ဘာသာပြန် စာပေ

ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်ကဗျာသို့​ ဘာသာြပန်ဆိုြခင်း​

တင်ြပသူ
ဦး​ဝင်း​​ေဖ

ြမန်မာကဗျာကို အဂင်္လိပ်သို့​ ဘာသာြပန်ဆိုရာ၌ ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်စကား​​ေြပသို့​ ြဖစ်​ေစ၊ ြမန်မာ ကဗျာမှ အဂင်္လိပ် ကဗျာသို့​ ြဖစ်​ေစ ဘာသာြပန်ဆိုနိုင်​ေပသည်။ ဘာသာြပန်လုပ်ငန်း​တွင် ​ေတွ့​ြကံုရ​ေသာ ြပဿနာ များ​၊ ထ​ေြမာက်မှုများ​၊ မ​ေကျနပ်မှုများ​နှင့်​ ​ေကျနပ်မှုများ​ကို ကဗျာမှ စကား​​ေြပသို့​ ြပန်ဆိုသည်ထက် ကဗျာမှ ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ ပိုမိုထင်ရှား​ ​ေလး​နက်စွာ ြကံု​ေတွ့​ရ​ေသာ​ေြကာင့်​ ဤစာတန်း​တွင် ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်ကဗျာသို့​ ဘာသာြပန်ဆိုြခင်း​ကိစ္စကို တင်ြပ​ေပမည်။

ြမန်မာကဗျာကို အဂင်္လိပ်ကဗျာြဖစ်​ေအာင် ြပန်ဆိုြခင်း​အလုပ်သည် ြမန်မာမဟု​ေသာ စာဖတ်သူတဦး အား​ ြမန်မာတဦး​က ြမန်မာကဗျာကို ဖတ်၍ ခံစား​ရသည့်​အတိုင်း​ အဂင်္လိပ်ဘာသာ စကား​ြဖင့်​ ခံစား​နိုင်​ ေအာင် ြပုလုပ်​ေပး​​ေသာလုပ်ငန်း​ ြဖစ်​ေပသည်။ တနည်း​အား​ြဖင့်​ဆို​ေသာ် ြမန်မာမဟုတ်​ေသာ စာဖတ် သူတဦး​ကို ြမန်မာြဖစ်လာ​ေအာင် ဘာသာ​ေြပာင်း​လဲ​ေပး​သည့်​ လုပ်ငန်း​ဟု ဆိုနိုင်​ေပသည်။

တကယ်​ေတာ့​ ြမန်မာစာဖတ်သူ၏ အာရံုတွင် ြဖစ်​ေပါ်​ေသာ ခံစား​ချက်များ​ကို အဂင်္လိပ်စာဖတ်သူ၏ အာရံုတွင် တ​ေသွမတိမ်း​ တိတိကျကျ ထပ်တူထပ်မျှ ​ေပါ်လာ​ေအာင် မည်သည့်​နည်း​နှင့်​မှ လုပ်​ေဆာင်နိုင်မည် မဟုတ်​ေချ။ အဘယ်​ေြကာင့်​ဆို​ေသာ် ဘာသာြပန် အဂင်္လိပ်ကဗျာသည် ြမန်မာကဗျာမဟုတ်ပဲ အဂင်္လိပ်ကဗျာသာ ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​သာတည်း​။ ဘာသာြပန် အဂင်္လိပ်ကဗျာ တပုဒ်သည် အဂင်္လိပ်ကဗျာက ​ေပး​​ေဆာင်နိုင်စွမ်း​​ေသာ ခံစား​မှုကိုသာ ဖတ်သူအား​ ခံစား​​ေစနိုင်၍ ြမန်မာကဗျာက ​ေပး​​ေဆာင်နိုင်စွမ်း​ ​ေသာ ခံစား​မှုကိုကား​ ခံစား​​ေစနိုင်မည် မဟုတ်​ေပ။ စာဖတ်သူ ခံစား​ရ​ေသာ အရသာသည် ြမန်မာကဗျာကို အရင်း​ခံ၍ ခံစား​ရ​ေသာ အရသာမဟုတ်ပဲ အဂင်္လိပ်ကဗျာကို အရင်း​ခံ၍ ခံစား​ရ​ေသာ အရသာ သာြဖစ်​ေချသည်။

