် Exploitation of man by man ဆိုရာ၌မူ ​ေကာင်း​​ေသာ အဓိပ္ပါယ်မရပါ။ ယခုအခါတွင် exploit ကို ' ​ေခါင်း​ပံုြဖတ်သည် ' ဟု ြမန်မာြပန်ြကပါသည်။ ထိုသို့​ြပန်ြခင်း​ကို မှား​သည်ဟု မဆိုနိုင်ပါ။ သို့​ရာတွင် ​ေခါင်း​ပံုြဖတ်သည်ဟု ဆိုြခင်း​သည် စီး​ပွား​​ေရး​ တခုတည်း​နှင့်​သာ သက်ဆိုင်သြဖင့်​ အဓိပ္ပါယ် ကျဉ်း​​ေနပါသည်။ ဤ​ေနရာတွင် exploit ကို ' ကိုယ်ကျိုး​အတွက် သူတပါး​ကို မတရား​လုပ်သည် ' ဆို​ေသာ ကျယ်ဝန်း​​ေသာ အဓိပ္ပါယ်​ေပါ်​ေအာင်ြပန်လျှင် ပို၍ သင့်​​ေလျာ် မည်ထင်ပါသည်။ Exploit တွင် ​ေခါင်း​ပံုြဖတ်ြခင်း​ အဓိပ္ပါယ်တမျိုး​တည်း​သာ ရှိသည်ဟု အထင်​ေရာက်​ေနသူ တဦး​က A certain people did not become a great nation because they had failed to exploit their historical opportunities ဆို​ေသာ ဝါကျမျိုး​တွင် to exploit their historical opportunities ကို သူတို့​၏ သမိုင်း​​ေပး​ အခွင့်​အခါများ​ကို ​ေခါင်း​ပံုမြဖတ်ခဲ့​ြခင်း​​ေြကာင့်​ဟု ြမန်မာြပန် လိုက်​ေသာအခါတွင် မှန်ကန်မှုနှင့်​ အကင်း​​ေဝး​ြကီး​ ကင်း​​ေဝး​သွား​ပါသည်။ ဤ​ေနရာတွင် to exploit ... ... ... op... portunities ဆို​ေသာစကား​၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ အခွင့်​အခါများ​ကို ​ေကာင်း​စွာ အသံုး​မြပု​ေသာ​ေြကာင့်​ ဟူ​ေသာ အဓိပ္ပါယ်မျိုး​ရသည်ကို ဘာသာြပန်တတ်သူ မှန်သမျှ သိြကပါလိမ့်​မည်။ စကား​လံုး​တလံုး​ကို စကား​လံုး​တလံုး​လျင်း​အဓိပ္ပါယ် အ​ေသထား​ြပီး​ ဘာသာြပန်၍ မရဆိုသည်မှာ ဘာသာြပန်မှုအတွက် မှတ်သား​ အပ်​ေသာ ဥပ​ေဒသတခု ြဖစ်သည်ကို သတိြပုအပ်ပါသည်။

ပါဠိဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်း​များ​ကို အဂင်္လိပ်ဘာသာ ြပန်ရာတွင် ဝါရင် အဖို့​ အြပန်ရခက်​ေသာ ပါဠိစကား​နှစ်လံုး​မှာ ' ဓမ္မ ' (Dhamma) နှင့်​ ' သခင်္ါရ ' (Sankhara) တို့​ြဖစ်ပါသည်။ ဝါရင်က ထိုစကား​နှစ်လံုး​၏ ပင်ရင်း​အဓိပ္ပါယ်ကို အဂင်္လိပ်လို ြပန်၍မရ (... because their ground meaning is not translatable into English - p.116 Buddhism in Translation First Edl,1896.) ဟုဆိုပါသည်။ ဝါရင်က ' ဓမ္မ ' ကို စာကိုယ်ပါ​ေရှ့​စကား​၊ ​ေနာက်စကား​အရ Elements of being ဟု ြပန်သည့်​အခါြပန်၍၊ ြပီး​လျှင် တခါတရံ ဓမ္မ (Dhamma) ကိုပင် ' ဗုဒ္ဓ ' ၏ တရား​များ​နှင့်​ စပ်လျဉ်း​​ေသာအခါ၌ doctrine ဟု ြပန်သည့်​အခါြပန်သည်ဟု ​ေြပာပါသည်။ ဗုဒ္ဓ၏ အယူတွင် နိဗ္ဗာန် (Nirvana)နှင့်​ အာကာသ (Space) (ဟင်း​လင်း​ြပင်) တို့​မှတပါး​ ကျန်​ေသာအရာ အား​လံုး​သည် သခင်္ါရချည်း​ ြဖစ်သြဖင့်​ သခင်္ါရ (Sankhara) ကို ဝါရင်က predispositions ဟု အဂင်္လိပ်လို ြပန်လိုက်သည်ဟု ​ေြပာပါသည်။ ' ဓမ္မ ' ဆို​ေသာ စကား​လံုး​သည် သူ့​ကို အထူး​ဒုက္ခ​ေပး​​ေသာ စကား​လံုး​ြဖစ်သည်ဟု ဝါရင်က ညည်း​ပါသည်။

ဝါရင်​ေတွ့​​ေသာ အခက်အခဲမျိုး​မှာ အ​ေတွး​အ​ေခါ်ချင်း​ မတူ​ေသာ တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ြပန်သူတိုင်း​ ​ေတွ့​ရမည့်​ အခက်အခဲမျိုး​များ​ ြဖစ်ပါသည်။ ဤအခက်အခဲမျိုး​များ​ကို ​ေတွ့​လျှင် ဘာသာြပန်အလုပ်နှင့်​ အသက်​ေမွး​သူတို့​သည် မညည်း​ညူသင့်​ပါ။ ြကံဖန်ြပီး​ြပန်နိုင်​ေအာ ြပန်ရန်သာ ြကိုး​စား​သင့်​ပါသည်။

ပါဠိကျမ်း​များ​ကို အနှစ် ၃၀ ြကာ​ေအာင် ​ေလ့​လာြပီး​မှ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ဗုဒ္ဒကျမ်း​ (Buddhism) ကို​ေရး​​ေသာ ​ေဒါက်တာ (Dr.Edward Conze) က ပါဠိဘာသာသည် စကား​လံုး​ (​ေဝါဟာရ) အလွန်ြကွယ်၀​ေသာ ဘာသာြဖစ်​ေသာ်လည်း​ ထိုဘာသာထဲ၌ philosophy ဆို​ေသာ အဂင်္လိပ်စာလံုး​နှင့်​ အဓိပ္ပါယ်တူ​ေသာ စကား​လံုး​တလံုး​မျှ မ​ေတွ့​ရဟု ဆိုပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ဗုဒ္ဓဘာသာကို philosophy ဟုြပန်ချင်​ေသာအခါ ​ေဒါက်တာကွန့်​က ​ေရှ့​က နာမဝိ​ေသသနထည့်​၍ Pragmatic philosophy ဟုြပန်ပါသည်။ ဝါရင်ကလည်း​ အထက်ပါစကား​နှင့်​ အလား​တူ အနက်ရှိ​ေသာ နာမဝိ​ေသသနထည့်​၍ Applied philosophy ဟုြပန်ပါသည်။ philosophy ဆို​ေသာ စကား​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်မျာ အမှန်ကို ြမတ်နိုး​ြခင်း​၊ အမှန်ကို ရှာြခင်း​ဟု အဓိပ္ပါယ်ရပါသည်။ အ​ေနာက်တိုင်း​က philosophy မှာ အမှန်တရား​ကို ရှာတွင်ရပ်၍၊ အမှန်တရား​အတိုင်း​ ကျင့်​ရန် မဆက်​ေတာ့​ပါ။ ဗုဒ္ဓဘာသာက အမှန်တရား​ကိုရှာ၍ အမှန်တရား​ အတိုင်း​ ကျင့်​ရပါသည်။ အနိစ္စတရား​ကို နိစ္စတရား​ကဲ့​သို့​ မကျင့်​ရပါ။

ပါဠိစကား​ ' အတ္တ ' ကို ြမန်မာလိုြပန်ရာတွင်လည်း​ ယ​ေန့​တိုင် အခက်အခဲ ​ေတွ့​​ေနရ​ေသး​ပံု ရပါသည်။ တမျိုး​ဆို​ေသာ် အဓိပ္ပါယ်ရှင်း​​ေအာင် ြပန်၍မရ​ေသး​ပံု ရပါသည်။ ထိုသို့​ြဖစ်ရြခင်း​မှာ ြမန်မာစကား​တွင် ' အတ္တ ' နှင့်​တူ​ေသာ စကား​လံုး​ မရှိ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ ' ဓမ္မ ' ကို ' ဓမ္မ ' ဆို​ေသာ စကား​ရင်း​​ေလာက် အဓိပ္ပါယ် ကျယ်ဝန်း​​ေသာ တရား​ ဆို​ေသာ စကား​နှင့်​ ြမန်မာလို ြပန်ြခင်း​မှာ သင့်​​ေလျာ်ပံုရပါသည်။ သခင်္ါရ (Sankhara) ဆို​ေသာ ပါဠိစကား​လံုး​ကို အဂင်္လိပ်ြပန်ရာတွင် ဝါရင်၌ အခက်အခဲ ​ေတွ့​ရ​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာြပန် ဆရာတို့​အဖို့​တွင် အခက်​ေတွ့​ရဟန် မတူပါ။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ ြမန်မာြပန်ဆရာတို့​က ' သခင်္ါရ၊ သခင်္ါရတရား​ တို့​သည် ' ဟု ပါဠိစကား​လံုး​သည် ြမန်မာစကား​လံုး​ ြဖစ်သကဲ့​သို့​ ြပန်နိုင်​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။

တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် မူရင်း​ဘာသာစာပိုဒ်က ​ေရး​ပံုသဒ္ဒါ မမှန်လျှင် ြဖစ်​ေစ၊ ​ေရး​ပံု မတိကျလျှင် ြဖစ်​ေစ၊ စကား​​ေြကာရှည်၍ ​ေဝ့​လည်​ေဝ့​လည် ရှိ​ေနလျှင်ြဖစ်​ေစ၊ ဘာသာြပန်သူတို့​မှာ ြကီး​မား​​ေသာ အခက်အခဲများ​နှင့်​ ​ေတွ့​ရတတ်ပါသည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် ဝါရင်သည် ဗုဒ္ဓ၏ တရား​များ​ကို သက ဋဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ြပန်ရန် သကဋဘာသာကို ပထမ သင်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် သကဋ ဘာသာသည် သဒ္ဒါနည်း​ မကျသြဖင့်​ ၀ါရင်သည် အြကီး​အကျယ် စိတ်ပျက်သွား​ြပီး​လျှင် ပါဠိဘာသာကို သင်ြပန်ပါသည်။ သကဋ ဘာသာ သဒ္ဒါနှင့်​ ပါဠိဘာသာ သဒ္ဒါမှာ အထိန်း​မရှိ​ေသာ ချည်ခင်နှင့်​ အထိန်း​ရှိ​ေသာ ချည်ခင်​ေလာက် ကွာြခင်း​ရှိသည်ကို ​ေတွ့​ရသြဖင့်​ ဝါရင်က သကဋဘာသာကို မသင်​ေတာ့​ဘဲ ပါဠိဘာသာကိုသင်ြပီး​ ဗုဒ္ဓတရား​များ​ကို ပါဠိဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာ သို့​ြပန်ပါသည်။ ဝါရင် က သကဋဘာသာမှာ chaos နှင့်​တူ၍ ပါဠိဘာသာသည် cosmos နှင့်​တူသည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။

သဒ္ဒါနည်း​မမှန်​ေသာ အဂင်္လိပ်စာပိုဒ် တခုကို ြမန်မာြပန်၍ မြဖစ်နိုင်ပါ။ ​ေရး​ပံုမရှင်း​​ေသာ အဂင်္လိပ် စာပိုဒ်ကို ဘာသာြပန် ရြခင်း​သည်လည်း​ အင်မတန် ဒုက္ခြကီး​ပါသည်။ မူရင်း​ဘာသာ စာပိုဒ်၏ သဒ္ဒါမမှန်ြခင်း​၊ ဖွဲ့​ပံုမရှင်း​ြခင်း​ တို့​သည်လည်း​ ဘာသာြပန် အတတ်နှင့်​ အသက်​ေမွး​သူတို့​ကို စိတ်ဆင်း​ရဲ​ေစ​ေသာ အ​ေြကာင်း​များ​ ြဖစ်ပါသည်။

ပါဠိဘာသာမှ ြမန်မာြပန်ရာတွင် အနက်မှား​ယွင်း​ ချွတ်​ေချာ်ရှိမည်ကို စိုး​ရိမ်၍ တ​ေြကာင်း​၊ ြမန်မာစာ၌ စကား​လံုး​ မြပည့်​စံု ြခင်း​​ေြကာင့်​ တ​ေြကာင်း​ ပါဠိစကား​လံုး​နှင့်​ အနက်တူ​ေသာ ြမန်မာစကား​လံုး​ ရှိပါလျက်နှင့်​ ြမန်မာစကား​လံုး​ကို သံုး​ရလျှင် အနက်​ေပါ့​ လိမ့်​မည်၊ သို့​မဟုတ် ခန့်​ညား​ြခင်း​ ရှိလိမ့်​မည် မဟုတ်ဟု ထင်၍တ​ေြကာင်း​ ပါဠိဝါကျ ဖွဲ့​ပံုမျိုး​လိုက်၍ ြမန်မာဖွဲ့​ြခင်း​၊ ပါဠိစကား​သံုး​ပံုး​မျိုး​ ကိုလိုက်၍ ြမန်မာလိုသံုး​ြခင်း​၊ ပါဠိစကား​ကို ြမန်မာြပန်ရန် မြကိုး​စား​​ေတာ့​ပဲ ပါဠိစကား​ကို ြမန်မာစကား​ြဖစ်​ေအာင် ​ေနာက်ြမီး​က အသတ်ထည့်​၍ ဖျက်လိုက်ြခင်း​များ​ကို အသံုး​ြပုြကသြဖင့်​ ပါဠိမှ ြမန်မာြပန်​ေသာ ကျမ်း​များ​ကို ပညာရှိမဟုတ်​ေသာ ရပ်ထဲရွာထဲက ရိုး​ရိုး​ြမန်မာများ​ နား​လည်နိုင်ဖို့​ ခဲယဉ်း​သည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။

ဥပမာ ' သတ်အပ်​ေသာ ရာဂရှိ​ေသာ ' ဆို​ေသာ စကား​စုမှာ ' ရာဂကို သတ်ထား​ြပီး​ ြဖစ်သြဖင့်​ ရာဂမရှိ​ေတာ့​ ' ဟုဆို​ေသာ်လည်း​ ​ေရှ့​က သတ်အပ် ဟုဆိုြပီး​​ေနာက် ​ေနာက်က ရှိ​ေသာ ဟုဆိုြပန်သြဖင့်​ ရာဂ ရှိ​ေသး​သလိုလို ထင်စရာ ြဖစ်​ေနတတ် ပါသည်။

ပါဠိတွင် ၈၉ ကို​ေခါ်​ေသာ အ​ေခါ်မရှိ၍​ေသာ်၎င်း​၊ ရှိပါလျက် အဆန်း​ထွင်ချင်၍​ေသာ်၎င်း​ စိတ် ၈၉ ခုကို စိတ်တခုယုတ်ကိုး​ဆယ် ဟု ြမန်မာြပန်​ေသာအခါ ရိုး​ရိုး​လူများ​အဖို့​ စိတ်ကတခု၊ ရုပ်ကကိုး​ဆယ် ရှိသကဲ့​သို့​ အထင်​ေရာက်စရာ ြဖစ်ပါသည်။ ၁၉ ကိုပါဠိနည်း​အတိုင်း​ (ဧကူနဝီသတိ) ၂၀ တခုယုတ်ဟု ြမန်မာြပန်ြခင်း​လည်း​ ြမန်မာတို့​အဖို့​ နား​ရှုပ်စရာ ြဖစ်ပါသည်။

