ဘာသာပြန် စာပေ

ဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်နှင့်​ မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​

တင်ြပသူ
ဦး​ထင်ြကီး​

ဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​ကို ဖွင့်​ထုတ်​ေဖာ်ကျူး​ရာ၌ ကာယကံရှင်များ​သည် နှစ်​ေထာင်း​အား​ရ ရှိြကမည် ြဖစ်​ေသာ်လည်း​ မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​ကို ဖွင့်​ချရာ၌မူ သက်ဆိုင်သူများ​သည် စာတန်း​ရှင်ကို ​ေထာင်း​စု​ေချမှုန်း​လိုမည်မှာ ဧကန်ြဖစ်ပါသည်။

သို့​​ေြကာင့်​လည်း​ ဆီ​ေလျာ်​ေသာ ဘာသာြပန်များ​ကို ဤစာတန်း​၌ ​ေဖာ်ထုတ်ရာတွင် ရည်ညွှန်း​ချက်များ​ အြပည့်​အစံု ထည့်​သွင်း​ြပီး​၊ မဆီ​ေလျာ်​ေသာ ဘာသာြပန်များ​၏ ဇာစ်ြမစ်ကိုမူ ဇာတ်ြမှုပ်၍ ထား​ပါမည်။

ဆီ​ေလျာ်သည် မဆီ​ေလျာ်သည် ဆိုရာ၌ စာတန်း​တင်သူ၏ အတိုင်း​အတာအရ၎င်း​၊ သူ့​ထင်ြမင်ချက်အရ၎င်း​ ​ေကာက်ချက်ချြခင်း​ မျှသာ ြဖစ်သြဖင့်​ ဝိဝါဒ ကွဲစရာ ရှိနိုင်ပါသည်။ ထိုဝိဝါဒ ကွဲြပား​ချက်များ​ကို ​ေဆွး​​ေနွး​ခွင့်​​ေပး​ချိန်တွင် ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​ ြကပါဟု ​ေလး​စား​စွာ ဖိတ်​ေခါ်ရပါသည်။

ဤစာတန်း​၌ များ​​ေသာအား​ြဖင့်​ ပံုနှိပ်ြပီး​စာအုပ်များ​မှ ဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​၊ မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​ကို ​ေကာက်နုတ်​ေဖာ်ြပထား​ပါသည်။ သတင်း​စာများ​မှ ဘာသာြပန်အလွဲများ​ကို အဓိကထား​၍ မ​ေဖာ်ြပပါ။ သို့​​ေြကာင့်​ ဤစာတန်း​သည် အလံုး​စံုြပီး​ြပည့်​စံုသည့်​ စာတန်း​မဟုတ်​ေြကာင်း​ ဝန်ခံပါသည်။

ထိုသို့​ြပီး​ြပည်စံုြခင်း​ မရှိ​ေသာ​ေြကာင့်​လည်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​ခွင့်​အချိန်၌ ​ေဆွး​​ေနွး​ခွင့်​ရှိသူများ​သည် ကျန်ရှိ​ေသး​​ေသာ ဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​နှင့်​ မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​ကို ြဖည့်​စွက်၍ ဆက်လက်​ေဆွး​​ေနွး​ရန် ဖိတ်​ေခါ်ပါသည်။

ဘာသာြပန်သည် ဆိုရာ၌ ဘာသာစကား​ တခုမှ အြခား​ဘာသာတခုသို့​ လွှဲ​ေြပာင်း​၍ အဓိပ္ပါယ်​ေဖာ်ြခင်း​ ြဖစ်ပါသည်။ သို့​​ေြကာင့်​ ြမန်မာမှ ပါဠိ၊ ပါဠိမှ ြမန်မာ၊ ြမန်မာမှ အဂင်္လိပ်၊ အဂင်္လိပ်မှ ြမန်မာ၊ ြမန်မာမှ ြပင်သစ်၊ ြပင်သစ်မှ ြမန်မာ၊ ြမန်မာမှ ဂျာမန်၊ ဂျာမန်မှ ြမန်မာ စသည်ြဖင့်​ ြပန်ဆိုြခင်း​တို့​ကို ​ေဆွး​​ေနွး​ရမည် ြဖစ်ပါသည်။

သို့​​ေသာ် ဤစာတန်း​၌ အဂင်္လိပ်မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ဆိုသည့်​ ကိစ္စကိုသာ အဓိကထား​၍ ​ေဆွး​​ေနွး​သွား​ပါမည်။

ဤကဲ့​သို့​ ကန့်​သတ်၍ ​ေဆွး​​ေနွး​ရသည်မှာ အဂင်္လိပ်မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ဆိုြခင်း​က အြခား​​ေခတ်သံုး​ ဘာသာစကား​မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ဆိုြခင်း​ထက် ပိုမိုများ​ြပား​ြခင်း​၊ ကမ္ဘာသံုး​စာများ​အနက် အဂင်္လိပ်စာသည် ြမန်မာများ​နှင့်​ အရင်း​နှီး​ဆံုး​ြဖစ်ြခင်း​ တို့​​ေြကာင့်​ပါ။

အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​များ​ကို အဓိပ္ပါယ်​ေဖာ်ြခင်း​၊ ဘာသာြပန်ြခင်း​မြပုပဲ ြမန်မာစကား​လံုး​အြဖစ် အသံလှယ်၍ သံုး​ရာမှ အများ​ လက်ခံ​ေနြပီြဖစ်သည့်​ စကား​လံုး​ အများ​အြပား​ ရှိပါသည်။ ထိုစကား​လံုး​များ​မှာ ​ေကာ်လိပ်​ေတာ်အရာရှိ (collector)၊ ကပ်တလက် (cutlet) ၊ ကတ်ဘိနက် (cabinet) ၊ ​ေကာ်မတီ (commitee) ၊ ချလန် (chalan) ၊ ဂျာကင် (jerkin) ၊ ​ေဂျာ့​ဂျက် (gorget) ၊ ဂျူရီ (jury) ၊ ဂရန် (grant) ၊ ဂရွတ် (gross) ၊ ဂိုး​ (goal) ၊ ဂီယာ (gear) ၊ စ​ေမာ်​ေကာ်ရံုး​ (small cause court) ၊ စီး​ကရက် (cigarette) ၊ ဆာြကူလာ (circular) ၊ ဆီနိတ် (senate) ၊ ဆိုက်ကား​ (sidecar) ၊ ဆိုင်း​ဘုတ် (signboard) ၊ ဆက်ကပ် (circus) ၊ ဒိုင်နမို (dynamo) ၊ ဘီလစ်ြကီး​ (baliff) ၊ ​ေမာ်​ေတာ် (motor) ၊ ဝါရမ်း​ (warrant) ၊ ပါလီမန် (parliment) စသည်တို့​ ြဖစ်ပါသည်။

ြမန်မာစကား​ြဖင့်​ အဓိပ္ပါယ်ြပန်ဆိုသင့်​ပါလျက် အဂင်္လိပ်စကား​ကို တိုက်ရိုက်အသံလှယ်၍ အသံုး​ြပုြခင်း​ကို မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်ချက်ဟု ဆိုချင်ပါသည်။

ဥပမာ ၁၉၅၇ ခုနှစ်က ထုတ်​ေဝခဲ့​​ေသာ လစဉ်စာ​ေစာင်တခု၌ " ကသမီး​ယား​ ြပည်နယ်သည် ဧရိယာအား​ြဖင့်​ စကွဲယား​ မိုင်​ေပါင်း​ ရှစ်​ေသာင်း​နှစ်​ေထာင်​ေကျာ် ကျယ်ဝန်း​ြပီး​လျှင် ... " ဟူ၍၎င်း​ ၊
၁၉၀၄ ခုနှစ် သတင်း​စာတ​ေစာင်၌ " ... စံုစမ်း​ြကည့်​ရှုရန် ​ေစလွှတ်ခန့်​ထား​​ေသာ အရာရှိတို့​က တင်သွင်း​​ေသာ ရီပွတ်စာ ကို လက်​ေရာက်ရရှိ ြကည့်​ရှုဆင်ြခင်၍ ... " ဟူ၍၎င်း​၊ ထိုသတင်း​စာ၌ပင် " ... လွန်ခဲ့​သည့်​ စက်တင်ဘာလ ၁၂ ရက် ​ေသာြကာ​ေန့​ မွန်း​လွဲ အချိန်တွင် ​ေကာင်​ေဟာ်ရံုး​ ​ေတာ်၌ အစည်း​အ​ေဝး​ ြပုလုပ်ြက​ေလသည် ... " ဟူ၍၎င်း​၊
၁၉၆၁ ခုနှစ်ထုတ် ​ေန့​စဉ်သတင်း​စာြကီး​တ​ေစာင်၏ ​ေခါင်း​ြကီး​ပိုင်း​၌ " ... ထိုသို့​သံုး​နှစ် ြကား​ခံထား​သည်မှာ ြမန်မာအား​ ခုနစ်နှစ်အတွင်း​ သန်း​ ၃၀ ကို မသံုး​နိုင်လျှင် ၁၀ နှစ်အတွင်း​ သံုး​စွဲနိုင်​ေအာင် မာဂျင် ြခား​​ေပး​ကဲ့​သို့​ ြဖစ်​ေပသည် ... " ဟူ၍၎င်း​၊
အြခား​သတင်း​စာြကီး​ တ​ေစာင်၏ ​ေခါင်း​ြကီး​၌ " ... ဆိုရှယ်လစ်စနစ်က အရင်း​ရှင်စနစ်​ေလာက် ထိ​ေရာက် ကျွမ်း​ကျင်မှု မရှိ၍ အက်ဖိရှင့်​ မြဖစ်၍ မဟုတ်​ေပ " ဟူ၍၎င်း​ ​ေရး​သား​ထား​သည်ကို ဖတ်ရပါသည်။
အချို့​​ေသာ ဘာသာြပန်စာလံုး​များ​ အဂင်္လိပ်ဘာသာမှ တိုက်ရိုက် အနက်​ေဖာ်ထား​​ေသာ်လည်း​ သတင်း​စာများ​၌ မြကာခဏ ပါရှိသြဖင့်​၎င်း​၊ အသံုး​များ​သြဖင့်​၎င်း​ အဓိပ္ပါယ်ကို သိ​ေနြကြပီဟု ယူဆရပါသည်။ ထိုစကား​လံုး​များ​မှာ ​ေကာ်လာြဖူ အလုပ်သမား​ (White collar employee) ၊ စစ်အး​တိုက်သည် (to wage a cold war) ၊ မီး​စိမ်း​ြပသည် (to give green light) ၊ တင်း​မာမှု (temsion) ၊ ​ေဖာင်း​ပွမှု (inglation) ၊ စက္ကူကျား​ (paper tiger) ၊ ယဉ်​ေကျး​မှု​ေတာ်လှန်​ေရး​ (cultural revolution) ၊ ပဥ္စမံတပ်သား​ (fifth columnist) စသည်တို့​ ြဖစ်ပါသည်။