သို့​​ေသာ် ြမန်မာကဗျာတပုဒ်ကို ဖတ်​ေသာ ြမန်မာစာဖတ်သူတိုင်း​သည် တူညီထပ်မျှ​ေသာ အရသာကို ခံစား​ြကသည် မဟုတ်​ေပ။ တဦး​၏ ခံစား​မှုနှင့်​ အြခား​တဦး​၏ ခံစား​မှုတို့​သည် ကွဲြပား​ြခား​နား​ ြက​ေလသည်။ ထို့​ကဲ့​သို့​ ခံစား​မှု အဖံုဖံု ရှိတတ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန် အဂင်္လိပ်ကဗျာကို ဖတ်၍ခံစား​ရ​ေသာ အရသာသည် မူရင်း​ြမန်မာကဗျာကို ဖတ်၍ခံစား​ရ​ေသာ အရသာနှင့်​ မတူ​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုြခင်း​လုပ်ငန်း​သည် အချီနှီး​ မြဖစ်တန်ရာ​ေလသည်။

တိကျမှု

ဘာသာြပန်ဆိုရာတွင် မှန်ကန်တိကျစွာ ြပန်ဆိုဖို့​ အ​ေရး​ြကီး​​ေပသည်။ သို့​​ေသာ် စကား​လံုး​အလိုက် တလံုး​ချင်း​ တိကျဖို့​ရာ မလွယ်ကူ​ေပ။ အထူး​သြဖင့်​ ကဗျာမှ ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ စကား​လံုး​အလိုက် တိကျမှုကို မရ​ေစ​ေအာင် ဟန့်​ထား​​ေသာ အခက်အခဲ များ​စွာ ရှိ​ေလသည်။

ြမန်မာဝါကျ တည်​ေဆာက်ပံုနှင့်​ အဂင်္လိပ်ဝါကျ တည်​ေဆာက်ပံုတို့​မှာ ကွဲြပား​ြက​ေလသည်။ ြမန်မာဝါကျတွင် ြကိယာက ​ေနာက်ဆံုး​မှလာသည်။ ြမန်မာဝါကျကို ြကိယာြဖင့်​ သတ်သည်။ အဂင်္လိပ်ဝါကျတွင် ြကိယာက အလယ်၌ ပါဝင်သည်။

ြမန်မာဝါကျတွင် ​ေမာင်နီက ​ေခွး​ကို ဘာလုပ်​ေြကာင်း​ ​ေနာက်ဆံုး​မှ ​ေဖာ်ြပသည်။ ​ေခွး​ကို ရိုက်သလား​၊ ​ေခွး​ကို ​ေကျွး​သလား​ ဟု ​ေြမှာ်မှန်း​​ေတွး​ဆြပီး​မှ ​ေခွး​ကို လိုက်​ေြကာင်း​ သိရသည်။

အဂင်္လိပ်ဝါကျတွင်မူ ​ေမာင်နီက ​ေခွး​ကို လိုက်​ေြကာင်း​ ​ေဖာ်ြပ​ေသာ်လည်း​ ဝါကျတည်​ေဆာက်ပံုချင်း​ မတူ​ေသာ​ေြကာင့်​ ဖတ်သူမှာ ခံစား​ရပံုချင်း​ မတူ​ေပ။ ခံစား​မှုအစဉ် ြဖစ်​ေပါ်မှုက ြခား​နား​သည်။

ဝါကျတည်​ေဆာက်ပံုချင်း​ မတူ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြမန်မာစကား​​ေြပမှ အဂင်္လိပ်စကား​​ေြပသို့​ ြပန်ဆိုသည့်​အခါ တခါတရံ အခက်အခဲနှင့်​ ြကံု​ေတွ့​ရ​ေလသည်။ သို့​​ေသာ် လှည့်​ပတ်ြပန်ဆို၍ ​ေြပ​ေကာင်း​သည်။ ကဗျာတွင်မူ ဝါကျဖွဲ​ေသာ စကား​လံုး​များ​၏ အစဉ်က အ​ေရး​ြကီး​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြပန်ဆိုရာတွင် စကား​လံုး​စဉ်သည် ခံစား​မှုကို များ​စွာ အကျိုး​သက်​ေရာက်နိုင်​ေလသည်။