ပါဠိစကား​ မဂ္ဂကို အဂင်္လိပ်လို way သို့​မဟုတ် path ဟု ပါဠိမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာ ြပန်သူတို့​က ြပန်ြက​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာ အနက်ြပန်သူတို့​ကမူ ' မဂ္ဂ ' ကို ' လမ်း​ ' ဟု မြပန်ခဲ့​ြကပါ။ ပါဠိမှ မဂ္ဂနှင့်​ တူညီ​ေသာ ြမန်မာစကား​ လမ်း​ သည် ြမန်မာလူမျိုး​တို့​ ​ေပါ်ဦး​အချိန်ကပင် ရှိ​ေနမည်မှာ ယံုမှား​ဖွယ် မရှိပါ။ ထို့​​ေြကာင့်​ ' မဂ္ဂ ' ကို ြမန်မာလို ' လမ်း​ ' ဟု မြပန်ြခင်း​မှာ ' လမ်း​ ' ဟုြပန်လျှင် မခန့်​ညား​မည် စိုး​၍လား​၊ ကလက်မည်စိုး​၍လား​၊ မ​ေလး​နက်မည်စိုး​၍လား​ မ​ေြပာတတ်ပါ။ လမ်း​ သည် ' မဂ္ဂ ' ​ေလာက်ပင် ခန့်​ညား​သည်၊ ​ေလး​နက်သည်ဟု ဆိုချင်ပါသည်။ သို့​ြဖစ်ရာ ' မဂ္ဂ ' ကို ' လမ်း​ ' ဟု ဘာ​ေြကာင့်​ ြမန်မာလို မြပန်ြကသည်ကို မစဉ်း​စား​ တတ်​ေလာက်​ေအာင် ြဖစ်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် ' မဂ္ဂ ' ကို ' လမ်း​ ' ဟု မြပန်သည့်​အတွက် သာမန်စာဖတ်ရသူတို့​ အဖို့​တွင် အကျိုး​ယုတ် ပါသည်။ မဂ္ဂ ကို လမ်း​ ဟုြပန်လျှင် ဖတ်ရသူတိုအဖို့​ တခါတည်း​ အဓိပ္ပါယ် ကွက်ကွက်ကွင်း​ကွင်း​ ​ေပါ်လာနိုင်ပါသည်။ လမ်း​ ဟုဆိုလျှင် လမ်း​ ဆိုသည်မှာ အိပ်​ေနရမည့်​ ​ေနရာမဟုတ်၊ ထိုင် ​ေနရာမည့်​ ​ေနရာမဟုတ်၊ သွား​ ​ေနရမည့်​​ေနရာသာ ြဖစ်သည်ကို ချက်ချင်း​သိနိုင် စရာရှိပါသည်။ ' မဂ္ဂ ' ကို ' လမ်း​ ' ဟု မြပန်ပဲ ' မဂ် ' သို့​မဟုတ် ' မဂ္ဂင် ' ဟု ြပန်​ေသာအခါ ြမန်မာတို့​အဖို့​ ' လမ်း​​ေပျာက် ' သွား​ပါသည်။ ' အဋ္ဌဂင်္ိ​ေကာ မ​ေဂ္ဂါ ' ကို ' မဂ္ဂင် ရှစ်ပါး​ ' ဟု ရိုး​ရိုး​လူအများ​ နား​မလည်နိုင်​ေသာ ပါဠိစကား​ြဖင့်​ မြပန်ပဲ ' အစိတ်အပိုင်း​ ရှစ်ခုရှိ​ေသာ လမ်း​ ' ဟု ြပန်လိုက်လျှင် ရိုး​ရိုး​ရပ်ထဲ ရွာထဲက ြမန်မာများ​အဖို့​ ပို၍ နား​လည်နိုင်ဖွယ် ရှိပါသည်။

ရှင်ဗုဒ္ဓ​ေဃာသ၏ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်ကို ' ဝိသုဒ္ဓိမဂ် ' ဟု ြမန်မာြပန်ြကပါသည်။ ဝါရင် က The Way of Purity ဟု အဂင်္လိပ်လို ြပန်ပါသည်။ ထိုအဂင်္လိပ် စကား​စုကို ြမန်မာလို ြပန်မည်ဆိုလျှင် ' စင်ြကယ်ြခင်း​ ' (သို့​သွား​ရာ) လမ်း​ ဟုရပါလိမ့်​မည်။ အချို့​ အဂင်္လိပ် ဘာသာြပန်သူတို့​က မဂ္ဂကို way ဟုမြပန်ပဲ path ဟု ြပန်ြကပါသည်။ သို့​ရာတွင် way နှင့်​ path မှာ လံုး​ကွဲနက်တူြဖစ်၍ ဆိုလိုရင်း​ အဓိပ္ပါယ်တွင် ြခား​နား​ြခင်း​ မရှိပါ။

ယခင်က ယခင်နည်း​ြဖင့်​ ြမန်မာြပန်ထား​​ေသာ ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်း​များ​အြပင် ရပ်ထဲရွာထဲက လူအများ​ နား​လည်နိုင်​ေစရန် အတွက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်း​များ​ကို မျက်​ေမှာက်​ေခတ် နည်း​နှင့်​ ​ေနာက်ထပ်၍ ြမန်မာြပန်​ေပး​ဖို့​လည်း​ လိုမည်ထင်ပါသည်။

ခရစ်ယန် သမ္မာကျမ်း​ကို ၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် ပထမအြကိမ် အဂင်္လိပ်လို ြပန်ြပီး​​ေနာက် ၁၈၈၁ ခုနှစ်မှ ၁၈၈၅ ခုနှစ် အတွင်း​၌ တြကိမ်၊ ၁၉၀၁ ခုနှစ်တွင် တြကိမ်၊ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် တြကိမ် သမ္မာကျမ်း​စာ အသင်း​များ​က အဂင်္လိပ် ဘာသာြပန်ချက်ကို ြပင်ဆင်၍ ဘာသာြပန်ြကပါသည်။ ဤသို့​ သမ္မာကျမ်း​ကို အြကိမ်ြကိမ် ြပန်လည်၍ ြပင်ဆင်ဘာသာ ြပန်ခဲ့​ရြခင်း​ကို ​ေထာက်သြဖင့်​ ကျမ်း​ြကီး​ ကျမ်း​ခိုင်များ​ကို ဘာသာြပန်ရာတွင် တြကိမ်တည်း​နှင့်​ အမှား​အယွင်း​ မရှိ​ေအာင်ြပန်၍ မြဖစ်နိုင်​ေြကာင်း​ သိရပါသည်။

ဘာသာြပန်မှုတွင် ​ေလး​​ေလး​နက်နက် စိတ်ဝင်စား​သူတို့​သည် သမ္မာကျမ်း​စာကို အြကိမ်ြကိမ် အခါခါြပင်ဆင်၍ အဂင်္လိပ် ဘာသာြပန်ြခင်း​သမိုင်း​ကို အ​ေသး​စိတ် ဖတ်ြကည့်​သင့်​သည် ထင်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်ဘာသာသည် စကား​​ေြကာရှည်​ေသာ ဘာသာြဖစ်ြပီး​လျှင် ဂရိတ်ဘာသာသည် တိုတိုတုတ်တုတ်နှင့်​ ဆိုလိုရင်း​ကို တန်ဆာမဆင်ပဲ ဆို​ေသာဘာသာ ြဖစ်သြဖင့်​ ဂရိတ်ဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင်လည်း​ တဘာသာနှင့်​ တဘာသာ အယူ အဆချင်း​ မတူသည့်​အတွက် ​ေတွ့​ြကံုရ​ေသာ အခက်အခဲများ​နှင့်​ ​ေတွ့​ြကံုရသည်ဟု ​ေြပာြကပါသည်။

ဂရိတ်ဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်​ေသာ နာမည်​ေကျာ် ဘာသာြပန်ဆရာြကီး​ အဂင်္လိပ်ပါ​ေမာက္ခ ဂစ်လဗတ်မာ​ေရး​ (professor Gilbert Murray) က အဂင်္လိပ်ဘာသာသည် ရှည်ရှည်​ေမျာ​ေမျာနှင့်​ တန်ဆာဆင်၍ ​ေြပာတတ်​ေသာဘာသာြဖစ်ြပီး​ ဂရိတ် ဘာသာကို တိုက်ရိုက် တိုတိုတုတ်တုတ် အဂင်္လိပ်လို ြပန်လိုက်လျှင် ငံုတိတိြကီး​ြဖစ်ြပီး​ မူရင်း​ဂရိတ်စာနှင့်​ အဓိပ္ပါယ်လံုး​လံုး​မတူဘဲ ြဖစ်သွား​သည်ကို ​ေတွ့​ရ​ေြကာင်း​၊ ထို့​​ေြကာင့်​သူက ဂရိတ်ဘာသာကို အဂင်္လိပ်ြပန်ရာတွင် အဂင်္လိပ်ဘာသာ၏ စရိုက်အတိုင်း​ ဖွဲ့​ဖွဲ့​နွဲ့​နွဲ့​နှင့်​ ရှည်ရှည်လျား​လျား​ ြပန်​ေြကာင်း​ ဝန်ခံပါသည်။

ပါ​ေမာက္ခမာ​ေရး​က " I have often used a more elaborate diction than Euripides did because I found that Greek being a very simple and austere language and English an ornate one, a direct translation produced an effect of baldness which was quite unlike the original " ဟု​ေြပာပါသည်။
တိုတိုတုတ်တုတ် ဂရိတ်စာပိုဒ်များ​ကို ရှည်ရှည်လျား​လျား​ ြဖစ်​ေအာင် အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်ြခင်း​ အ​ေြကာင်း​နှင့်​ပတ်သက်၍ ဂရိတ်ဘာသာကို ​ေြပာင်​ေြမာက်စွာတတ်​ေသာ အဂင်္လိပ်ကျမ်း​ြပု ဆရာမြကီး​ အက်ဒစ်ဟမ္မိလတန် (Edith Hamilton, author of The Greek Way to Wester Civilization) က ပါ​ေမာက္ခမာ​ေရး​၏ ဆင်​ေြခကို လက်မခံပါ။

ဟမ္မိလတန်က ဂရိတ်ဘာသာကို အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်ရာတွင် အခက်အခဲရှိ​ေြကာင်း​ကို ဝန်ခံပါသည်။ သို့​ရာတွင် သူ့​သ​ေဘာ အရဆိုလျှင် ဂရိတ်ဘာသာစာပိုဒ်များ​ကို ထိုစာပိုဒ်တို့​ အရှိအတိုင်း​ မပိုမလို အဂင်္လိပ် ဘာသာမြပန်လျှင် အဂင်္လိပ်တို့​သည် ဂရိတ်စာ၏ အရသာကို ခံစား​နိုင်ြကလိမ့်​မည်မဟုတ်။ အကယ်၍ ဂရိတ်စာကို အဂင်္လိပ်စာ​ေရး​ပံု အတိုင်း​​ေရး​လျှင် ဂရိတ်စာသည် ဂရိတ်စာ မဟုတ်​ေတာ့​ပဲ အဂင်္လိပ်စာြဖစ်၍ သွား​လိမ့်​မည်။ ဂရိတ်စာကို မချဲ့​မထွင်ပဲ သူ့​အရှိအတိုင်း​ တိုတိုတုတ်တုတ် အဂင်္လိပ်ဘာသာ ြပန်မှသာလျှင် ဖတ်ရသူတို့​က ဂရိတ်စာအ​ေြကာင်း​နှင့်​ ဂရိတ်လူမျိုး​တို့​ စရိုက်စာဂကို အမှန်အတိုင်း​ သိနိုင်ြကလိမ့်​မည်ဟု ဟမ္မိလတန်က သ​ေဘာရဟန် တူပါသည်။

ဂရိတ်ကဗျာဆရာတို့​က အဂင်္လိပ်ကဗျာ ဆရာများ​ကဲ့​သို့​ စည်း​လွတ်ဝါး​လွတ် ​ေရး​နိုင်ခွင့်​ (Poetic license) အသံုး​မြပုြက။ စည်း​လွတ်ဝါး​လွတ် ​ေရး​နိုင်ခွင့်​ ရှိြခင်း​ဆိုသည့်​ စကား​၏အဓိပ္ပါယ်မျိုး​ကိုပင် ဂရိတ်ကဗျာဆရာတို့​က နား​မလည်ြက။ ဂရိတ်ကဗျာ ဆရာတို့​သည် သူတို့​၏ စိတ်ကူး​များ​ကို အြမဲတမ်း​ ဇက်ချုပ်၍ စာဖွဲ့​ြကသည်ဟု ဟမ္မိလတန်က ဆိုပါသည်။

ဇက်မချုပ်ပဲ ကဗျာစပ်​ေနကျြဖစ်​ေသာ အဂင်္လိပ်ကဗျာဆရာ ဗိုင်ရွန် (Byron) က ြမင့်​မား​​ေသာ ​ေတာင်ြကီး​တ​ေတာင် အ​ေြကာင်း​ကို ​ေအာက်ပါအတိုင်း​ ကဗျာစပ်ပါသည်။
- the monarch of mountains. They crowned him long ago.
On a throne of rocks, in a robe of clouds, With a diadem of snow.
ဂရိတ်ကဗျာဆရာ အက်စကီလပ် (Aeschylus)က ​ေတာင်ြကီး​တ​ေတာင်အ​ေြကာင်း​ စာစပ်ချင်​ေသာအခါ (the mighty summit, neighbour to the stars) ဟု ​ေတာင်ြကီး​၏ ဂုဏ်ပုဒ်တခတည်း​ကိုသာ အကျယ်မချဲ့​ပဲ ​ေဖာ်ပါသည်။

ဟမ္မိလတန်က အက်စကီး​လပ်၏ တိုတိုတုတ်တုတ် ဂရိတ်ဘာသာ ​ေတာင်ဘွဲ့​ကို ဗိုင်ရွန်၏ ​ေတာင်ဘွဲ့​မျိုး​ကဲ့​သို့​ ရှည်ရှည် လျား​လျား​ အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်လျှင် မသင့်​ဟု သ​ေဘာရဟန် တူပါသည်။

အဂင်္လိပ်ကဗျာဆရာ ​ေကာလာရစ် (Coleridge) က ​ေမာင့်​ဗလန့်​ (Mount Blanc) ​ေတာင်ထိပ်ကို စာဖွဲ့​ရာတွင် မျက်စိနှင့်​ ြကည့်​၍ မဖွဲ့​ပဲ နား​နှင့်​စွင့်​၍ ဖွဲ့​ပံုရပါသည်။ သူစာဖွဲ့​ပံုကို ​ေအာက်တွင်ရှုပါ​ေလာ့​။
like some sweet beguiling melody,
So sweet, We know not we are listening to it.
သို့​ရာတွင် ဂရိတ်ကဗျာဆရာ ပင်ဒါ (Pinder) ကမူ အဂင်္လိပ် ကဗျာဆရာ ဗိုင်ရွန် ကဲ့​သို့​ စကား​​ေြကာမရှည်ပဲ အက်တနာ (Aetna) ​ေတာင်ကို စာဖွဲ့​ရာ၌ ဂရိတ်စရိုက်အတိုင်း​ အလွန်ဂရုစိုက်၍ ​ေအာက်ပါအတိုင်း​ တိကျစွာ ဖွဲ့​ထား​သည်ဟု ဟမ္မိလတန်က ဆိုပါသည်။