တခါတရံ၌ စာလံုး​တလံုး​ချင်း​ ဘာသာြပန်၍ ဆက်စပ်လိုက်​ေသာအခါ ရယ်ဘွယ်ြဖစ်​ေန တတ်ပါသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ြကီး​ မြဖစ်မီ ရုပ်ရှင်​ေြကာ်ြငာတခု၏ မူရင်း​မှာ ဂန္ထဝင်​ေြမာက် အဂင်္လိပ်ဝတ္ထု David Copperfield ြဖစ်သည်ကို ဘာသာြပန်သူက လံုး​ချင်း​စိတ်၍ " ဒါဝိတ်၏ ​ေြကး​နီလယ်ကွင်း​ " ဟူ၍ ြပန်ဆိုခဲ့​ဖူး​ပါသည်။ ဂျပန်​ေခတ်ထုတ် ဗမာ့​​ေခတ် သတင်း​စာ၌လည်း​ ခရီး​သွား​ မှတ်တမ်း​တခုတွင် sweet potaot ကို ဘာသာြပန်ကာ " အာလူး​ချို " ဟူ၍ ​ေဖာ်ြပခဲ့​ဘူး​ပါသည်။

စာတလံုး​ချင်း​ ဘာသာြပန်​ေစကာမူ အဓိပ္ပါယ်လည်း​ရှိမည်၊ အသံထွက်အား​ြဖင့်​လည်း​ နီး​စပ်မည်ဆိုပါက ထိမိ​ေသာ ဘာသာြပန် ြဖစ်နိုင်ပါသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ြကီး​ ြဖစ်ခါနီး​၌ Tank (ယခုအ​ေခါ် တင့်​ကား​) နှင့်​ပတ်သက၍ ဆရာြကီး​ သခင်ဘ​ေသာင်း​က " တိုက်ယာဉ် " ဟူ၍ ြပန်ဆိုခဲ့​ြပီး​ Dr. Thorndyke ​ေခါ် အဂင်္လိပ်စံု​ေထာက်ြကီး​ကို " ​ေဒါက်တာဘ​ေသာင်း​ထိုက် " ဟူ၍ ဆရာြကီး​ ​ေရွှဥ​ေဒါင်း​က ြပန်ဆိုခဲ့​ဘူး​ပါသည်။

ဘာသာစကား​တခုမှ ြမန်မာစကား​အြဖစ်သို့​ ​ေြပာင်း​လဲ​ေဖာ်ြပရာ၌ မူရင်း​ဘာသာ၏ အသံုး​အနှုန်း​ကို မကျွမ်း​ကျင်ဘဲ ဘာသာြပန်ပါက ြမန်မာစာဖတ်သူများ​ နား​မလည်နိုင်​ေအာင် ြဖစ်တတ်ပါသည်။

၁၉၃၈ ခုနှစ်ခန့်​က မဂ္ဂဇင်း​တ​ေစာင်၌ ပါရှိ​ေသာ ဘာသာြပန်ဝတ္ထု တပုဒ်တွင် " ​ေလချွန်လိုက်ပါလား​ " ဟူ၍ပါလာရာ၊ စကား​ အဆက်အစပ် မရှိသြဖင့်​ ရုတ်တရက် နား​မလည်နိုင် ြဖစ်မိပါသည်။ ​ေနာက်မှ to whistle ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရကို သတိရြပီး​ ဘာဆိုလိုသည်ကို အဓိပ္ပါယ် ​ေပါက်ပါ​ေတာ့​သည်။