ကဗျာဟူသည် အ​ေကာင်း​ဆံုး​ စကား​လံုး​များ​ကို အ​ေကာင်း​ဆံုး​ အစီအစဉ်ြဖင့်​ စီမံထား​ရာ ြဖစ်သည်ဟု ​ေကာ်လာရစ်ဂျ်က ဆိုဘူး​သည်။ " Poetry is the best words in the best order " ထို့​​ေြကာင့်​ စကား​လံုး​များ​ကို အ​ေကာင်း​ဆံုး​ အစီအစဉ်မှ ​ေြပာင်း​လွှဲ၍ စီစဉ်လျှင် ကဗျာသတ္တိ ပျက်ြပယ်တတ်​ေလသည်။

မူရင်း​ကဗျာတပုဒ်နှင့်​ ဘာသာြပန် ကဗျာတပုဒ်တို့​ကို အဆံုး​အထိ ဖတ်ြပီး​ အား​လံုး​ကို ြခံု၍ြကည့်​လျှင် အ​ေတွး​တခုတည်း​ကို နှစ်ပုဒ်စလံုး​က ​ေဖာ်ြပသည်ဟု ဆိုနိုင်စရာ ရှိ​ေချသည်။ သို့​​ေသာ်လည်း​ ခံစား​မှု အစိတ်အပိုင်း​များ​ ြဖစ်​ေပါ်ပံု အစဉ်မတူ​ေသာ​ေြကာင့်​ အရသာ​ေပါ်ပံု ြခား​နား​နိုင်​ေလသည်။ လွယ်​ေသာ ကဗျာတပုဒ်ကိုပင် ရှု​ေလ

မရွာပဲ မမဲပါနဲ့​ ​ေရွှမိုး​ညို၊
အိမ်ကလူ အ​ေနကျံု့​​ေအာင်၊ မှိုင်း​အံု့​လှသကို။
ရွာ​ေတာ့​ ရွာမလိုလိုနဲ့​၊ ​ေရွှမိုး​ညို ​ေြမာက်​ေြမထူး​ဆီက
ချုန်း​သင့်​ပါဘူး​။
Do not darken without pouring,
oh, overcast sikies.
You loom and lour
to constrict this home-dweller.
Ever as though about to pour,
you should not thunder
from above Myedu Town in the north.

ပထမ ြမွက်ချက်ြဖစ်​ေသာ " မရွာပဲ မမဲပါနဲ့​ " ကို ဘာသာြပန်၌ မမဲပါနဲ့​ မရွာပဲ ဟု ြပန်ဆိုထား​ရ​ေလသည်။ ဒုတိယ ြမွက်ချက် ြဖစ်​ေသာ " အိမ်ကလူ အ​ေနကျံု့​​ေအာင် မှိုင်း​အံု့​လှသကို " ကိုလည်း​ ဘာသာြပန်တွင် ​ေြပာင်း​ြပန်လှန်၍ ဆိုထား​ရ​ေလသည်။ ထိုဒုတိယ ြမွက်ချက်တွင် -

To constrict this home-dweller
You loom and lour.

ဟုြပန်ဆိုနိုင်ပါသည်။ သို့​​ေသာ် အဂင်္လိပ်ဝါကျစဉ် အမှန်ကို ဤကဲ့​သို့​ ​ေြပာင်း​ြပန်လှန်၍ ​ေရး​သား​ြခင်း​ (inversion) မျိုး​ကို ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ လက်ထက်တွင် ကျင့်​သံုး​ြက​ေသာ်လည်း​ ​ေခတ်​ေပါ်ကဗျာတွင် အသံုး​ြပုသည့်​အခါ ကဗျာ့​အရသာကို ပျက်ြပား​​ေစ​ေလသည်။

တတိယြမွက်ချက်က ပို၍ အ​ေရး​ြကီး​သည်။ ကဗျာ၏ အထွဋ်သည် ချုန်း​သင့်​ပါဘူး​ဟု ဆို​ေသာ ​ေတာင်း​ပန်ချက်ပင် ြဖစ်သည်။ အဂင်္လိပ်ဝါကျ ဖွဲ့​ပံုစနစ်က မတူ​ေသာ​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန်တွင် ဝါကျ၏ အလယ်ပိုင်း​သို့​ ​ေရာက်သွား​ရ​ေလသည်။ ​ေရာက်နှင့်​အမျှလည်း​ အား​​ေပျာ့​​ေလသည်။

Ever as though about to pour,
from above Myedu Town in the north
you should not thunder