Frost-white Aenta, nurse all year long of the sharp-biting snow.
အချုပ်တွင် ဂရိတ်ဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ဂရိတ်တို့​ စိတ်​ေနစိတ်ထား​ အကျင့်​စရိုက်အရ တိုတိုတုတ်တုတ် တိတိကျကျ အဂင်္လိပ်ဘာသာ ြပန်သင့်​သည်။ အဂင်္လိပ် စိတ်​ေနစိတ်ထား​၊ အဂင်္လိပ် အကျင့်​စရိုက်နှင့်​ ညီ​ေအာင် ရှည်ရှည်လျား​လျား​ အစာသွင်း​၍ မြပန်သင့်​။ ထိုသို့​ြပန်လျှင် ဂရိတ်လူမျိုး​တို့​၏ စရိုက်ကို မှန်သည့်​အတိုင်း​ သိနိုင်လိမ့်​မည်မဟုတ်ဟု ဟမ္မိလတန်က ဆိုလိုဟန် တူပါသည်။

ဤအချက်သည် တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်သူတို့​ စဉ်း​စား​သင့်​​ေသာ အချက်ြဖစ်ပါသည်။
ဤစာတန်း​​ေရး​သူ၏ သ​ေဘာအရဆိုလျှင် ဘာသာြပန်သူတို့​သည် မိမိတို့​ ဘာသာြပန်​ေသာ စာမူတွင်ပါ​ေသာ အချက်အလက် များ​ကို ချန်လှပ်၍လည်း​ မထား​ထိုက်၊ မပါ​ေသာ အချက်အလက် များ​ကိုလည်း​ အပိုထည့်​၍ မြပန်ထိုက်ပါ။ ဘာသာြပန် စာဟုဝန်ခံလျှင် မယုတ်မလွန်၊ မပိုမလို၊ အတိအကျသာ ြဖစ်သင့်​ပါသည်။ နှုတ်ပယ်ချင်သည်ကို နုတ်ပယ်၊ ြဖည့်​စွက်ချင်သည်ကို ြဖည့်​စွက်၍ ြပန်မည်ဆိုလျှင် ဘာသာြပန်ဟု ဝန်မခံသင့်​ပါ။

တိုတိုတုတ်တုတ် တိတိကျကျ ​ေဖာ်ြပထား​​ေသာ စာမူတ​ေစာင်ကို ဖတ်မ​ေကာင်း​မည်စိုး​သြဖင့်​ စကား​​ေချာ​ေအာင် အစား​ထိုး​၍ ရှည်လျား​စွာြပန်လျှင် မူရင်း​စာပိုဒ်၏ အာ​ေဘာ် ​ေပျာက်ကွယ်သွား​နိုင်ပါသည်။ သို့​မဟုတ် မူရင်း​စာပိုဒ်က မဆိုလို​ေသာ အဓိပ္ပါယ်သို့​ သက်​ေရာက်သွား​​ေစနိုင်​ေသာ အြပစ်ရှိသည်ဟု ထင်ပါသည်။
ဥပမာ အဂင်္လိပ်လူမျိုး​ နှစ်​ေယာက်က သူတို့​စရိုက်၊ သူတို့​ဓ​ေလ့​အတိုင်း​ စကား​​ေြပာဟန်ကို ​ေဖာ်ြပထား​​ေသာ အဂင်္လိပ်စာမူ တခုကို ြမန်မာဘာသာ ြပန်ရာတွင် ထိုအဂင်္လိပ်လူမျိုး​ နှစ်​ေယာက်သည် အဂင်္လိပ်လူမျိုး​များ​ ြဖစ်ြကသည့်​အ​ေလျာက် တ​ေယာက်နှင့်​ တ​ေယာက် သူတို့​ဓ​ေလ့​ထံုး​စံ အကျင့်​စရိုက်အတိုင်း​ ' နင် ' နှင့်​ ' ငါ ' နှင့်​ ​ေြပာြကသည်ကို အတိအကျမြပန်ပဲ ထိုအဂင်္လိပ် နှစ်​ေယာက်သည် ြမန်မာနှစ်​ေယာက် ြဖစ်ြက​ေလဟန် သ​ေဘာထား​ြပီး​ သူတို့​နှစ်​ေယာက်သည် ြမန်မာ​ေြပာပံု ြမန်မာဟန်ြဖင့်​ တ​ေယာက်နှင့်​တ​ေယာက် ခင်ဗျား​နှင့်​ ကျွန်​ေတာ်နှင့်​ ​ေြပာ​ေနြကဟန် ြမန်မာလို့​ြပန်လျှင် ထိုအဂင်္လိပ်လူမျိုး​ နှစ်​ေယာက်၏ စရိုက် အစစ်အမှန် ​ေပျာက်သွား​နိုင်ြပီး​လျှင် ထိုအဂင်္လိပ် လူမျိုး​နှစ်​ေယာက်သည် ြမန်မာလူမျိုး​ များ​​ေလာက်ပင် အချင်း​ချင်း​ စကား​​ေြပာရာ၌ ယဉ်​ေကျး​ြကသည်။ သို့​မဟုတ် ြမန်မာလူမျိုး​​ေလာက်ပင် စကား​​ေြပာရာ၌ အယဉ်​ေကျး​ လွန်ြကသည်ဟု ထင်နိုင်ဖွယ်ရာ ရှိပါသည်။

[ ခင်ဗျား​ သည် သခင်ဘုရား​ ၏ အတို​ေကာက်၊ နာမ​ေယာဂ (third person) ြဖစ်၍၊ ကျွန်​ေတာ် သည် ဘုရား​၏ကျွန်၊ နာမ​ေယာဂ (third person) ြဖစ်သည်ကို သတိြပုသင့်​ပါသည်။ ] အထက်ဥပမာ​ေပး​ စာပိုဒ်ကို သူ့​စာရှိရင်း​အတိုင်း​ အတိအကျ နင် (you) နှင့်​ ငါ (I) နှင့်​ ​ေြပာြကဟန်အတိုင်း​ အမှန်ကို ြမန်မာြပန်မည်ဆိုလျှင် ထိုအဂင်္လိပ်လူမျိုး​ နှစ်​ေယာက်သည် သူတို့​အချင်း​ချင်း​ စကား​​ေြပာ ရာတွင် ြမန်မာလူမျိုး​များ​​ေလာက် မယဉ်​ေကျး​ဘူး​၊ သို့​မဟုတ် ြမန်မာလူမျိုး​များ​​ေလာက် အယဉ်​ေကျး​ မလွန်ဘူး​ဟု အဓိပ္ပါယ် ရနိုင်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် ထိုအဓိပ္ပါယ်သည် မှန်​ေသာ အဓိပ္ပါယ်သာ ြဖစ်သြဖင့်​ အဂင်္လိပ်လူမျိုး​တို့​၏ ဓ​ေလ့​ထံုး​စံကို စာဖတ်သူများ​က အမှန်အတိုင်း​ အပိုအလိုမရှိ သိနိုင်ပါလိမ့်​မည်။ သို့​မဟုတ်လျှင် အဂင်္လိပ်တို့​၏ စရိုက်သည် ြမန်မာတို့​၏ စရိုက်နှင့်​ အတူတူပဲဟု အဓိပ္ပါယ် အ​ေကာင်း​မှား​နိုင်စရာ ရှိပါလိမ့်​မည်။

တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ြကီး​မား​​ေသာ အခက်အခဲများ​ကို ​ေတွ့​ရတတ်​ေြကာင်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ခရစ်ယန် ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကို ၁၉၄၆ ခုနှစ်ကစ၍ အစအဆံုး​ အသစ်တဖန် ဘာသာြပန်ြက​ေသာ ပညာရှိများ​အဖွဲ့​က " No one who has not tried it (translation) can know how impossible an art translation is. " The New English Bible-New Testament, Published by the British and Foreign Bible Society, Introduction p.XI. ဟုဝန်ခံထား​ပါသည်။

ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကို ဂရိတ်ဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ြက​ေသာ သမ္မာကျမ်း​ပညာရှိများ​အဖွဲ့​သည် ဘာသာမြပန်မီ ​ေရှး​အဖို့​တွင် ဂရိတ်စာမူရင်း​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အတတ်နိုင်ဆံုး​ တိကျစွာနား​လည်​ေအာင် ြကိုး​စား​ြကရသည်ဟု ဆိုပါသည်။ ထိုဘာသာြပန် ပညာရှိအဖွဲ့​က တဘာသာတွင်ရှိ​ေသာ စကား​လံုး​တလံုး​သည် အြခား​တဘာသာတွင်ရှိ​ေသာ စကား​လံုး​တလံုး​နှင့်​ ထပ်တူထပ်မျှ အဓိပ္ပါယ် မတူသည်ကို ​ေတွ့​ြကရပါသည်။ A word, indeed, in one language is seldom the exact equivalent of a word in different language. မူရင်း​ဘာသာ စကား​လံုး​တလံုး​၏ အဓိပ္ပါယ် အကုန်အစင်ကို အြခား​ဘာသာ စကား​လံုး​တလံုး​ြဖင့်​ ​ေဖာ်ြပ၍ မြဖစ်​ေကာင်း​ သည်ကိုလည်း​ သူတို့​​ေတွ့​ြကရပါသည်။ (The translator can hardly hope to convey in another language every shade of meaning that attaches to the word in the original.) ထို့​​ေြကာင့်​ သူတို့​သည် ဂရိတ်စကား​လံုး​တလံုး​လံုး​ကို အဂင်္လိပ်စကား​ တလံုး​လံုး​ြဖင့်​ အ​ေသ ဘာသာမြပန်ြကပါ။ ​ေရှ့​​ေနာက် စကား​ပုဒ်များ​အလိုက် ဆီ​ေလျာ်မည်ထင်​ေသာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​များ​ကို ​ေြပာင်း​၍ သံုး​ြကပါသည်။

ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကို ဂရိတ်ဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ဘာသာြပန်ပညာရှိအဖွဲ့​၏ ရည်မှန်း​ချက်မှာ အနက်ကို တိကျစွာနှင့်​ မှန်ကန်စွာ ယခုမျက်​ေမှာက်​ေခတ်သံုး​ အဂင်္လိပ်စကား​ြဖင့်​ ြပန်ရန်ြဖစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။ သူတို့​၏ အြခား​အဓိက ရည်မှန်း​ချက်များ​မှာ သူတို့​၏ အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်ချက်တွင် တိကျမှုနှင့်​ ရှင်း​လင်း​မှုရှိ​ေစရန် ြဖစ်သည်ဟု ဆိုပါသည်။

(But always the overridings aims were accuracy and clarity.)
ဘာသာြပန်ရာတွင် အနက်ကို မှန်​ေအာင်ြပန်ဖို့​ အ​ေရး​ြကီး​ပါသည်။ သို့​ရာတွင် ထိုအနက်ကို စကား​တမျိုး​တည်း​ြဖင့်​ ​ေဖာ်ြပရမည်ဟု မဆိုနိုင်ပါ။ အနက်တခုကို စကား​အမျိုး​မျိုး​ြဖင့်​ ​ေဖာ်ြပ၍ရ​ေကာင်း​ပါသည်။ ဥပမာ ​ေယရှုခရစ်၏ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ​ေဖာ်ြပရာတွင် ြဖစ်​ေသာ ရှင်မာသဲ(St. Mathew) ကျမ်း​ကို အဂင်္လိပ်လိုြပန်ရာတွင် The Bible Societies က ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် ထုတ်​ေသာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​တာင် The book of the Genealogy of Jesus Christ ဟုြပန်ပါသည်။ သို့​ရာတွင် The British and Froreign Bible Society က ၁၉၆၄ ခုနှစ်ထုတ်​ေသာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကမူ The Table of the descent of Jesus Christ ဟုြပန်ပါသည်။ တဖန် ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင် The Bible Society ကထုတ်​ေသာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကမူ This is the birth record of Jesus Christ ဟုြပန်ပါသည်။ ဤတွင် စကား​အမျိုး​မျိုး​ အသံုး​ြပုြကသည်ကို သတိြပုသင့်​ပါသည်။

​ေယရှုခရစ် ဖွား​ြမင်ပံုနှင့်​ ပတ်သက်၍လည်း​ The Bible Societies ၏ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​က Now the birth of Jesus Christ took place in this way. When his mother Mary had been betrothed to Joseph, before they came together she was found to be with child of the Holy Spirit. ဟုြပန်ပါသည်။ The Brithis and Foreign Bible Society ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကမူ This is the story of the birth of the Messiah. Mary his mother was betrothed to Joseph; before their marriage she found that she was with child by the Holy Spirit.ဟုြပန်ပါသည်။ တဖန် The Bible Society ထုတ် ဓမ္မသစ်ကျမ်း​က This was the way that Jesus Christ was born. Mary his mother was engaged to Joseph, but before they were married she found out that she was going to have a baby by the Holy Spirit. ဟုြပန်ပါသည်။

ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ သံုး​ကျမ်း​သည် ြပန်ပံုချင်း​ တခုနှင့်​တခု မတူြကပါ။ သို့​ရာတွင် ဆိုလိုသည့်​အနက်တွင် ြခား​နား​ြခင်း​ မရှိပါ။
ထို့​ြပင် ​ေယရှုခရစ်ကို မဖွား​မီတွင် ဂျိုး​ဆက် (Joseph) နှင့်​ ​ေမရီတို့​ ကာမစပ်ယှက်မှု မရှိ​ေြကာင်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ​ေဖာ်ြပြကပံုမှာလည်း​ အဆိုပါ ကျမ်း​သံုး​ကျမ်း​၏ ဘာသာြပန်ချက်များ​သည် တခုနှင့်​တခု ြပန်ပံုချင်း​ မတူြကသည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ ပထမကျမ်း​က he (Joseph) took his wife, but he knew her not until she had borne a son; and he called his name Jesus ဟုြပန်ပါသည်။ ဒုတိယကျမ်း​က (Joseph) married Mary. But he had no sexual relation with her before she gave birth to her son. And Joseph named him Jesus ဟုြပန်ပါသည်။

ပထမကျမ်း​က but knew her not... ... ဆို​ေသာ အဂင်္လိပ်စကား​စု၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ အဂင်္လိပ်လူမျိုး​ မဟုတ်​ေသာ သူတို့​ အဖို့​တွင် အဓိပ္ပါယ် ရုတ်တရက် ထင်နိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ (know ကို the Concies Oxford Dictionary က be on initimate terms with ဟု အနက်​ေပး​ပါသည်။​ ) ဒုတိယကျမ်း​က but had no intercourse with her ဟုြပန်ြခင်း​နှင့်​ တတိယကျမ်း​က But he had no sexual relation with her ဟုြပန်ြခင်း​တို့​ကို ဖတ်ရ​ေသာအခါ အဓိပ္ပါယ်မရှင်း​စရာ မရှိ​ေတာ့​ပါ။
ဤကျမ်း​သံုး​ကျမ်း​၏ အဂင်္လိပ်ဘာသာ ြပန်ပံုချင်း​ မတူ​ေြကာင်း​ကို နှိုင်း​ယှဉ်၍ ြပြခင်း​မှာ တဘာသာမှ တဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ြပန်ပံုတမျိုး​တည်း​ နည်း​အ​ေသမရှိပဲ ကိုယ်ြကိုက်သလို ြပန်နိုင်ခွင့်​ရှိ​ေြကာင်း​ကို ထင်ရှား​​ေစလို၍ ြဖစ်ပါသည်။ ထို့​ြပင် အြခား​ အ​ေြကာင်း​တခုလည်း​ ရှိပါ​ေသး​သည်။ ထိုအ​ေြကာင်း​မှာ အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ကို ြမန်မာြပန်ရန် ​ေလ့​လာလိုသူတို့​သည် အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန် ကျမ်း​တကျမ်း​တည်း​ကို မ​ေလ့​လာပဲ သံုး​ကျမ်း​ကို နိှုင်း​ယှဉ်၍ ​ေလ့​လာလျှင် ပို၍အဓိပ္ပါယ်ကို နား​လည်း​ြပီး​၊ ပို၍အဓိပ္ပါယ်မှန်​ေအာင် ြပန်နို်ငလမ်း​ ရှိလိမ့်​မည် ြဖစ်​ေြကာင်း​ကို သိသာ​ေစလိုသည့်​အတွက် ြဖစ်ပါသည်။ ဘာသာ ြပန်ရာတွင် စာမူရင်း​၏ ဆိုလို​ေသာ အဓိပ္ပါယ်ကို မှန်သည့်​အတိုင်း​ အတိအကျ နား​လည်ဖို့​ အ​ေရး​ြကီး​ပါသည်။ သို့​မှသာ မှန်​ေအာင် ဘာသာြပန်နိုင်ပါလိမ့်​မည်။ ကိုယ့်​ကိုယ်တိုင်က အဓိပ္ပါယ်ကို ရှင်း​​ေအာင် နား​မလည်လျှင် မှန်​ေအာင် ဘာသာြပန်၍ ြဖစ်နိုင်လိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။