အဂင်္လိပ်စာ အသံုး​အနှုန်း​ကို သိမ်း​သွင်း​၍ ဘာသာြပန်​ေသာအခါ အဂင်္လိပ်စာနှင့်​ မရင်း​နှီး​​ေသာ ဖတ်ရသူများ​အဖို့​ နား​မလည်နိုင် ြဖစ်တတ်ပါသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​ " ... ယ​ေန့​ ကျွန်ုပ်တို့​ မျက်​ေမှာက်ြပု​ေနရ​ေသာ ကမ္ဘာ့​အ​ေြခအ​ေနကို တွက်ဆလျှင် ကျွန်ုပ်တို့​သည် ခါး​ပတ်တင်း​ထား​ရမည့်​ အ​ေြခသို့​ ဆိုက်​ေရာက်​ေန​ေပသည် ... " ဟူ၍၎င်း​၊
" ဦး​နု ထွက်​ေတာ့​မည်ဟု သတင်း​​ေပါ်လာတိုင်း​ လူ​ေတွက ဆား​တြမံု​ေလာက် ငံုြပီး​မှ ယံုြကည်ြက၏ " ဟု၎င်း​ " ... ယခု တိုက်ပွဲစကာနီး​ သုညနာရီတွင် ​ေတွ့​ရှိရ​ေသာ ဖဆပလ တပ်ြကီး​သည် အရင်တုန်း​ကနဲ့​ မတူပါတယ် ဟု ဆိုရသည့်​ ပါတီတွင်း​ တိုက်ပွဲကိုပင် ခပ်ရဲရဲ မဆင်နွှဲသည့်​ တပ်မျိုး​အြဖစ်သို့​ ပျက်စီး​​ေလျာ့​ကျ ​ေနပါြပီ ... " ဟူ၍၎င်း​၊
" ... မိမိတို့​ ဆွတ်ခူး​ရရှိ​ေသာ ​ေအာင်ြမင်မှု ပန်း​​ေခွ​ေပါ်တွင် အြမိုင့်​သား​ ထိုင်​ေနမှု တို့​​ေြကာင့်​ ြဖစ်​ေလသည် " ဟူ၍၎င်း​၊
" ... ြပည်သူ့​လွှတ်​ေတာ်တွင် ပမညတ အမတ်တဦး​က ထို သိန်း​တန် ​ေမး​ခွန်း​ကို ဩဂုတ်လ စည်း​​ေဝး​၌ ​ေမး​၏ " ဟူ၍၎င်း​ ​ေဖာ်ြပြကပါသည်။

အချို့​ဘာသာြပန်သူများ​သည် မူရင်း​စကား​လံုး​၏ အဓိပ္ပါယ်ကို မှန်း​၍ ဘာသာြပန်ရာ တက်တက်စင် မှား​​ေနတတ်ပါသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​ ရုရှ စာ​ေရး​ဆရာြကီး​ ​ေဂါ်ဂီ ​ေရး​သည့်​ ဂန္တဝင်​ေြမာက် ဝတ္ထုတပုဒ်ကို ဘာသာြပန်ရာတွင် မူရင်း​၌ပါရှိ​ေသာ hor d'oeuvre ဆိုသည့်​ စကား​လံုး​၏ အနက်ကို ရှာ​ေဖွြခင်း​မြပုဘဲ " ြမင်း​သား​​ေြကာ် " ဟူ၍ လွဲမှား​စွာ ဘာသာြပန်ထား​ပါသည်။

​ေကျာင်း​သား​များ​အတွက် ပညာ​ေပး​ ဗဟုသုတ စာအုပ်တအုပ်၌ alter ego ကို " အြခား​တခု " ၊ idee fixe ကို " ခက်ခဲသည့်​ အြကံအစည် " ၊ cherchez la femme ကို " မိန်း​မကို ​ေြမှာ်သည်၊ ရှာသည် " ဟု ဘာသာြပန်ထား​သည်ကို ​ေတွ့​ရပါသည်။

ထို့​အတူ ဂျပန်​ေခတ် ြမန်မာသတင်း​စာ တ​ေစာင်၌လည်း​ the fleet was sent to Davy Jones' locker ... ကို " ... ​ေရတပ်ငယ်သည် လျှို့​ဝှက်​ေသာ ​ေဒဗီဂျံုး​ သ​ေဘင်္ာဆိပ်သို့​ ထွက်​ေြပး​​ေလ၏ " ဟု ြပန်ဆိုထား​ပါသည်။
ထို့​အြပင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ြကီး​အတွင်း​ ဂျပန်နိုင်ငံရှိ ြမို့​တြမို့​ကို အ​ေမရိကန်​ေလတပ်က ဗံုး​ြကဲသည့်​သတင်း​၌ inflammable ဟူ​ေသာစကား​ကို " မီး​မ​ေလာင်နိုင် " ဟု ​ေြပာင်း​ြပန် ဘာသာြပန်ထား​သည်ကို ဖတ်ရဘူး​ပါသည်။