ယခုအခါတွင် အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ြကရာတွင် မိမိကိုယ်တိုင် ​ေတွ့​ြကံုရ​ေသာ အချက်အနည်း​ငယ်ကို တင်ြပပါမည်။
အဂင်္လိပ်ဘာသာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ ပညာရပ်အမျိုး​မျိုး​ကို ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရန် အလွန်အ​ေရး​ြကီး​​ေြကာင်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ဤစာတန်း​​ေရး​သူသည် လွန်ခဲ့​သည့်​ နှစ် ၄၀ ​ေကျာ်ခန့်​က ​ေဆာင်း​ပါး​များ​ ​ေရး​သား​ခဲ့​ဘူး​​ေြကာင်း​ကို ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင် ​ေကျာ်ညွန့်​မိုး​ က ၁၈-၃-၆၉ ရက်စွဲထုတ် လုပ်သား​​ေန့​စဉ် သတင်း​စာမှ​ေန၍ ​ေဖာ်​ေကာင်လုပ်သြဖင့်​ သိရပါသည်။ ​ေကျာ်ညွန့်​မိုး​ကို ​ေဖာ်​ေကာင်လုပ်သည်ဟု စွပ်စွဲရ​ေအာင် ကိုယ့်​ဟာကိုယ် ဘာသာြပန်ြခင်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ဘာ​ေဆာင်း​ပါး​​ေရး​ခဲ့​သည်ကို မမှတ်မိဘူး​လား​ ဟု​ေမး​စရာရှိပါသည်။ အနှစ် ၄၀ ​ေကျာ်က ​ေရး​ခဲ့​​ေသာ ​ေဆာင်း​ပါး​ြဖစ်၍ မမှတ်မိရိုး​အမှန်ပင် ြဖစ်ပါသည်။ ဤ​ေဆာင်း​ပါး​တခုတည်း​သာ မဟုတ်ပါ။ အြခား​​ေဆာင်း​ပါး​ အများ​ကိုလည်း​ မမှတ်မိ​ေတာ့​ပါ။ ​ေကျာ်ညွန့်​မိုး​ ​ေဖာ်ချက်အရဆိုလျှင် ' သခင်ဘ​ေသာင်း​သည် ဘာသာြပန် လုပ်ငန်း​ကို အထူး​အား​​ေပး​ လှံု့​​ေဆာ်ခဲ့​ပါသည်။ ' သခင်ဘ​ေသာင်း​က သူ့​ဘာသာြပန် ​ေဆာင်း​ပါး​ကို ' ဘာသာြပန်မှုြဖင့်​ ပညာမျက်စိ ရှာြကကုန်အံ့​ ' ဟု ​ေခါင်း​စဉ်တပ်ထား​သည်ဟု ဆိုပါသည်။ ​ေကျာ်ညွန့်​မိုး​က လှံု့​​ေဆာ်ခဲ့​ပါသည် ဟုဆိုြခင်း​မှာ ဆီ​ေလျာ်ဟန်တူပါသည်။ အဘယ့်​​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် ထိုအခါတုန်း​က ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင် ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​၏ ​ေလသံမှာ လှံု့​​ေဆာ်သံများ​ ပါ​ေန​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ ​ေအာက်ပါ ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​၏ စာပိုဒ်ကို ြကည့်​ပါ​ေလာ့​
" အချင်း​တို့​၊ အမျိုး​သား​တို့​၊ ကိုြမန်မာတို့​၊ ငါတို့​သည် ဤ​ေလာက စစ်ပွဲြကီး​ကို အဘယ်သို့​ တိုက်ြကပါမည်နည်း​။ ငါတို့​သည် ငါတို့​နိုင်ငံကို လံုး​ဝလွတ်လပ်ခွင့်​နှင့်​ ​ေနစွမ်း​နိုင်​ေအာင် ​ေဆာင်ရွက်ြကကုန်အံ့​။ ပညာမျက်စိကို ရှာြကကုန်အံ့​။ ဘာသာြပန်​ေရး​ကို ​ေကာင်း​စွာြကိုး​ပမ်း​၍ ​ေဆာင်ရွက်ြကကုန်အံ့​။ "
x x x x x x x x x
ပညာမျက်စိကို​ေပး​မည့်​ ဘာသာြပန်အလုပ်ကို ​ေကာင်း​စွာ လုပ်​ေဆာင်ြက​ေလာ့​။
x x x x x x x x x
ဘာသာြပန်​ေရး​သည် ငါတို့​နှင့်​ အား​မတန်​ေအာင် ြကီး​​ေသာ အရး​ြကီး​ြဖစ်သည် (ဟု၎င်း​) ငါတို့​မလုပ်​ေကာင်း​ (ဟု၎င်း​) မထင်အပ်။
x x x x x x x x x
ဘာသာြပန်​ေရး​သည် မိုး​​ေပါ်က ြကယ်မို့​ ခက်ရမည်​ေလာ။ လာြက​ေလာ့​၊ ယခုပင် ငါတို့​ဆွတ်ြကကုန်အံ့​။
ယခု အနှစ် ၄၀ ​ေကျာ်ြကာမှ အထက်ပါ ဘာသာြပန်မှုအတွက် လှုံ့​​ေဆာ်​ေပး​ချက်ကို ြပန်၍ဖတ်ရ​ေသာအခါ ဘာသာြပန် ​ေရး​သည် ဟင်း​သီး​ဟင်း​ရွက်များ​ကဲ့​သို့​ စိုက်ြပီး​​ေနာက် များ​မြကာမီတွင် အသီး​အရွက်စား​ရ​ေသာ အပင်မျိုး​နှင့်​မတူပဲ ကျွန်း​ပင်များ​ကဲ့​သို့​ အနှစ်ငါး​ဆယ် တရာြကာမှ ခုတ်ယူသံုး​စွဲနိုင်​ေသာ အဖိုး​တန် သစ်ပင်ြကီး​မျိုး​နှင့်​ တူသည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။

ဘာသာြပန်အလုပ်သည် မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​ ​ေခတ်ကလည်း​ အ​ေရး​ြကီး​ခဲ့​သည်။ (မက္ခရာမင်း​သား​ြကီး​သည် မျက်​ေမှာက်​ေခတ် သိပ္ပံပညာ​ေဆာင်း​ပါး​များ​ကို အဂင်္လိပ် စွယ်စံုကျမ်း​ြကီး​ တခုမှ ထုတ်နုတ်ဘာသာြပန်ခဲ့​သည်ဟု မှတ်တမ်း​ရှိပါသည်။ ) ​ေယာအတွင်း​ဝန် ဦး​ဘိုး​လှိုင် ​ေခတ်ကလည်း​ အ​ေရး​ြကီး​ခဲ့​သည်။ လွန်ခဲ့​သည့်​ အနှစ် ၄၀ ​ေကျာ် အဂင်္လိပ်တို့​ အုပ်စိုး​ခဲ့​​ေသာ ​ေခတ်ကလည်း​ အ​ေရး​ြကီး​ခဲ့​သည်။ ယခု ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင်လည်း​ ဆက်လက်အ​ေရး​ြကီး​လျက် ရှိသည်။ ​ေနာင်တွင် မျက်​ေမှာက်​ေခတ် ပညာရပ် အမျိုး​မျိုး​ကို ြမန်မာစာြဖင့်​ ​ေရး​သား​ထား​ြခင်း​ မရှိ​ေသး​သမျှ ကာလပတ်လံုး​ ဆက်၍အ​ေရး​ြကီး​ ​ေနလိမ့်​ဦး​မည်။

" ဘာသာြပန်မှုြဖင့်​ ပညာမျက်စိကို ရှာြကကုန်အံ့​ " ​ေဆာင်း​ပါး​ကို ဘယ်လိုသ​ေဘာရြပီး​ ​ေရး​ပါသလဲ။ ​ေြပာြပစမ်း​ပါဟု မိတ်​ေဆွပညာရှိတ​ေယာက် ​ေမး​ပါသည်။ ဤအ​ေမး​ကို အကျယ်တဝင့်​ လိပ်ပတ်လည်​ေအာင် ​ေြဖရပါလျှင် ထိုအ​ေြဖသည် ယခုစာတန်း​ ​ေရး​သူ၏ ကိုယ်ရည်​ေသွး​ အတ္ထုပ္ပတ္တိ ြဖစ်သွား​မည်စိုး​ရပါသည်။ သို့​ရာတွင် ထိုအ​ေမး​ကို လံုး​လံုး​မ​ေြဖလျှင်လည်း​ သင့်​လိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။ ထို့​​ေြကာင့်​ ကျဉ်း​နိုင်သမျှ ကျဉ်း​​ေအာင် အကျဉ်း​ချံုး​၍ ​ေြဖပါမည်။

ဤစာတန်း​​ေရး​သူသည် ၁၉၂၈ ခုနှစ်ဆီ​ေလာက်တွင် မစ္စတာဖာနီဗယ် ဦး​​ေဆာင်တည်​ေထာင်​ေသာ ြမန်မာြပည် စာအုပ် အသင်း​​ေခါ်​ေသာ Burma Book Club စာအုပ်ဆိုင်က အဂင်္လိပ်စာအုပ် အကုန်လံုး​အနက် ဖက်ချင်ရာကို အခမဲ့​ ဖတ်ချင်သလို စိမ်​ေြပန​ေြပ ဖတ်ခွင့်​ရခဲ့​ပါသည်။ ထိုစာအုပ်ဆိုင်တွင် မရှိ​ေသာ စာအုပ်များ​ကိုလည်း​ စာအုပ်ဖိုး​ တင်ြကိုမ​ေပး​ရပဲ နိုင်ငံြခား​မှ အမှာခိုင်း​ြပီး​ အ​ေြကွး​ဝယ်၍ ဖတ်နိုင်ခွင့်​ရခဲ့​ပါသည်။ ကင်း​ဝန်မင်း​ြကီး​ အခမဲ့​ပိဋကတ်တိုက်မှ စာအုပ်များ​နှင့်​ Bernard Free Library က စာအုပ်များ​ကိုလည်း​ ဖတ်ချင်တိုင်း​ ဖတ်ခွင့်​ရခဲ့​ပါသည်။ (ကင်း​ဝန်မင်း​ြကီး​ပိဋကတ်တိုက် လက်​ေထာက်တိုက်မှူး​လည်း​ လုပ်ခဲ့​ဘူး​ပါသည်။) အထူး​သြဖင့်​ ြမန်မာြပည် စာအုပ်အသင်း​ဆိုင်တွင်ရှိ​ေသာ Home University Library စာအုပ်များ​ကို စိမ်​ေြပန​ေြပ ဖတ်ခွင့်​ရ၍ ဖတ်​ေသာအခါ အ​ေနာက်နိုင်ငံသား​များ​ ြကီး​ပွား​​ေနြကြခင်း​မှာ ထို့​ကဲ့​သို့​ စာအုပ်များ​ကို လှိုင်လိှုင်ဖတ်ခွင့်​ ရြက​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်သည်ဟု သ​ေဘာ​ေပါက်လာပါသည်။ ထို့​​ေနာက် ြမန်မာြပည်သား​များ​သည် အ​ေနာက်နိုင်ငံသား​များ​နှင့်​ ရင်​ေပါင်တန်း​လိုက်၍ ြကီး​ပွား​လိုလျှင် ထိုစာအုပ်မျိုး​ကို ဖတ်နိုင်ခွင့်​ ရြကမှြဖစ်လိမ့်​မည်ဟု စွဲစွဲြမဲြမဲ သ​ေဘာ​ေပါက်လာပါသည်။ သို့​ရာတွင် ြမန်မာြပည်သား​အများ​မှာ အဂင်္လိပ် စာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ စာအုပ်များ​ကို ဖတ်နိုင်ြကလိမ့်​မည် မဟုတ်။ ထိုစာအုပ်များ​ကို ြမန်မာဘာသာြပန်​ေပး​မှသာ ြမန်မာြပည်သား​ အများ​က ဖတ်နိုင်ြကလိမ့်​မည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန်အလုပ်သည် အ​ေရး​ြကီး​ဆံုး​ အလုပ်များ​အနက် တခုအပါအဝင် ြဖစ်သည်ဟု " ဘာသာြပန်မှုြဖင့်​ ပညာမျက်စိရှာြကကုန်အံ့​ " ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်က မှတ်ယူခဲ့​ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ထို​ေဆာင်း​ပါး​ကို စိတ်ပါလက်ပါနှင့်​ ပွင့်​ပွင့်​ြကီး​ ​ေရး​ခဲ့​ြခင်း​ြဖစ်ပါသည်ဟု ​ေြဖလိုပါသည်။

ထို​ေဆာင်း​ပါး​ကို ၂၈ နှစ်အရွယ်က ​ေရး​ခဲ့​ြပီး​ ယခု ၆၉ နှစ် အရွယ်ကျမှ ြပန်၍ဖတ်ရ​ေသာအခါ " ပညာမျက်စိ " ဆို​ေသာ စကား​လံုး​​ေရှ့​က " ​ေလာကီ " ဆို​ေသာ စကား​တလံုး​ထည့်​​ေပး​လျှင် ပို၍တိကျမည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။ ထိုသို့​ထည့်​​ေပး​လျှင် " ဘာသာ ြပန်မှုြဖင့်​ ​ေလာကီပညာ မျက်စိဖွင့်​​ေပး​ြကကုန်အံ့​ " ဟုရပါလိမ့်​မည်။

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ​ေရှး​ဦး​စွာ ​ေတွ့​ရှိရ​ေသာ အခက်အခဲမှာ ​ေရှး​ြမန်မာ စာ​ေရး​နည်း​အရ ဝါကျများ​ကို တန်ဆာဆင်၍ ရှည်လျား​စွာ ​ေရး​​ေသာနည်း​ြဖစ်သည်ဟု ထင်ပါသည်။ ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​ (The World of Books) က Francis Bacon ၏ " Of Studies " အစမ်း​စာမှ ထုတ်နုတ်​ေသာ Some books are to be tasted, others to be swallowed, and some few to be chewed and digested.
Reading maketh a full man; conference ready man; an exact man. စာပိုဒ်ကို ြမန်မာဘာသာြပန်ရန် ြပိုင်ပွဲလုပ်​ေသာ အခါ ဤစာတန်း​​ေရး​သူက ြမန်မာစာ​ေရး​ရိုး​ ​ေရး​စဉ်အတိုင်း​ ဝါကျရှည်ရှည် စကား​လံုး​ ြကွယ်ြကွယ်ြဖင့်​ ြမန်မာြပန်၍ ြပိုင်ပွဲဝင်လိုက် ပါသည်။ Bacon ၏ အဂင်္လိပ်စာမှာ တိုတိုတုတ်တုတ်နှင့်​ အသား​ပါ​ေသာ စာြဖစ်သြဖင့်​ ဝါကျရှည်ရှည်နှင့်​ စကား​လံုး​ြကွယ်ြကွယ်နှင့်​ ြမန်မာဘာသာ ြပန်ြခင်း​အတွက် ဆုမ​ေပး​ထိုက်ဟု ဘာသာြပန်ြပိုင်ပွဲ အကဲြဖတ် ပုဂ္ဂိုလ်များ​က ဆံုး​ြဖတ်ချက် ချလိုက်ြကပါသည်။ ထိုဆံုး​ြဖတ်ချက်သည် အဂတိလိုက်စား​​ေသာ ဆံုး​ြဖတ်ချက်ဟု မဆိုနိုင်ပါ။

​ေရှး​ြမန်မာစာ​ေရး​ပံု၏ ရှည်လျား​ဟန်နှင့်​ပတ်သက်၍ ကွယ်လွန်သူ ​ေဂျ၊ အက်စ်၊ ဖာနီဗယ်၏ (J.S.Furnivall) ထင်ြမင်ချက်ကို ဖတ်ရလျှင် ဘာသာြပန်သူတို့​အဖို့​ အကျိုး​ရှိမည်ထင်သြဖင့်​ ​ေအာက်တွင် ထုတ်နုတ်​ေဖာ်ြပလိုက်ပါသည်။

ြမန်မာြပည်သည် မိမိရာဇဝင် တ​ေလျှာက်လံုး​ ဘယ်တိုင်း​ဘယ်ြပည်နှင့်​မျှ မဆက်ဆန်ဘဲ ထီး​ထီး​​ေနခဲ့​ြပီး​​ေနာက် စိတ်ဓာတ် အသစ်ဝင်၍ အြခား​အြခား​​ေသာ တိုင်း​ြပည်ြကီး​များ​နှင့်​ ရင်​ေဘာင်တန်း​လိုက်လို​ေသာ ဆန္ဒများ​ ​ေပါ်လာသည်ကို လွန်ခဲ့​​ေသာ အနှစ် အစိတ်ခန့်​က ကျွန်ုပ်တို့​​ေလး​ငါး​​ေယာက် စိတ်အား​ထက်သန်စွာြဖင့်​ ​ေစာင့်​၍ြကည့်​ခဲ့​ြကသည်။ ထိုစဉ်အခါ ​ေခတ်စား​​ေသာ စကား​လံုး​ ြကွယ်ြကွယ်နှင့်​ တန်ဆာဆင်၍ ​ေရး​​ေသာ ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​မျိုး​မှာ ​ေရှး​ြမန်မာမင်း​တို့​ ​ေခတ်အတွက် ​ေကာင်း​​ေသာ်လည်း​ ​ေခတ်သစ် ြမန်မာြပည်အဖို့​ မလံု​ေလာက်​ေတာ့​သြဖင့်​ ယခု​ေခတ်​ေပါ် ​ေရာင်း​ဝယ်မှုပညာရပ်များ​နှင့်​ ​ေလာကဓာတ် (သိပ္ပံ) ပညာရပ်များ​ကို ြမန်မာလူမျိုး​တို့​ ဖတ်ရှုနိုင်​ေစရ ပညာြဖန့်​ချီ​ေရး​အတွက် ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​အသစ် ရှာြကံဖို့​ လိုအပ်သည်မှာ ထင်ရှား​​ေ​ေနသည်။
​ေဂျ၊ အက်စ်၊ ဖာနီဗယ်
၁၉၄၉ ခု၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်
(သခင်ဘ​ေသာင်း​၏ တ​ေထာင့်​တညအတွက် မစ္စတာဖာနီဗယ်​ေရး​​ေသာ နိဒါန်း​မှ ထုတ်နုတ်ချက်။)

Some twenty-five years ago a few of us were watching with keen interest the birth of a new Burma, a Burma aspiring after centuries of seclusion to take a place among the nations of the modern world. The elaborate and ornamental style then regarded as a mark of good Burmese was better suited to a mediaeval Court than to a modern people, and one obvious need for new Burma was a style of writing more convenient for diffusion among Burmans, a knowledge of the modern world Business and Science.
21st November, 1949. J.S. Furnivall
(From Mr.J.S.Furnivall's Introduction to Thakhin Ba Thoung's A Thousand and One Nights)
အထက်တွင်​ေဖာ်ြပခဲ့​သည့်​အတိုင်း​ ​ေခတ်နှင့်​​ေလျာ်ညီ​ေအာင် " ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​အသစ် ရှာြကံဘို့​ လိုအပ်​ေနချိန်တွင် " " ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​ " က ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​မှ လစဉ်ြပုလုပ်​ေသာ ဘာသာြပန်ြပိုင်ပွဲများ​တာင် ငါး​ခါဆက်၍ ဆုရသြဖင့်​ " ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​ " ကို ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​ ြမန်မာပိုင်း​အတွက် စာတည်း​ခန့်​လိုက်ပါသည်။ တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ နိုင်ငံြပုစာစုအမှတ်(၂) နိုး​ြကား​​ေရး​စာတန်း​ ရှစ်​ေစာင်မှာ " ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​ " သခင်အမည်ခံ၍ တို့​ဗမာ အစည်း​အရံုး​ မတည်​ေထာင်မီက ဂန္ထ​ေလာက မဂ္ဂဇင်း​တွင် " ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​ " ​ေရး​ခဲ့​​ေသာ ​ေခါင်း​ြကီး​အချို့​ ြဖစ်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် တိုတိုတုတ်တုတ်နှင့်​ လိုရင်း​ကို ​ေဖာ်ြပသည့်​ " ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​အသစ် " ရှာြကံဘို့​ လိုအပ်သည်ဟု သ​ေဘာရသည့်​ အချိန်စ၍ မစ္စတာဖာနီဗယ်နှင့်​ ပါ​ေမာက္ခြကီး​ ​ေဖ​ေမာင်တင်တို့​ ကမ္မကထြပု​ေသာ ဂန္ထ​ေလာက (The World of Books) မဂ္ဂဇင်း​ ြမန်မာပိုင်း​ အယ်ဒီတာ ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​က ဂန္ထ​ေလာက ြမန်မာပိုင်း​​ေခါင်း​ြကီး​များ​ကို တတ်နိုင်သမျှ ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​ အသစ်ြဖင့်​ ​ေရး​ရန်ြကိုး​ပမ်း​ခဲ့​ပါသည်။ တခါ​ေသာ ြမန်မာစာကို ထိုကဲ့​သို့​ မ​ေရး​သင့်​​ေြကာင်း​နှင့်​ ​ေဝဖန်သူ တ​ေယာက်က ထို​ေခတ် ြမန်မာ​ေန့​စဉ် သတင်း​စာတ​ေစာင်မှ​ေန၍ ကန့်​ကွက်ပါသည်။ ကံအား​​ေလျာ်စွာ သူ့​ကန့်​ကွက်ချက်မှာ ြပန်၍​ေြဖရှင်း​ရန် မလိုသည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် ထိုကန့်​ကွက်​ေသာ ​ေဆာင်း​ပါး​ရှင်က " ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​ အသစ် " နှင့်​ပတ်သက်​ေသာ သူ့​​ေဆာင်း​ပါး​ကို နိဂံုး​ချုပ်ရာတွင် " ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​ အသစ် " အရ ​ေရး​ြခင်း​သည် " ဘတ်လို့​​ေတာ့​ ​ေကာင်း​သည် " ဟု သူ့​​ေဝဖန်ချက်ကို သူ့​ဟာသူ ကာြပန်လိုက်​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​ အသစ်အရ ​ေရး​​ေသာအခါ " ဒီလိုဆို​ေတာ့​ ဗမာစာဟာလဲ ဖတ်လို့​ အ​ေကာင်း​သား​ပဲ " ဟုအချို့​က မှတ်ချက်ချြကပါသည်။

ဘာသာြပန်ြခင်း​အလုပ်ကို အ​ေထာက်အကူ ြဖစ်​ေစမည့်​ " ြမန်မာစာ​ေရး​နည်း​အသစ် " ထွက်ရန် ဆိုင်း​ဆင့်​​ေပး​​ေသာ ြမန်မာ ြပည်ပညာ ြပန့်​ပွား​​ေရး​အသင်း​ (The Burma Education Extension Assciation) ၏ အာ​ေဘာ်အြဖစ်ထုတ်​ေသာ ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​ ြမန်မာစာပိုင်း​ကို ထုတ်​ေဝရာတွင် အထိုက်အ​ေလျာက် ​ေအာင်ြမင်မှုရသည်ဟု မစ္စတာဖာနီဗယ်က ယူဆပါသည်။ အဘယ်​ေြကာင့်​ ဆို​ေသာ် မစ္စတာဖာနီဗယ်က သူ​ေရး​​ေသာ အထက်ပါနိဒါန်း​တွင် " ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​ ြမန်မာစာပိုင်း​သည် ​ေမာင်ဘ​ေသာင်း​၏ စိတ်အား​ ထက်သန်မှု​ေြကာင့်​ အ​ေတာ်က​ေလး​ ​ေကျာ်ြကား​လာြပီး​လျှင် ြမန်မာလူငယ် စာ​ေရး​ဆရာက​ေလး​များ​ ​ေပါက်ပွား​ရာ ပျိုး​ခင်း​ အြဖစ်သို့​​ေရာက်၍ ဂန္ထ​ေလာက ပျိုး​ခင်း​မှထွက်​ေသာ ြမန်မာလူငယ် စာ​ေရး​ဆရာက​ေလး​များ​ အနက် ​ေနာင်အဖို့​တွင် ြမန်မာစာ ​ေလာက၌ ​ေကျာ်ြကား​လာသူ မနည်း​​ေပ။ " ဟုဆို​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။

[ Under his (Maung B Thoung's) inspiration the Burmese section of the periodical achieved some distinction as a nursery of young Burmese writers, of whom not a few have subsequently become well-known in the world of letters.]
အကယ်၍ မစ္စတာဖာနီဗယ်၏ ထင်ြမင်ချက်သည် မှန်၍ ယခင်အနှစ် ၄၀ ​ေကျာ်ခန့်​တွင် ြမန်မာလူငယ် စာ​ေရး​ဆရာ က​ေလး​များ​အတွက် ဂန္ထ​ေလာက အမည်ရှိ​ေသာ " ပျိုး​ခင်း​ " က​ေလး​တခု ရှိခဲ့​ဘူး​သညဟု ဆိုပါလျှင် ယခုအခါတွင် ထို " ပျိုး​ခင်း​ " က​ေလး​မှာ အတိတ်သမိုင်း​သို့​ ဝင်၍သွား​ပါြပီ။ ထို " ပျိုး​ခင်း​ " မှထွက်​ေသာ ြမန်မာစာ​ေရး​ဆရာများ​ အနက် အချို့​မှာ ကွယ်လွန်ြကြပီး​ ​ေနာက်ကျန်​ေသာ စာ​ေရး​ဆရာများ​လည်း​ အိုမင်း​၍ သဇီဝသ​ေဘာမှ နိဇီဝသ​ေဘာသို့​ ​ေရာက်ြကရန် နီး​၍​ေနြကပါြပီး​။ ယခုစာတန်း​ တင်ြပသူကိုယ်တိုင်ပင် အသက်ခုနှစ်ဆယ် နီး​နီး​ရှိ​ေနြပီး​ " ယ​ေန့​လား​ နက်ြဖန် ရက်မှန်မှန် မသိ " ြဖစ်​ေနပါြပီ။
ထို့​​ေြကာင့်​ အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ မှန်ကန်စွာ ြပန်နိုင်​ေသာ ြမန်မာစာ​ေရး​ဆရာများ​ အဆက်ြပတ်၍ ဆိတ်သုန်း​မသွား​​ေစရန် အတွက် ယခုအခါတွင် ဘာသာြပန်ပျိုး​ခင်း​က​ေလး​တခု ဖန်တီး​​ေပး​လျှင် သင့်​​ေလျာ်မည် မသင့်​​ေလျာ်မည်ကို စဉ်း​စား​သင့်​ြကပါသည်။

ြမန်မာဘာသာသည် အ​ေရှ့​တိုင်း​ဘာသာတခု ြဖစ်ြပီး​လျှင် ဗုဒ္ဓ၏ ယဉ်​ေကျး​မှု အရှိန်အ​ေစာ်နှင့်​ မကင်း​​ေသာ ဘာသာြဖစ်၍ အဂင်္လိပ်ဘာသာသည် အ​ေနာက်တိုင်း​ဘာသာ တခုြဖစ်သြဖင့်​ ခရစ်ယန်ယဉ်​ေကျး​မှု အရှိန်အ​ေစာ်နှင့်​ မကင်း​​ေသာ ဘာသာြဖစ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ြမန်မာဘာသာနှင့်​ အဂင်္လိပ်ဘာသာတို့​သည် တဘာသာနှင့်​ တဘာသာ အများ​အား​ြဖင့်​ အ​ေရှ့​နှင့်​ အ​ေနာက် ြခား​နား​ သကဲ့​သို့​ပင် ြခား​နား​ြကပါည်။ ဝါကျဖွဲ့​ပံုချင်း​လည်း​ ဖီလာြကပါသည်။ အဂင်္လိပ်ဘာသာ ဝါကျအစဉ်က (Subject) ကတ္တား​ (Predicate) ဝါစက (Object) ကံ ြဖစ်ပါသည်။ ြမန်မာဘာသာ ဝါကျအစဉ်က ကတ္တား​၊ ကံ၊ ဝါစက ြဖစ်ပါသည်။ ဥပမာ၊ အဂင်္လိပ်ဘာသာက The boy beats the dog ကို နိသျနည်း​နှင့်​ အနက်ြပန်လျှင် " လူက​ေလး​၊ ရိုက်သည် ​ေခွး​ " သို့​မဟုတ် " လူက​ေလး​က ရိုက်သည် ​ေခွး​ကို " ဟု ရပါလိမ့်​မည်။ ထိုသို့​နိသျြပန်လျှင် ြမန်မာစကား​နှင့်​ တူ​ေတာ့​မည် မဟုတ်ပါ။ ထို့​​ေြကာင့်​ ြမန်မာစကား​နှင့်​လည်း​ တူ​ေအာင် သူ့​အဂင်္လိပ် ဝါကျ၏ ဆိုလိုရင်း​လည်း​ မှန်​ေအာင် " လူက​ေလး​က ​ေခွး​ကို ရိုက်သည် " ဟု ကတ္တား​ကို ​ေရှး​ဆံုး​ကထား​၊ ကံကို အလည်က ထား​ြပီး​လျှင် ဝါစကကို ​ေနာက်ဆံုး​ကထား​၍ ြပန်ြကရပါသည်။ ဤဥပမာသည် အဂင်္လိပ်စာကို ​ေကာင်း​စွာတတ်ြပီး​ သူများ​အဖို့​ စကား​ထဲ ထည့်​​ေြပာ ​ေလာက်သည့်​ အခက်မဟုတ်​ေသာ်လည်း​ အဂင်္လိပ်စာ သင်ခါစသူများ​အဖို့​တွင် ​ေသး​ငယ်​ေသာ အခက်မဟုတ်သည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ (ဤကား​ ကိုယ်​ေတွ့​။)

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် အ​ေြခခံအခက်အခဲမှာ ဝါကျဖွဲ့​ပံုချင်း​ မတူမှုြဖစ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန်ရန် ရည်ရွယ်ချက်နှင့်​ အဂင်္လိပ်စာကို သင်ြကသူတို့​သည် ​ေရှး​ဦး​စွာ အဂင်္လိပ်ဝါကျဖွဲ့​ပံုတို့​ကို သိစရာမကျန်​ေလာက်​ေအာင် ​ေလ့​လာထိုက်ပါသည်။ အဂင်္လိပ်ဝါကျဖွဲ့​ပံု အမျိုး​မျိုး​ကို " ထံုး​လို​ေချ ​ေရလို​ေနှာက် " နိုင်သူတို့​အဖို့​တွင် ဘာသာြပန်အလုပ်သည် အြခား​အလုပ်များ​ထက် ထူး​၍ ခက်ခဲစရာ ရှိလိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။ အဂင်္လိပ်စာကို ​ေပါ့​​ေပါ့​ဆဆ သင်ထား​သူတို့​အဖို့​တွင် ဘာသာြပန် အလုပ်သည် ကိုယ်မနိုင်​ေသာဝန်ကို ထမ်း​ရ​ေသာ အလုပ်နှင့်​တူြပီး​လျှင် အြကီး​အကျယ် စိတ်ပင်ပန်း​စရာ ြဖစ်ပါလိမ့်​မည်။