အာကာသယာဉ်မှ ကမ္ဘာသို့​ ရုပ်ြမင်သံြကား​ လွှင့်​ရာတွင် Keep those cards and letters coming in, folks ဟူ​ေသာ ဆိုင်း​ဘုတ်ကို " ထိုကပ်ြပား​များ​နှင့်​ စာလံုး​များ​ ဝင်မလာ​ေစနှင့်​ " ဟု ၁၉၆၈ ခု၊ ​ေအာက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်​ေန့​ထုတ် ြမန်မာ သတင်း​စာြကီး​ တ​ေစာင်၌ ဘာသာြပန်ထား​သည်ကို၎င်း​၊ There are no dark places in the lives of the Burmese as there are in the lives of other orientals ကို ဘာသာြပန် စာအုပ်တအုပ်၌ " ြမန်မာလူမျိုး​တို့​သည် အြခား​အ​ေရှ့​တိုင်း​သား​များ​ကဲ့​သို့​ တသက်လံုး​ ​ေမှာင်​ေသာ​ေနရာများ​တွင် ​ေနထိုင်ြခင်း​မြပု " ဟု၎င်း​၊ who will take him in hand and continue his instruction ကို "သူ့​လက်ထဲ ထည့်​ြပီး​ ... " ဟူ၍၎င်း​ ြပန်ဆိုထား​ပါသည်။

ဘာသာြပန်စာတအုပ်၌လည်း​ graphic account of the situation ကို " မှတ်တမ်း​ထဲ၌ အ​ေသး​စိတ်ဇယား​ချ၍ ​ေရး​ထား​ခဲ့​သည်မှာ " ဟူ၍၎င်း​၊ ... return from furlough ကို " ခရီး​​ေဝး​မှ ြပန်လာ​ေသာ " ဟူ၍၎င်း​ ဘာသာြပန်ထား​ပါသည်။

ဘာသာြပန်စာအုပ် တအုပ်၏ မူရင်း​အမည်မှ For your eyes only ြဖစ်​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာြပန်ထား​သည့်​ စာအုပ်အမည်မှာ " မင်း​ရဲ့​မျက်လံုး​​ေတွ အတွက်​ေြကာင့်​ " ြဖစ်​ေနပါသည်။

အြခား​မဆီ​ေလျာ်သည့်​ ဘာသာြပန်များ​မျာ philosopher's stone ကို " အဘိဓမ္မာဆရာတို့​၏ ​ေကျာက်သံပတ္တြမား​ သို့​မဟုတ် ​ေရွှတံုး​​ေရွှခဲ ရှာ​ေဖွြခင်း​ " ဟူ၍ ြပန်ဆိုြခင်း​။ South East Asia Relief Fund ကို " အ​ေရှ့​​ေတာင်အာရှ ရုပ်​ေဖာင်ရုပ်ြကွ ရန်ပံု​ေငွ " ၊ left-handed compliment ကို " ဘယ်လက်နဲ့​ချီး​မွမ်း​တယ် " ၊ not a public meeting ကို " ပရိတ်တရား​နာ မဟုတ်ဘူး​ " စသည့်​ ြပန်ဆိုချက်များ​ ြဖစ်ပါသည်။

မူရင်း​ အဂင်္လိပ်စာစပ်များ​ကို ြမန်မာစာဖတ် ပရိသတ်တို့​ ထင်း​ကနဲ အဓိပ္ပါယ်​ေပါက်​ေအာင် ပရိယာယ်ြဖင့်​ ဘာသာြပန် ထား​သည်များ​ကိုလည်း​ ​ေတွ့​ရဖတ်ရပါသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​ ၁၉၃၈ ခုနှစ်ခန့်​က ရုပ်ရှင်​ေြကာ်ြငာ အဂင်္လိပ်မူရင်း​မှာ One hour with you ြဖစ်သည်ကို ြမန်မာဆံဆံ အဓိပ္ပါယ်မိ​ေအာင် " တနာရီထဲ ချစ်ပါရ​ေစ " ဟု ဘာသာြပန်ထား​သည်ကို ​ေတွ့​ရဘူး​ပါသည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်ထုတ် ဓမ္မသိ သတင်း​စာ၌ဆိုလျှင် Registry office ကို " စာချုပ်မှတ်ပံုတင်တိုက် " ဟူ၍၎င်း​၊ scape goat ကို " ဓား​စာခံ " ဟူ၍၎င်း​၊ Early to bed, early to rise, makes a man healthy, wealthy and wise ကို " ​ေစာ​ေစာအိပ်ထ၊ ြပုကျင့်​က၊ တွင်း​ပကိုယ်ခန္ဓာ၊ ​ေရာဂါခပ်သိမ်း​၊ ​ေရှာင်ခွာတိမ်း​၊ ကင်း​ြငိမ်း​လွန်ကျန်း​မာ၊ ဥစ္စာဓန ​ေပါြကွယ်၀၊ ထွန်း​ပဉာဏ်ပညာ " ဟူ၍၎င်း​၊ Necessity is the mother of invention ကို " လိုလျှင် ြကံဆ နည်း​လမ်း​ရ " ဟူ၍၎င်း​ ဆရာြကီး​ သခင်ဘ​ေသာင်း​က God forbid ဟူ​ေသာ ​ေဝါဟာရကို " ဖွဟဲ့​ လွဲ​ေစ ဖယ်​ေစ " ဟူ၍၎င်း​ ဘာသာြပန်ခဲ့​ြကပါသည်။