ဒုတိယ အခက်အခဲမှာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​ တလံုး​စီတို့​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို နား​လည်​ေအာင် လုပ်ရမည့်​ အခက်အခဲ ြဖစ်ပါသည်။ ထိုစကား​လံုး​တို့​တွင် ြမန်မာစကား​တွင် အဓိပ္ပါယ်တူ မရှိ​ေသာ စကား​လံုး​များ​နှင့်​ ြမန်မာစကား​တွင် အဓိပ္ပါယ်ရှိပါလျက် ကိုယ်က နား​လည်​ေအာင် ​ေလ့​လာမထား​​ေသာ စကား​လံုး​များ​ ပါပါသည်။ ြမန်မာစကား​တွင်ရှိ​ေသာ စကား​လံုး​ြဖစ်ပါလျက် ကိုယ်က နား​လည်​ေအာင် လုပ်မထား​၍ နား​မလည်​ေသာ စကား​လံုး​မျိုး​မှာ " ကန်စွန်း​ဥ " ကို အဂင်္လိပ် sweet potato ​ေခါ်​ေသာ စကား​လံုး​မျိုး​ ြဖစ်ပါသည်။ အဂင်္လိပ်လို sweet potato ကို ကန်စွန်း​ဥဟု ြမန်မာလို​ေခါ်မှန်း​မသိ၍ sweet ချို​ေသာ၊ potato အား​လူး​။ ချို​ေသာအာလူး​ သို့​မဟုတ် " အာလူး​ချို " ဟုြမန်မာြပန်လိုက်လျှင် ြကား​ရသူတို့​က " ြဖစ်မှြဖစ်ရပ​ေလ " ဟု အာ​ေမဋိတ်သံ​ေပး​စရာ ြဖစ်သွား​တတ် ပါသည်။

တတိယအခက်အခဲမှာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​ နှစ်လံုး​သံုး​လံုး​ စု​ေပါင်း​လိုက်သည့်​အခါတွင် မူလစကား​လံုး​တို့​၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့်​ မတူ​ေသာ အဓိပ္ပါယ်အသစ် ြဖစ်လာ​ေသာ " ​ေပါင်း​လံုး​နက်သစ် " စကား​စုများ​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ​ေကာင်း​စွာ​ေလ့​လာဖို့​ လိုြခင်း​ြဖစ်ပါသည်။ ဥပမာ put ဆို​ေသာ စကား​လံုး​၏ မူလအဓိပ္ပါယ်မှာ ထည့်​သည်ဟု ြဖစ်​ေသာ်လည်း​ put off, put out, put on ဟုစ​ေသာ စကား​စုတို့​တွင် မူလအဓိပ္ပါယ်မရှိ​ေတာ့​ပဲ အဓိပ္ပါယ်အသစ်များ​ ြဖစ်​ေပါ်လာြကပါသည်။ ထို့​ြပင် 1) the majority နှင့်​ 20 join the majority တို့​တွင် majority ၏ မူလအဓိပ္ပါယ်မရှိပဲ ၁) " ​ေသသွား​သူများ​ " နှင့်​ ၂) " ​ေသသည် " ဟု အဓိပ္ပါယ်သစ်များ​ ​ေပါ်လာပါသည်။ he attains his majority ဆိုြပန်​ေတာ့​ သူအရွယ်​ေရာက်လာသည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရြပန်ပါသည်။ ထိုကဲ့​သို့​ စု​ေပါင်း​စကား​လံုး​များ​ကို idiom ဟု​ေခါ်ြကပါသည်။ စု​ေပါင်း​စကား​လံုး​များ​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို မသိလျှင် ဘာသာြပန်ရာတွင် အဓိပ္ပါယ် အြကီး​အကျယ် လွဲသွား​နိုင်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​များ​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို သိထား​ရန် လို​ေသာ်လည်း​ အဂင်္လိပ် စကား​လံုး​တခုခု၊ သို့​မဟုတ် စကား​လံုး​စု တခုခု၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အလွန်တိတိကျကျြကီး​ ြမန်မာဘာသာြပန်၍ မြဖစ်သည်ကိုလည်း​ ​ေတွ့​သည်အခါ ​ေတွ့​ရပါသည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် Instruction in schools should be through the medium of Burmese ဆိုသည့်​ဝါကျတွင် medium ကို နည်း​လမ်း​နှင့်​ ညီမျှသည်ဟု ထား​နိုင်​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာစကား​​ေြပာထံုး​၊ သို့​မဟုတ် ြမန်မာ စာ​ေရး​ထံုး​ကို ထည့်​၍တွက်ဖို့​လည်း​ လိုတတ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ အထက်ပါ အဂင်္လိပ်စာပိုဒ်ကို အဂင်္လိပ်စာလံုး​တိုင်း​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အတိအကျ စံုလင်စွာ ​ေဖာ်မြပပဲ သက်​ေရာက်​ေသာ အဓိပ္ပါယ်ကိုယူ၍ " စာသင်​ေကျာင်း​များ​တွင် ပညာရပ်များ​ကို ြမန်မာ စကား​နှင့်​ (နဲ့​) သို့​မဟုတ် ြမန်မာစကား​ြဖင့်​ သင်ြကား​​ေပး​သင့်​သည် " ဟုြမန်မာြပန်လျှင် သူ့​ဆိုလိုရင်း​ အဓိပ္ပါယ်ကို ​ေပါ်​ေစရန်အတွက် လံု​ေလာက် နိုင်သည်ဟု ယူဆပါသည်။ ဤ​ေနရာတွင် medium သည် ြမန်မာစကား​ " နှင့်​(နဲ့​) " သို့​မဟုတ် ' ြဖင့်​ ' နှင့်​ ညီမျှသည်ကို ​ေတွ့​နိုင်ပါသည်။ အဓိပ္ပါယ်​ေပါ်မှုကို အဓိကမထား​ပဲ ပို၍ စကား​တိကျြပည့်​စံုလို၍ " စာသင်​ေကျာင်း​များ​တာင် ပညာရပ်များ​ကို ြမန်မာစကား​ နည်း​လမ်း​ြဖင့်​ သင်ြကား​​ေပး​သင့်​သည် " ဟုြမန်မာြပန်လျှင် သဒ္ဒါနည်း​အရ မှန်သည်ဟု ဆိုချင်ဆိုနိုင်ပါလိမ့်​မည်။ သို့​ရာတွင် ထိုသို့​ ြပန်ြခင်း​သည် ြမန်မာစကား​​ေြပာထံုး​၊ သို့​မဟုတ် ြမန်မာစ​ေရး​ထံုး​နှင့်​ ကိုက်ညီလိမ့်​မည် မဟုတ်သည့်​ြပင် ြမန်မာစကား​ပင် ဟုတ်မှဟုတ်ပါ​ေလစဟု သံသယ ြဖစ်စရာပင် ြဖစ်နိုင်လမ်း​ရှိပါသည်။

ြပီး​​ေတာ့​ point ဆို​ေသာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​နှင့်​ ပတ်သက်၍ ြမန်မာြပန်ပံု အ​ေြကာင်း​ကို အနည်း​ငယ် စကား​ရှည်လိုပါသည်။ (လ) သွား​ အပိုလို (၁၁) ဒံုး​ယာဉ်အ​ေြကာင်း​ ​ေဖာ်ြပ​ေသာ စာပိုဒ်တခုတွင် -
But soon after the commitement (of a space-craft) to a lunar trajectory, there comes a point at which the immediate return to earth cannot be made; ဟုပါပါသည်။ ဤအဂင်္လိပ်စာပိုဒ်ကို တိကျ​ေအာင် ြမန်မာဘာသာြပန်လျှင် သဒ္ဒါနည်း​အရ မှန်ချင်မှန်မည် ြဖစ်​ေသာလည်း​ သူ့​တပိုဒ်လံုး​၏ သက်​ေရာက်သည့်​ အဓိပ္ပါယ်ကို ယူ၍ ြမန်မာြပန်ြခင်း​က ပို၍ြမန်မာများ​ နား​လည်နိုင်လမ်း​ ရှိပါသည်။ စကား​လံုး​များ​ကို အတိအကျြပန်လျှင် commitment တို့​ trajectory တို့​အတွက် ဆီ​ေလျာ်​ေသာ ြမန်မာ စကား​လံုး​များ​ ရှာ၍ရသည်ထား​ဦး​၊ ြမန်မာတို့​အဖို့​ အဓိပ္ပါယ်ထင်ဖို့​လမ်း​ နည်း​ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ထိုစာပိုဒ်ကို " (လ)သွား​ ဒံုး​ယာဉ် တခုသည် (လ)ဘက်သို့​ သွား​​ေသာလမ်း​​ေြကာင်း​သို့​ ​ေရာက်သွား​သည်နှင့်​ တြပိုင်နက် ကမ္ဘာ​ေြမ​ေပါ်သို့​ ချက်ချင်း​ြပန်၍ဆင်း​လာနိုင်လမ်း​ မရှိ​ေတာ့​ " ဟုြပန်မည်ဆိုလျှင် အဂင်္လိပ်စာပိုဒ်၏ ဆိုလိုရင်း​အဓိပ္ပါယ် ​ေပါ်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု သ​ေဘာရပါသည်။ ထိုသို့​ြပန်လျှင် point ဆို​ေသာ စကား​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို တသီး​တြခား​ စဥ်း​စား​​ေနရန် လို​ေတာ့​မည်မဟုတ်ပါ။ ဤကဲ့​သို့​​ေသာ အဂင်္လိပ်စာပိုဒ်မျိုး​ကို ြမန်မာ ြပန်မည်ဆိုလျှင် ထိုစာပိုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ် ရှင်း​လင်း​စွာ ​ေပါ်လာ​ေစရန်အတာက် ထိုစာပိုဒ်မျိုး​ကို အဂင်္လိပ်လို paraphrase လုပ်ြကည့်​ရန် လိုတတ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ But soon after the commitement (of a space-craft) to a lunar trajectory ကို paraphrase လုပ်လျှင် But as soon as a space-craft has embarked upon a lunar route ဟုဆိုသကဲ့​သို့​ ရပါလိမ့်​မည်။ paraphrase လုပ်ထား​​ေသာ စာပိုဒ်သည် မူရင်း​​ေလာက် ဆီ​ေလျာ်ချင်မှ ဆီ​ေလျာ်မည် ြဖစ်​ေသာ်လည်း​ သာမန်လူများ​အဖို့​ မူရင်း​စာပိုဒ်ထက်ပို၍ အဓိပ္ပါယ်​ေပါ်ဖွယ် ရှိပါသည်။ ထိုသို့​ အဓိပ္ပါယ် ​ေပါ်လာ​ေသာအခါ ြမန်မာဘာသာ ြပန်ရမှုသည် အခက်အခဲ​ေလျာ့​၍ သွား​ဖွယ်ရှိပါသည်။

ရုရှား​စာ​ေရး​ဆရာ Kuznetsov က သူအဂင်္လန်ြပည်သို့​လာ၍ ခိုလှံုရြခင်း​အ​ေြကာင်း​နှင့်​ ပတ်သက်၍ " I came to the point where I could no longer write, no longer sleep, no longer breathe. " ဟု ၁၉၆၉ ခု ၊ ဩဂုတ်လ ၈ ရက်​ေန့​ထုတ် Time မဂ္ဂဇင်း​က ဆိုပါသည်။

ထိုစာပိုဒ်တွင် point ဆို​ေသာ အဂင်္လိပ် စကား​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ ြမန်မာလို " အ​ေြခအ​ေန " ဟူ​ေသာ အဓိပ္ပါယ်မျိုး​ ရမည်ထင်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ ထိုစာပိုဒ်ကို " ငါဟာ စာ​ေရး​၍လည်း​မရ၊ အိပ်၍လည်း​မရ၊ အသက်ရှူ၍လည်း​ မရ​ေတာ့​သည် အ​ေြခအ​ေနသို့​ ​ေရာက်သွား​ပါသည် " ဟူသကဲ့​သို့​ ြပန်လျှင် အဓိပ္ပါယ်လွတ်မည် မထင်ပါ။

အထက်ပါ ဥပမာနှစ်ခုကို ​ေဖာ်ြပြခင်း​မှာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​က point ဟုဆိုသည့်​အတွက် point ဆိုသည်မှာ that which has position but no magnitude ဆို​ေသာ အဓိပ္ပါယ်တခုတည်း​ကိုသာ စိတ်ထဲက ဥပါဒ်မ​ေနပဲ အြခား​ဆီ​ေလျာ်မည် အဓိပ္ပါယ်ကို ြကံစည် မိ​ေစရန်အတွက် ြဖစ်ပါသည်။ The Concise Oxford Dictionary အရဆိုလျှင် point ဆို​ေသာစကား​လံုး​တွင် အဓိပ္ပါယ် ၂၃ မျိုး​ရှိပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ point ဆို​ေသာ စကား​လံုး​​ေတွ့​လျှင် ​ေနရာသာရှိ၍ အနံအလျား​ မရှိ​ေသာအရာကိုသာယူ၍ ဘာသာမြပန်ထိုက်ပါ။

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် တခါတရံ စာတမျက်နှာ တမျက်နှာခွဲ​ေလာက် ရှည်လျား​​ေသာ အဂင်္လိပ် ဝါကျများ​နှင့်​ ​ေတွ့​ရတတ်ပါသည်။ ထိုဝါကျမျိုး​ကို သူ့​ဝါကျအ​ေရအတွက် ရှိသင့်​သ​ေလာက်ရှိ​ေအာင် paraphrase လုပ်ြကည့်​ြပီး​​ေနာက်မှ ြမန်မာလိုြပန်လျှင် ပို၍လွယ်တတ်ပါသည်။ paraphrase လုပ်​ေနြခင်း​သည် အချိန်ကုန်သည် အလုပ်ကို ​ေနှာင့်​​ေနှး​​ေစသည်ဟု အမှတ်တမဲ့​ ထင်ရ​ေသာ်လည်း​ paraphrase လုပ်သည့်​အတွက် ပို၍ အလုပ်တွင်နိုင်လမ်း​ ရှိပါသည်။ သို့​ရာတွင် အြမဲတမ်း​ paraphrase ချည်း​ လုပ်ြကည့်​​ေနရမည်ဟု မဆိုလိုပါ။ ခက်​ေသာစာပိုဒ်၊ ကိုယ် အဓိပ္ပါယ်မရှင်း​​ေသာ စာပိုဒ်များ​ကိုသာ အခါအား​​ေလျာ်စွာ paraphrase လုပ်ြကည့်​ဖို့​ လိုသည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ ဘာသာြပန်ရမည့်​ စာပိုဒ်တခုသည် ဘာသာြပန်သူအဖို့​ " အကွင်း​အကွင်း​ မံု့​တီဟင်း​သို့​ " ရှင်း​၍​ေနပါလျှင် ထိုစာပိုဒ်ကို paraphrase လုပ်ရန် မည်သူမျှ သတိရလိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။ ြမန်မာဘာသာ ြပန်ရမည် အဂင်္လိပ်စာပိုဒ် အတိုင်း​သည် အများ​အား​ြဖင့်​ ဖတ်ရသူတို့​အတွက် ရှင်း​​ေအာင် တလံု့​တလ ​ေရး​ထား​​ေသာ စာပိုဒ်များ​သာ ြဖစ်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ သူတို့​၏ အဂင်္လိပ်စာ ​ေရး​ပံုများ​ကို ပို၍အဓိပ္ပါယ်ရှင်း​၊ ပို၍လွယ်ကူ​ေသာ အဂင်္လိပ်စာ​ေရး​နည်း​ြဖင့်​ ပို၍လွယ်ကူ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ြဖင့်​ ြပန်၍ paraphrase လုပ်၍ရ​ေကာင်း​ပါသည်။ paraphrase လုပ်ရာတွင် စာြဖင့်​ ​ေရး​၍မလုပ်ပဲ စိတ်ြဖင့်​လုပ်၍လည်း​ ရနိုင်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်စာက He is taking a bath ဟုဆိုလျှင် သူ့​အတိုင်း​ တိုက်ရိုက်ြမန်မာြပန်၍ မရပါသည်။ တိုက်ရိုက်ြမန်မာြပန်လျှင် " သူသည် ​ေရချိုး​ြခင်း​တခုကို ယူ​ေနသည် " ဟုဆိုရပါလိမ့်​မည်။ ြမန်မာအသံုး​အနှုန်း​တွင် ​ေရချိုး​ြခင်း​ကို ယူ၍မရပါ။ ထိုအခါမျိုး​တွင် အဆိုပါ အဂင်္လိပ်ဝါကျကို စိတ်ထဲက paraphrase လုပ်၍ြကည့်​နိုင်ပါသည်။ ထိုကဲ့​သို့​ paraphrase လုပ်ြကည့်​လျှင် " He iis bathing " ဟု ရပါလိမ့်​မည်။ ထိုအခါ အဂင်္လိပ် အသံုး​အနှုန်း​နှင့်​ ြမန်မာအသံုး​အနှုန်း​ချင်း​ နီး​စပ်လာသြဖင့်​ " သူသည် ​ေရချိုး​​ေနသည် " ဟု ြပန်၍ ရပါလိမ့်​မည်။ He has given a new coat of paint to his car ကို He has painted his car recently ဟု paraphrase လုပ်ြကည့်​ြပီး​ ြမန်မာလိုြပန်လျှင် ခက်ခဲစရာအ​ေြကာင်း​ ရှိလိမ့်​မည်မဟုတ်ပါ။ အဂင်္လိပ်ဘာသာက abstract noun များ​ကို verb တခုနှင့်​တွဲ၍ သံုး​​ေလ့​ များ​ပါသည်။ ြမန်မာစာက စိတ္တဇနာမ်ကို ကိရိယာနှင့်​ တွဲသံုး​ြခင်း​ နည်း​ပါသည်။ ြမန်မာဆံ​ေသာစာက " သူ ထမင်း​စား​သည် " ဟုသာ ဆို၍ " သူသည် ထမင်း​စား​ြခင်း​ အမှုကို ြပုသည် " ဟုမဆိုပါ။ ထိုအသံုး​အနှုန်း​မျိုး​ကို ပါဠိဟန်ကို ယူ​ေရး​​ေသာအခါမျိုး​တွင်သာ ​ေတွ့​ရ တတ်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်မည့်​သူသည် အဂင်္လိပ်စာကို ကျွမ်း​ကျင်သ​ေလာက် ြမန်မာစာကို ကျွမ်း​ကျင်ရံုနှင့်​ မလံု​ေလာက်ပါ။ မိမိြမန်မာြပန်ယူမည့်​ ြမန်မာစာကို ပို၍ကျွမ်း​ကျင်သင့်​သည်ဟု ​ေြပာြကပါသည်။ ထိုသို့​​ေြပာြခင်း​သည် မှန်ပံုရပါသည်။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် အဂင်္လိပ်စာ အသံုး​အနှုန်း​များ​ကို ြမန်မာြပန်ရာတွင် တိုက်ရိုက်ြပန်၍ မရ​ေသာ အခါများ​တွင် တမျိုး​တမည် လှည့်​၍ြပန်ရ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။

အဂင်္လိပ်မှ ြမန်မာြပန်မည့်​သူတို့​သည် အဂင်္လိပ် အသံုး​အနှုန်း​နှင့်​ ြမန်မာအသံုး​အနှုန်း​ ကွာြခား​သည့်​ အချက်များ​ကိုလည်း​ ​ေလ့​လာထား​ဖို့​လိုပါသည်။ ဥပမာ အဂင်္လိပ်စာက 2nd floor ဟုဆို​ေသာအခါ ြမန်မာစာြဖင့်​ " ဒုတိယြကမ်း​ြပင် " ဟုြပန်၍မရပါ။ " ဒုတိယ အထပ် " ဟုပင် ြပန်၍မရပါ။ တတိယအထပ်ဟု ြပန်ရပါလိမ့်​မည်။ အဂင်္လိပ်က အိမ်အထပ်ကို ​ေရတွက်ရာတွင် ​ေအာက်ဆံုး​အထပ် ground floor ကိုထည့်​၍ မ​ေရတွက်ပဲ။ ြမန်မာအ​ေခါ် ဒုတိယ အထပ်ကစ၍ ပထမထပ်ဟု ​ေရတွက်ပါသည်။ ထို့​​ေြကာင့်​ အဂင်္လိပ်နှင့်​ြမန်မာ တထပ်ကွာ၍​ေနပါသည်။ အ​ေမရိကန်တို့​ အိမ်အထပ် ​ေရတွက်ပံုနှင့်​ ြမန်မာအိမ်အထပ် ​ေရတွက်ပံုချင်း​ တူပါသည်။ 2nd floor ကိုြမန်မာက တတိယအထပ်ဟု ​ေခါ်သည့်​နည်း​တူ အ​ေမရိကန်တို့​ကလည်း​ third storey ဟု​ေခါ်ြကပါသည်။

ယခု​ေခတ်တွင် အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ မှန်​ေအာင် ြပန်နိုင်သူများ​ သုန်း​သ​ေလာက် ြဖစ်​ေနြပီဟု ​ေြပာြကပါသည်။ ထိုသို့​ြဖစ်ရြခင်း​မှာ ယခု​ေခတ်တွင် အဂင်္လိပ်စာကို တကယ်တတ်သူ နည်း​သွား​ရံုသာမကပဲ ြမန်မာစာကို မှန်​ေအာင် ​ေရး​နိုင်သူ၊ ြမန်မာစကား​ကို မှန်​ေအာင်​ေြပာနိုင်သူများ​၏ ဦး​​ေရပင်လျှင် ယုတ်​ေလျာ့​လျက်ရှိသည်ဟု ထင်ပါသည်။ " ဤအဆိုကို ငါက ြပင်ဆင်​ေထာက်ခံပါသည် " ဟု အစည်း​အ​ေဝး​တွင် ထ၍ ​ေြပာ​ေသာသူတ​ေယာက်ကို ြမန်မာစကား​ မှန်မှန်​ေြပာတတ်သူဟု မှတ်ယူနိုင်ဖို့​ ခက်ပါသည်။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် အစည်း​အ​ေဝး​တွင် အဆိုတခုကို ​ေထာက်ခံြခင်း​ (supporting) နှင့်​ ြပင်ဆင်ြခင်း​ (amending) တို့​မှာ အဓိပ္ပါယ်ချင်း​ အလွန်ြခား​နား​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ လူတ​ေယာက်သည် အဆိုတခုခုကို " ​ေထာက်ခံ " ချင်လျှင် " ​ေထာက်ခံ " နိုင်ပါသည်။ " ြပင်ဆင် " ချင်လျှင် " ြပင်ဆင် " နိုင်ပါသည်။ ထိုသူသည် အဆိုတခုခုကို တြပိုင်နက်တည်း​ " ြပင်ဆင်ြခင်း​၊ ​ေထာက်ခံြခင်း​ " မလုပ်နိုင်ပါ။ " ဤအဆိုကို ငါက ြပင်ဆင်​ေထာက်ခံပါသည် " ဆို​ေသာ စကား​ပိုဒ်ကို အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်ရလျှင် I beg to amend and support this proposal ဟူသကဲ့​သို့​ ရပါလိမ့်​မည်။ ထိုအဂင်္လိပ်စာပိုဒ်ကို မည်သည့်​ အဂင်္လိပ်စာတတ်ကမျှ နား​လည် နိုင်လိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် amend နှင့်​ support တို့​သည် ြငိမ်း​ချမ်း​စွာ အတူတွဲဖက်​ေနထိုင်၍ ြဖစ်နိုင်​ေသာ စကား​လံုး​များ​ မဟုတ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။

အဂင်္လိပ် အ​ေခါ်အ​ေဝါ်များ​ကို ြမန်မာြပန်ရာတွင် မှား​သည်ဟု မဆိုနိုင်သည့်​တိုင်​ေအာင် ထိုြမန်မာြပန်ချက်များ​ကို အဂင်္လိပ် စာမတတ်​ေသာ၊ သို့​မဟုတ် အဂင်္လိပ်စာြဖင့်​ ​ေရး​ထား​​ေသာ ဥ​ေရပရာဇဝင်ကဲ့​သို့​​ေသာ ပညာကို မသင်ဘူး​သူတို့​က နား​မလည် နိုင်သည်ကို ​ေတွ့​ရဘူး​ပါသည်။

ဂန္ထ​ေလာကမဂ္ဂဇင်း​ ြမန်မာစာပိုင်း​ အယ်ဒီတာလုပ်​ေနစဉ်တာင် မစ္စတာဖာနီဗယ်က ကမ္ဘာ့​ရာဇဝင်ကို အတိုချုပ် အဂင်္လိပ်လို ​ေရး​​ေပး​ြပီး​ ဤစာတန်း​​ေရး​သူက ြမန်မာြပန်ပါသည်။ Ancient Times, Middle Ages, Modern Times စသည် အဂင်္လိပ် အ​ေခါ်အ​ေဝါ်များ​ကို " ​ေရှး​​ေဟာင်း​​ေခတ် " ၊ " အလယ်​ေခတ်များ​ " ၊ " မျက်​ေမှာက်​ေခတ် " စသြဖင့်​ ဤသူက ြမန်မာြပန်လိုက်​ေသာ အခါ မစ္စတာဖာနီဗယ်က တက္ကသိုလ်ရှိ ြမန်မာဆရာြကီး​များ​ကို သွား​၍ြပပါသည်။ တ​ေန့​တွင် မစ္စတာဖာနီဗယ်က ​ေလှာင်ြပံုး​ြပံုး​၍ " ​ေဟ့​ ဘ​ေသာင်း​၊ မင်း​ြမန်မာြပန်သည့်​ ​ေရှး​​ေဟာင်း​​ေခတ်တို့​၊ အလယ်​ေခတ်တို့​၊ မျက်​ေမှာက်​ေခတ်တို့​ ဆိုသည့်​ စကား​​ေတွကို ြမန်မာ ဆရာြကီး​​ေတွက နား​မလည်ဘူး​လို့​ ဆိုပါလား​ " ဟု​ေြပာပါသည်။ ဤသူက " သူတို့​​ေြပာတာမှန်ပါသည် " ဟု​ေြပာသည်။ မစ္စတာ ဖာနီဗယ်က " ဘာလို့​လဲ " ဟု​ေမး​ပါသည်။ " သူတို့​ဟာ အ​ေနာက်တိုင်း​ ရာဇဝင်များ​ကို မဖတ်ဖူး​​ေတာ့​ ဤအ​ေခါ်အ​ေဝး​များ​ကို သူတို့​ နား​လည်နိုင်ြကမည် မဟုတ်ပါဘူး​ " ဟု​ေြဖလိုက်မှ မစ္စတာဖာနီဗယ်လည်း​ သ​ေဘာ​ေပါက်သွား​ပါသည်။ အချို့​အ​ေခါ်အ​ေဝါ်များ​မှာ သက်ဆိုင်ရာ ပညာရပ်များ​ကို ​ေလ့​လာဖူး​မှသာ နား​လည်နိုင်လိမ့်​မည်။ ယခုတက္ကသိုလ်က Philosophy ကို ဒဿနိက​ေဗဒ၊ stronomy ကို နက္ခတ္တ​ေဗဒဟု ြမန်မာြပန်​ေပး​ြခင်း​များ​ကိုလည်း​ အဂင်္လိပ်စာတတ်ြပီး​​ေသာ ဆရာများ​နှင့်​ ​ေကျာင်း​သား​များ​သာလျှင် ယခုအခါတွင် နား​လည်နိုင်ြက ပါလိမ့်​မည်။ အချို့​က နက္ခတ္တ​ေဗဒ ဆိုသည်မှာ နက္ခတ်ကို တွက်၍ ​ေဟာ​ေသာ​ေဗဒင် ကျမ်း​တမျိုး​ြဖစ်သည်ဟု ထင်​ေကာင်း​ထင်ြကဘွယ် ရှိသည်။ အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် မှန်​ေအာင်ြပန်ဘို့​လိုသည်။ သို့​ရာတွင် မှန်တိုင်း​လည်း​ အဂင်္လိပ်စာမတတ်​ေသာ ြမန်မာများ​က နား​လည်ြကလိမ့်​မည် မဟုတ်ပါ။ သက်ဆိုင်ရာ ပညာရပ်များ​ကို ြမန်မာြပန်ြပီး​ ဖတ်ရသည့်​ အခါကျမသာ နား​လည်လာြကပါလိမ့်​မည်။

မိမိအဓိပ္ပါယ်မသိ​ေသာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​များ​ကို အဓိပ္ပါယ်သိ​ေအာင် ​ေရှး​ဦး​စွာ အဘိဓာန်ကို ြကည့်​ြပီး​မှ ြမန်မာဘာသာ ြပန်နိုင်ပါလိမ့်​မည်။ အဘိဓာန်ကို ြကည့်​ရာတွင် ဤသူ့​ဖို့​တွင် အဂင်္လိပ်အဘိဓာန်က ပို၍ အဓိပ္ပါယ်​ေပါ်ပါသည်။ ဤသူသည် အဂင်္လိပ် ဘာသာမှ ြမန်မာဘာသာသို့​ ြပန်ရာတွင် ြမန်မာအဘိဓာန်များ​ကို မြကည့်​ပါ။ ြမန်မာအဘိဓာန်တွင် အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​တို့​၏ အဓိပ္ပါယ် များ​ကို စံုလင်​ေအာင် ​ေဖာ်ြပမထား​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ (ယခု ​ေနာက်ဆံုး​​ေပါ် အဘိဓာန်တွင်​ေတာ့​ မ​ေြပာတတ်ပါ။) အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်ကို ြကည့်​ရာတွင် ခက်ခဲ​ေသာစကား​လံု း​ များ​အတွက် အနည်း​ဆံုး​ အဂင်္လိပ် အဘိဓာန် နှစ်မျိုး​​ေလာက်ကို ြကည့်​ပါသည်။ ထိုသို့​ြကည့်​လျှင် အများ​အား​ြဖင့်​ ကိုယ်အဓိပ္ပါယ်မသိ​ေသာ မသဲကွဲ​ေသာ အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​များ​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို နား​လည်လာပါသည်။ ထိုသို့​ နား​လည်လာ​ေသာအခါကျမှသာ ထိုစကား​လံုး​များ​၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့်​တူ​ေသာ သို့​မဟုတ် အဓိပ္ပါယ်နှင့်​ဆင်​ေသာ ြမန်မာစကား​လံုး​ များ​ကိုရှာ၍ သံုး​ပါသည်။

အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​ တလံုး​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်သည် မိမိအဖို့​ မသဲကွဲလျှင်၊ သို့​မဟုတ် ထိုစကား​လံုး​ တလံုး​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို မိမိမသိလျှင် ဤသူသည် အဂင်္လိပ်အဘိဓာန် တခုခုကို အြမဲဆည်း​ကပ်ပါသည်။ ဥပမာဆို​ေသာ် အထက်တွင် ​ေဖာ်ြပခဲ့​​ေသာ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်မှ ​ေယရှုခရစ် ​ေမွး​ဖွား​ဟန်နှင့်​ပတ်သက်၍ " he (joseph) knew her not ... " ဆို​ေသာ စကား​ပိုဒ်တွင် knew ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ဤသူ ​ေကာင်း​​ေကာင်း​ နား​မလည်ပါ။ ထို့​​ေြကာင့်​ knew ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို The concise Oxford Dictionary တွင် ဤသူ ရှာပါသည်။ ထိုအခါ knew ၏ အဓိပ္ပါယ်တမျိုး​မှာ be on intimate terms wit ြဖစ်သည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ သို့​ရာတွင် C.O.C က​ေပး​​ေသာ အဓိပ္ပါယ်ြဖင့်​ ဤသူ မ​ေကျး​နပ်​ေသး​ပါ။ ထို့​​ေြကာင့်​ Chamber's Twentieth Century Dictionary ကိုြကည့်​ြပန်ပါသည်။ ထိုအခါ know ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို C.T.C.D က to have sexual commerce with ဟု​ေပး​သည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။ ဤတွင် commerce ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အတိအကျ သိ​ေအာင်လုပ်ဖို့​ လိုလာြပန်ပါသည်။ commerce ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ဆက်၍ရှာြပန်​ေတာ့​ C.T.C.D က intercourse ဟု​ေပး​ပါသည်။ C.O.D က​ေတာ့​ intercourse (esp.sexual) ဟု​ေပး​ပါသည်။ တခါ intercouse ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ရှာြပန်​ေတာ့​ C.T.C.D က coition ဟု ​ေပး​ပါသည်။ C.O.D က sexual intrecourse ဟု သံသရာလည်သွား​ပါသည်။ C.O.D က coition ကို sexual copulation ဟု အဓိပ္ပါယ် ​ေပး​ပါသည်။ တခါ copulation ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို ရှာြပန်​ေတာ့​ C.O.D က sexual union ဟု​ေပး​ပါသည်။ C.T.C.D ​ေတာ့​ to copulate ကို to unite in sexual intercourse ဟု အဓိပ္ပါယ် ​ေပး​ပါသည်။ ဤကဲ့​သို့​ know ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို သိစရာမကျန်​ေလာက်​ေအာင် ​ေလ့​လာ​ေသာအခါ The Holy Bible - Revised Standard Version ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ အစတွင်ပါ​ေသာ " he (Joseph) took his wife (Mary), but knew her not until she had borne a child " ဆို​ေသာစကား​ပိုဒ်၏ အဓိပ္ပါယ်ကို " ​ေအာ် - သည်လိုကိုး​ " ဟုသ​ေဘာ​ေပါက် လာပါသည်။ အဆိုပါစာပိုဒ်ကို The New English Bible - New Testament တွင် အဂင်္လိပ်ြပန်ထား​ြခင်း​မှာ ဤသူအဖို့​ နား​လည်ရန်ပို၍ လွယ်ပါသည်။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် ဓမ္မသစ်ကျမ်း​က " he(Joseph) took Mary home to be his wife, but had no intercouse with her until her son was born " ဟုသိလွယ်​ေသာ စကား​ြဖင့်​ အဂင်္လိပ်ြပန်ထား​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်ပါသည်။ ယခု​ေခတ် ဘာသာြပန် The New Testament ၏ အဂင်္လိပ် ဘာသာြပန်ချက်လည်း​ အဓိပ္ပါယ် ​ေပါ်လွင်ပါသည်။ ထိုဓမ္မသစ်ကျမ်း​တွင် " and(Joseph) married Mary. But he had no sexual relations with her before she gave birth to her son. " ဟုအဂင်္လိပ်လို ြပန်ထား​ပါသည်။ ဓမ္မသစ်ကျမ်း​ နှစ်ကျမ်း​က အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန်ချက်သည် အဓိပ္ပါယ်ရှင်း​​ေနပါလျက်နှင့်​ " ဘာလို့​နင်က The Holy Bible - The Revised Standard Version ကဘာသာြပန်ချက်၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အဘိဓာန်​ေတွထဲ ြကည့်​ြပီး​ အဓိပ္ပါယ် ရှာ​ေနရ​ေသး​သလဲ " ဟု​ေမး​စရာ ရှိပါသည်။ ထိုသို့​ ​ေမး​လျှင် " ဒါက​ေတာ့​ ဒီလိုပါဟယ်။ ငါ့​စိတ်ထဲက သံသယ ရှင်း​နိုင်သမျှ ရှင်း​သွား​​ေစချင်လို့​ပါ " ဟု မကွယ်မ​ေထာင့်​ပဲ ​ေြဖရပါလိမ့်​မည်။ ထိုကဲ့​သို့​ မိမိအဖို့​ အဓိပ္ပါယ် ငုပ်​ေနသာ အဂင်္လိပ်စကား​တလံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို အလုပ်ြကီး​တခုလုပ်၍ ရှာ​ေဖွလိုက်​ေသာအခါ ဤသူသည် အဆိုပါစာပိုကို ြမန်မာဘာသာြပန်ရမည်ဆိုလျှင် အဓိပ္ပါယ်မမှား​​ေအာင် ြပန်နိုင်​ေသာ အ​ေြခသို့​ ​ေရာက်လာပါသည်။

ဤသူသည် ြမန်မာဘာသာြပန်ရန်အတွက် သိပ္ပံပညာနှင့်​ ပတ်သက်၍ အဓိပ္ပါယ် မရှင်း​လင်း​​ေသာ စာပိုဒ်များ​၊ အ​ေခါ်အ​ေဝါ် များ​ကို ​ေတွ့​ရလျှင်လည်း​ သိပ္ပံအဘိဓာတ် သံုး​​ေလး​အုပ်ကို ြကည့်​၍ ဤသို့​ပင် အဓိပ္ပါယ်သိ​ေအာင် လုပ်ပါသည်။ အဓိပ္ပါယ်မမှား​​ေအာင် ဘာသာြပန်နိုင်ရန်အတွက် အလျင်လို လမ်း​အိုလိုက်​ေသာ အဆိုပါနည်း​မှတပါး​ အြခား​ြဖတ်လမ်း​ နည်း​များ​ကို မီး​ခိုး​ြကွက်​ေလျှာက် ​ေလ့​လာလိုက်​ေသာအခါ ဤသူသည် ယခင်ကထက် အဂင်္လိပ်စာတွင် အသိတိုး​လာလိမ့်​မည် အမှန်ပင် ြဖစ်ပါသည်။ ဤသို့​အသိ တိုး​လာြခင်း​သည် အကျိုး​လည်း​မယုတ်ပါ။ ​ေပျာ်စရာလည်း​ ​ေကာင်း​ပါသည်။ ဘာသာြပန်ရာတွင်လည်း​ တနည်း​တလမ်း​အား​ြဖင့်​ အ​ေထာက်အကူ ြပုပါသည်။

ယခုအခါ ဘာသာြပန်သူတ​ေယာက်၏ အ​ေတွ့​အြကံုကိုသာ မဟုတ်ပဲ ဘာသာြပန်ြခင်း​နှင့်​ ပတ်သက်​ေသာ ဤသူ၏ ထင်ြမင်ချက် (အတ္တ​ေနာမတိ) များ​ကိုပါ ​ေတာ်​ေတာ်များ​များ​ တင်ြပြပီး​ ြဖစ်သြဖင့်​ ဤစာတန်း​ကို အဆံုး​သတ်ပုဒ်မ ထိုး​ရန် အချိန် ​ေရာက်ပါြပီ။

သို့​ရာတွင် ဤစာတန်း​ကို အဆံုး​သတ် ပုဒ်မ မထိုး​မီတွင် ဤစာတန်း​တွင် ​ေဖာ်ြပခဲ့​​ေသာ အချက်အလက်များ​ အနက် အ​ေရး​ြကီး​သည်ဟု ထင်​ေသာ အချက်အလက် အချို့​ကို ​ေကာက်နှုတ်၍ အကျဉ်း​ချုပ်​ေဖာ်ြပခွင့်​ ြပု​ေစလိုပါသည်။ ထိုအချက်အလက် များ​မှာ အြခား​မဟုတ်ပါ။
(၁) ဘာသာြပန် အလုပ်သည် အြခား​အြခား​​ေသာ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်များ​ကဲ့​သို့​ တင်ြကို သင်ြကား​​ေပး​ြခင်း​၊ သို့​မဟုတ် တင်ြကိုသင်ြကား​ထား​ြခင်း​ ရှိမှသာ လက်ရာ​ေကာင်း​​ေကာင်း​နှင့်​ လုပ်​ေဆာင်နိုင်မည့်​ အလုပ်ြဖစ်ြခင်း​။

(၂) ဘာသာြပန်အတတ်တွင် အြခား​အြခား​​ေသာ အသက်​ေမွး​မှု အတတ်များ​တွင် ြကံု​ေတွ့​ရ​ေသာ အခက်အခဲမျိုး​များ​ ရှိ​ေသာ်လည်း​ ထိုအခက်အခဲမျိုး​များ​မှာ တင်ြကိုသင်ြကား​ထား​ြခင်း​ ရှိလျှင် မ​ေြဖြဖတ်နိုင်​ေလာက်​ေအာင် ြကီး​မား​​ေသာ အခက်အခဲြကီး​များ​ မဟုတ်နိုင်ြခင်း​။

(၃) ဘာသာြပန်အလုပ်သည် ​ေပါ့​​ေပါ့​ဆဆ အပျင်း​​ေြပလုပ်၍ရ​ေသာ အလုပ်မျိုး​မဟုတ်ပဲ ထာဝစဉ် နက်နက်နဲနဲ ​ေလ့​လာ၍ လုပ်ရ​ေသာ အလုပ်ြဖစ်ြခင်း​။

(၄) ဘာသာြပန်အလုပ်ကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် လုပ်နိုင်ရန်အတွက် ဘာသာြပန်လိုသူများ​ကို ပိုး​​ေမွး​သကဲ့​သို့​ ​ေမွး​၍​ေပး​ဖို့​လိုြခင်း​၊ သို့​မှသာ ဘာသာြပန်တတ်သူတို့​ ဆိတ်သုန်း​သွား​လိမ့်​မည် မဟုတ်ြခင်း​ သ​ေဘာမျိုး​တို့​ ြဖစ်ပါသည်။

အချုပ်တွင် အသီး​နှံ​ေကာင်း​များ​ စား​သံုး​လိုလျှင် အ​ေလ့​ကျ​ေပါက်​ေသာ အပင်များ​ကိုချည်း​ အား​ကိုး​​ေနင မြဖစ်သည့်​နည်း​တူ ဘာသာြပန်​ေကာင်း​သူများ​ကို ခိုင်း​​ေစအသံုး​ြပု လိုလျှင် အ​ေလ့​ကျ​ေပါ်လာ​ေသာ ဘာသာြပန်သူ တ​ေယာက်​ေကာင်း​ နှစ်​ေယာက်​ေကာင်း​ ကိုသာ အား​ကိုး​၍မ​ေနပဲ ​ေဝ​ေဝဆာဆာ ​ေဖာ​ေဖာလိှုင်လိှုင် သီး​မည့်​ပွင့်​မည့်​ ဘာသာြပန် စိုက်ခင်း​ပျိုး​ခင်း​ြကီး​တခုကို အချိန်မ​ေနှာင်း​မီ တည်​ေထာင်​ေပး​ရန် အချိန်တန်ပါြပီဟု စံုဆယ်ြဖာ ပဏာသ၍ ဂါရဝြပုကာ အြကံ​ေပး​လိုပါသည်။

ဤစာတန်း​တွင် ​ေဖာ်ြပထား​​ေသာ အချက်အလက်များ​မှာ မည်သူ့​ကိုမျှ အြပစ်တင်ဘို့​ မဟုတ်ပါ။ ဘာသာြပန်လုပ်ငန်း​ ြကီး​ပွား​လာမှုအတွက် စဥ်း​စား​ထိုက်​ေသာ၊ စဉ်း​စား​သင့်​​ေသာ၊ စဉ်း​စား​ရန်​ေကာင်း​​ေသာ အချက်အလက်များ​သာ ြဖစ်ပါသည်။ အခိုင်အမာ မြပုမြပင် သူတို့​အရှိအတိုင်း​ အတံုး​လိုက် အစိုင်အခဲလိုက် အသံုး​ြပုရန် မဟုတ်​ေြကာင်း​ြဖင့်​ နိဂံုး​သတ်လိုက်ပါသည် ပညာရှိ ပရိသတ်အ​ေပါင်း​ သူ​ေတာ်​ေကာင်း​တို့​။ ။

ဘာသာြပန်သူတဦး​၏ အ​ေတွ့​အြကံုနှင့်​ ထင်ြမင်ချက်များ​

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​သူများ​

၁။ ဦး​​ေမာင်​ေမာင်​ေြပ
၂။ ​ေဒါ်ခင်မျိုး​ချစ်
၃။ ဦး​ြမတ်စိုး​
၄။ ဦး​ချစ်သိမ်း​
၅။ ဦး​တင်ဧ
၆။ တက္ကသိုလ်ြမတ်သူ
၇။ ဦး​လူ​ေဖဝင်း​
၈။ ဦး​ဘသန်း​ (ဓမ္မိက)
၉။ ဦး​အုန်း​ခင် (လန်ဒန်ပျံ့​သင်း​)
၁၀။ ဦး​ဘ​ေသာ် (ဦး​​ေသာ်က)
၁၁။ ​ေဒါက်တာ​ေမာင်ြဖူး​
၁၂။ ဦး​​ေကျာ်ဝင်း​ (တက္ကသိုလ်)
၁၃။ မျိုး​ြမင့်​​ေစာ
၁၄။ ​ေအာင်သန်း​ (မန္တ​ေလး​)

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​ချက်များ​

၁။ ​ေခတ်လူငယ်များ​သည် အဂင်္လိပ်စာကို မနိုင်​ေသာ​ေြကာင့်​ ြမန်မာမှ အဂင်္လိပ်သို့​ ြပန်ရာတွင် အဆင့်​အတန်း​ နိမ့်​ကျ​ေနသည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​ရာ စင်စစ်မှာ နှစ်ဘာသာစလံုး​နိုင်မှသာ ြဖစ်နိုင်သည်ဟု ​ေြဖပါသည်။

၂။ ရသစာ​ေပများ​ကို ဘာသာြပန်ရာတွင် သမိုင်း​ဆိုင်ရာ ​ေနာက်ခံအချက်များ​၊ ဘန်း​စကား​များ​နှင့်​ အရပ်သံုး​စကား​များ​ကို ​ေလ့​လာသိရှိထား​သင့်​​ေြကာင်း​။

၃။ ဘာသာြပန်ရာတွင် မူရင်း​အ​ေလ့​အထ၊ မူရင်း​ယဉ်​ေကျး​မှုဟန်ပါ​ေအာင် ြပန်ဆိုနိုင်မှ​ေကာင်း​​ေြကာင်း​။

၄။ ဘာသာြပန်သမား​များ​အတွက် အဘိဓာန်များ​၊ ကိုး​ကား​ရည်ညွှန်း​ကျမ်း​များ​ ြပည့်​စံုဘို့​လို​ေြကာင်း​။

၅။ ြမန်မာ Thesaurus ြဖစ်​ေြမာက်​ေအာင် အား​ထုတ်သင့်​​ေြကာင်း​ဟူ​ေသာ အြကံ​ေပး​ချက်များ​ကို စာတန်း​ရှင် သ​ေဘာတူ ပါသည်ဟု ​ေြဖသည်။

၆။ သိပ္ပံစာ​ေပကို ဘာသာြပန်ရာတွင် အချို့​​ေနရာများ​တွင် စကား​လံုး​မ​ေချွတာဘဲ ​ေရး​သင့်​ြပီး​၊ အချို့​​ေနရာများ​တွင် လိုရင်း​ကို မိ​ေအာင် ​ေရး​သင့်​​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​ရာ၊ သ​ေဘာတူပါသည်ဟု ​ေြဖသည်။