မြကာ​ေသး​မီက ရန်ကုန်ြမို့​သို့​ အိန္ဒိယ ဝန်ြကီး​ချုပ် မစ္စက်အင်ဒရာဂန္ဒီ ​ေရာက်လာ​ေသာအခါ " အ​ေြမာက် ၁၉ ချက် ပစ်​ေဖာက်အ​ေလး​ြပု၏ " ဟု သတင်း​စာတ​ေစာင်က ​ေဖာ်ြပခဲ့​ပါသည်။ အလား​တူပင် ၁၉၀၄ ခုနှစ်အတွင်း​က ထုတ်​ေဝခဲ့​​ေသာ သတင်း​စာ တ​ေစာင်ကမူ ... gun salute was fire ကို " ကန်​ေတာ့​ အ​ေြမာက် ပစ်​ေဖာက်​ေတာ် မူ​ေလသည် " ဟု နန်း​ဆံဆံ ဘာသာြပန်ထား​သည်ကို ဖတ်မိပါသည်။

ထိုနည်း​တူ ၁၈၅၁ ခုနှစ် ဓမ္မသိ သတင်း​စာ၌ပင် ဝိတိုရိယဘုရင်မ၏ ြကင်ယာ​ေတာ်နှင့်​ ပတ်သက်၍ သတင်း​စာ​ေရး​ရာ၌ Prince Consort Albert ကို " ​ေမျာက်သား​​ေတာ် အာလဗတ်သခင် " ဟု​ေဖာ်ြပခဲ့​ပါသည်။
အဓိပ္ပါယ်ကို မူတည်၍ ဆီ​ေလျာ်​ေအာင် ဘာသာြပန်ခဲ့​​ေသာ အြခား​စာလံုး​များ​မှာ air raid trench (​ေအး​ကျင်း​) ၊ all clear (လွတ်ြပီ ကျွတ်ြပီ) ၊ anti-personnel bomb (လူထိဗံုး​) ၊ black market (​ေမှာခို​ေဈး​) ၊ ambush (ချံုခိုတိုက်ခိုက်ြခင်း​) ၊ brain drain (ဉာဏ်ရည်ဆံုး​ပါး​မှု) ၊ overhead (ဥ​ေသျှာင်စရိတ်) ၊ floor price (ြကမ်း​ခင်း​​ေဈး​) ၊ Is it a deal ? (စိန်ြပီလား​) ၊ groud floor (​ေြမညီထပ်) ၊ rock and roll (အရူး​ပန်း​ချီ) ၊ foul ball (ြပစ်ဒဏ်​ေဘာ) ၊ hand ball (လက်ထိ​ေဘာ) ၊ hula hoop (ဖင်လိန်ကွင်း​) ၊ swivel chair (ဆံုလည် ကုလား​ထိုင်) စသည်တို့​ြဖစ်ပါသည်။

တြကိမ်​ေသာအခါက ဗမာ့​​ေခတ်သတင်း​စာ ကုန်ဝင်ကုန်ထွက်သတင်း​၌ toilet paper ကို " ​ေရအိမ်သံုး​စက္ကူ " သို့​မဟုတ် " အိမ်သာသံုး​ စက္ကူ " ဟူ၍ ဘာသာမြပန်ဘဲ " ချံုး​ကီး​စက္ကူ " ဟုြပန်ဆိုခဲ့​သည်ကို ဖတ်ရဖူး​ပါသည်။

အချို့​​ေသာ စကား​လံုး​များ​ကို ဘာသာြပန်ရာ၌ တ​ေနရာ၌ ဆီ​ေလျာ်​ေသာ်လည်း​ အြခား​တ​ေနရာ၌ မဆီ​ေလျာ် ြဖစ်တတ်ပါသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​ professional gunman နှင့်​ professional artist တို့​တွင် professional ဟူ​ေသာ စကား​လံုး​ကို " ​ေြကး​စား​ " ဟူ၍ နှစ်​ေနရာစလံုး​၌ ဘာသာြပန်ရန် မဆီ​ေလျာ်ပါ။

သတင်း​စာအချို့​၌ sedan car ကို " ဇိမ်ခံကား​ " ဟူ၍ တဘက်စီး​နည်း​ ြပန်ဆိုထား​သည်ကို ​ေတွ့​ရှိရပါသည်။ ထိုအစား​ " မိုး​လံု ​ေလလံုကား​ " ဟူ၍ ြပန်သင့်​သည် ထင်ပါသည်။

ယခုအခါ အဂင်္လိပ် ​ေဝါဟာရများ​သည် ​ေခတ်အလိုက် ​ေြပာင်း​လဲလျက် ရှိပါသည်။ အထူး​သြဖင့်​ အ​ေမရိကန်သံုး​ အဂင်္လိပ် ​ေဝါဟာရများ​သည် လျင်ြမန်စွာ ြဖစ်ပျက်​ေန​ေသာ ကမ္ဘာ့​အ​ေြခအ​ေနအရ အသစ်အသစ် တိုး​၍​ေနပါသည်။ ထိုစကား​လံုး​များ​ကို သာမန် အဘိဓာန်များ​၌ မ​ေတွ့​နိုင်သြဖင့်​ ဘာသာြပန်သူတို့​မှာ အခက်အခဲ ​ေတွ့​ြကရပါသည်။ ြမန်မာမဂ္ဂဇင်း​တ​ေစာင်၌ သူလျှိုလုပ်ငန်း​နှင့်​ ပတ်သက်​ေသာ ဘာသာြပန် ​ေဆာင်း​ပါး​တွင် period ဟူ​ေသာ စကား​လံုး​အရွယ်ရှိ ဓာတ်ပံုထဲ၌ စာ​ေရး​ထား​သည် ဟုပါရှိရာ အ​ေတာ်ြကာ စဉ်း​စား​မှ အ​ေမရိကန်အ​ေခါ် period ၊ အဂင်္လိပ်အ​ေခါ် full stop ကို ဆိုလို​ေြကာင်း​ သတိြပုမိပါသည်။ ြမန်မာများ​ နား​လည်ရန် ဘာသာြပန်မည် ဆိုပါက " ​ေအာက်ြမစ်ခန့်​ရှိ​ေသာ အစက်က​ေလး​အရွယ် ဓာတ်ပံုထဲ၌ စာ​ေရး​ထား​သည် " ဟု ြပန်ဆိုရမည် ြဖစ်ပါသည်။

စစ်ြပီး​စ၌ ဂျာနယ်တ​ေစာင်တွင် ဘာသာြပန် အ​ေမရိကန်ဝတ္ထုတပုဒ်၌ " ​ေခွး​ပူြကီး​စား​​ေနသည် " ဟုပါရှိရာ အဓိပ္ပါယ်မည်သို့​ ​ေကာက်ရမည်မသိ ြဖစ်ခဲ့​ပါသည်။ ​ေနာက်​ေသာအခါ hot dog ​ေခါ် အ​ေမရိကန် ​ေဘာဇဉ်ကို ​ေတွ့​ရမှ မည်သည့်​ အစား​အစာကို ဆိုလို​ေြကာင်း​ သိရပါ​ေတာ့​သည်။ အ​ေမရိကန်သံုး​ အဂင်္လိပ်​ေဝါဟာရ အချို့​ကား​ bootleg, blue collar worker, crash program, on the cuff, egg head, grass roots, hot dog, hard liners, hitch hike, hard-sell, play hookey, jaywalker, leather necks, one - upmanship, pocket book, publi address system, screw ball, snafu, scuba diving, shot in the arm, speakeasy, stuffed shirt, zip code စသည်တို့​ ြဖစ်၍ ထို​ေဝါဟာရများ​ကို လံုး​ချင်း​ဘာသာြပန်၍ မရစ​ေကာင်း​ပါ။

အချိုစကား​လံုး​များ​မှာ သတင်း​စာဆရာများ​က ထွင်၍ အသံုး​ြပုရာမှ ' တွင် ' သွား​တတ်ပါသည်။ ဥပမာ၊ စစ်မြဖစ်သည့်​ ​ေဘး​ကင်း​ရာသို့​ ပင်လယ်ကမ်း​မှ ​ေရွှ့​​ေြပာင်း​ြခင်း​ (evacuation by sea) ကို အတိုချံုး​ြပီး​ seavacuation ဟူ၍ စကား​လံုး​သစ် ထွင်ခဲ့​ ​ေပါ်ခဲ့​ဘူး​​ေလသည်။ smoke နှင့်​ frog ကို​ေပါင်း​စပ်၍ smog ဟု၎င်း​၊ motor နှင့်​ hotel ကို​ေပါင်း​စပ်၍ motel ဟု၎င်း​၊ breakfast နှင့်​ lunch ကို​ေပါင်း​၍ brunch ဟု၎င်း​၊ talk နှင့်​ marathon ​ေပါင်း​၍ talkthon ဟု၎င်း​၊ advertising man ကို adman ဟု၎င်း​ စကား​လံုး​သစ် ထွင်ခဲ့​ြက ပါသည်။ ထို့​သို့​​ေသာ စကား​လံုး​သစ်များ​၏ ဇာစ်ြမစ်ကို မသိပါက အဓိပ္ပါယ်​ေပါက်​ေအာင် ဘာသာြပန်ရန် မလွယ်လှပါ။

အဂင်္လိပ်မှ ြမန်မာသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ ​ေတွ့​ဘူး​သည့်​ ပါစင်​ေအာင် လွဲမှား​​ေသာ ဘာသာြပန်များ​၊ ​ေလျာ့​ရဲရဲဘာသာြပန်များ​ စသည်တို့​ကို ​ေဖာ်ထုတ်ခဲ့​ြပီး​​ေနာက်၊ ဘာသာြပန်သူများ​ စိတ်သက်သာရ​ေစရန် ​ေဖာ်ြပလိုသည်မှာ ဘာသာြပန်ရာ၌ ြမန်မာများ​သာ မှား​ြကသည်မဟုတ်၊ အ​ေနာက်နိုင်ငံသား​ အများ​အြပား​လည်း​ မှား​မှား​ယွင်း​ယွင်း​ ဘာသာြပန်မိတတ်​ေြကာင်း​ကို ဆာစတန်လီအန်ဝင် (Sir Stanley Unwin) ၏​ေဆာင်း​ပါး​အရ သိရပါသည်။

ထို​ေဆာင်း​ပါး​၌ " You are kidding " ဟူ​ေသာ​ေဝါဟာရကို " Your are uncovering yourself " ဟူ၍၎င်း​၊ " I took her word for it " ကို " I promised her I would do it " ဟူ၍၎င်း​၊ " He has the run of the village " ကို " He drink all the village's rum " ဟူ၍၎င်း​၊ " A patient who is fit for light work " ကို " A patient who is fit for work by artificial light " ဟူ၍၎င်း​၊ " A girl with a face like that could get away with murder " ကို " A girl with a face like that had to travel with a murderer " ဟူ၍၎င်း​ ြပင်သစ်ဘာသာ၊ စပိန်ဘာသာ၊ ​ေပါ်တူဂီဘာသာ တို့​ြဖင့်​ အရမ်း​ဘာသာြပန်ထား​​ေြကာင်း​ ​ေဖာ်ြပထား​ပါသည်။

ထွက်သမျှ စာအုပ်များ​ကို သွက်သွက်ြကီး​ ဘာသာြပန်​ေလ့​ရှိ​ေသာ ဂျပန်ြပည်၌လည်း​ မှား​မှား​ယွင်း​ယွင်း​ ဘာသာြပန် တပံုတ​ေခါင်း​ြကီး​ ရှိ​ေြကာင်း​ြဖင့်​ ဂျပန်ပါ​ေမာက္ခ တ​ေကဥချီ (Kenji Takeuchi) က ၁၉၆၄ ခု၊ ဇွန်လအတွင်း​ ထုတ်​ေဝခဲ့​​ေသာ Goyaku (ဘာသာြပန်အမှား​များ​) ဆိုသည့်​စာအုပ်၌ ဖွင့်​ချခဲ့​ပါသည်။ ပါ​ေမာက္ခ တ​ေကဥချီသည် နာမည်ြကီး​​ေသာ ​ေဘာဂ​ေဗဒ ဘာသာြပန် ဆရာများ​၏ အမှား​များ​ကို ​ေထာက်ြပရာ၌ စာမျက်နှာ ၂၁၆ အထိရှိ​ေသာ စာအုပ်အြပည့်​ ြဖစ်ပါသည်။ ထိုစာအုပ်ကို ရိုက်ဆဲတွင်ပင် ပါ​ေမာက္ခတ​ေကဥချီသည် ြပင်သစ်နိုင်ငံသို့​ အြပီး​အပိုင် ထွက်ခွာသွား​သည်ဟုလည်း​ ​ေနာက်ဆက်တွဲ သတင်း​အြဖစ် သိရှိရပါသည်။ ။

ဆီ​ေလျာ်သည်ဘာသာြပန်နှင့်​ မဆီ​ေလျာ်သည့်​ဘာသာြပန်များ​

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​သူများ​

၁။ ဒဂုန်​ေရွှမျှား​
၂။ ​ေရွှတည်​ေလျာင်
၃။ ​ေအာင်သန်း​ (မန္တ​ေလး​)
၄။ ဦး​​ေမာင်​ေမာင် (သမာဓိ​ေမာင်​ေမာင်)
၅။ ဦး​​ေအး​​ေမာင် (စာ​ေပဗိမာန်)
၆။ တက္ကသိုလ်စန်း​
၇။ တက္ကသိုလ်ြမတ်သူ

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​ချက်များ​

၁။ ြမန်မာြပန်​ေဝါဟာရများ​ ချို့​တဲ့​​ေနြခင်း​မှာ ​ေဝါဟာရသစ်များ​ကို သံုး​စွဲရန် မဝန့်​မရဲ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြဖစ်​ေြကာင်း​၊ ​ေဝါဟာရ သစ်များ​ကို သံုး​စွဲရာတွင် ြမန်မာဆန်ြပီး​၊ မှန်မှန်ကန်ကန်နှင့်​ ကျစ်လစ်ဘို့​လို​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၂။ ဘာသာြပန်ရာတာင် တိုင်း​တပါး​၏ သဘာဝစရိုက်များ​၊ အ​ေငွ့​အသက်များ​ ပါရှိသည်ကို အဆီး​အတား​ မြဖစ်​ေစဘဲ မူရင်း​စာ၏ ​ေနာက်ခံစရိုက် သ​ေဘာတို့​ပါဝင်​ေအာင် ​ေရး​ဖွဲ့​သင့်​​ေြကာင်း​ ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​သည်။