ဤကဲ့​သို့​ ြပင်ဆင်၍ ြပန်ဆိုလျှင် ​ေြမာက်​ေြမထူး​ဆီက ချုန်း​သင့်​ မချုန်း​သင့်​ကိစ္စကို မဆိုပဲ ​ေြမာက်​ေြမထူး​ဆီက ရွာမည့်​-မရွာမည့်​ ကိစ္စကို ဆိုရာ​ေရာက်​ေပသည်။

You should not thunder,
ever as though about to pour,
from above Myedu Town in the north,

ဤသို့​ြပန်ဆိုလျှင် မချုန်း​သင့်​​ေသာ ကိစ္စဆီသို့​ လိုအပ်​ေသာ အာရံု​ေရာက်သွား​​ေသာ်လည်း​ " ရွာ​ေတာ့​ရွာမလိုလိုနဲ့​ " ဆို​ေသာကိစ္စကို အာရံုြပုသင့်​သ​ေလာက် မြပုနိုင်​ေတာ့​​ေချ။

ဘာသာြပန်ဆိုရာတွင် စကား​လံုး​အစသ် ​ေြပာင်း​သည်ကို လိုက်၍ ခံစား​မှုအစဉ် ​ေြပာင်း​ရြခင်း​​ေြကာင့်​ အခက်အခဲနှင့်​ ဤသို့​ ြကံုရ​ေလသည်။

ဤပံုစံတွင်ပင် ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ ​ေတွ့​ြကံုရ​ေသာ တြခား​အခက်အခဲ တခုကို ြမင်နိုင်​ေပသည်။ ြမန်မာစကား​​ေြပမှ အဂင်္လိပ်စကား​​ေြပသို့​ ြပန်ဆိုသည့်​အခါ ြမန်မာစာပုဒ်က ရှည်၍ အဂင်္လိပ်စာပုဒ်က တို​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရ​ေပမည်။ အဂင်္လိပ်စာပုဒ်၏ အရှည်သည် ြမန်မာစာပုဒ် အရှည်၏ ၆၅ မှ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း​အထိသာ ရှိတတ်​ေပသည်။ ဤအရာသည် ြမန်မာ စကား​​ေြပက ကျဲ၍ အဂင်္လိပ်စကား​​ေြပက စုစုစည်း​စည်း​ ရှိ​ေြကာင်း​ကိုြပသည်။

ြမန်မာကဗျာသည် ြမန်မာစကား​​ေြပနှင့်​ မတူ​ေပ။ ြမန်မာစကား​​ေြပက သိပ်သည်း​သည်။ လွန်စွာပင် သိပ်သည်း​မှု ရှိ​ေပသည်။
​ေဆာင်း​​ေဆာင်း​ဆိုင်း​ဆိုင်း​၊ ြပိုင်း​ရရိုင်း​တိ၊
မှိုင်း​မိှုင်း​အုတ်​ေထွ၊ ​ေဝ​ေသမို့​မို့​၊
ညိုရရို့​နှင့်​၊ ြမသို့​ရှိမ်း​ရှိမ်း​၊
ခပ်သိမ်း​​ေတာ​ေတာင်း​၊ ကုန်​ေအာင်ပတ်ကံုး​၊
​ေြမာ်မဆံုး​သည်၊ နှလံုး​များ​ဘွယ်ယှိလှ၏။
The domineering skies darken, overhang,
spill and spread. The forested hills
of hazy brown of glimmering jade,
reach beyond my vision's range
and create occasion for much distress.

ြမန်မာစာပိုဒ်တာင် ပါသမျှ​ေသာ သ​ေဘာများ​ကို မိ​ေအာင်ြပန်ဆိုရလျှင် အဂင်္လိပ်စာပိုဒ်သည် ဤမျှထက်ပင် ရှည်​ေလမည်။

​ေစာ​ေလ။ မချစ်ရလည်း​ မချစ်ချင်။
Listen, my friends. Ido not wish
to love that which I should not love.
ြမန်မာ၏ သိပ်သည်း​မှုကို မီ​ေအာင် မနည်း​ြပန်ဆိုရ​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရသည်။ သို့​ပင်ြဖစ်​ေသာ်လည်း​ ​ေစာ၏ ခန့်​​ေသာသ​ေဘာကို my friends ြဖင့်​ မိ​ေအာင် မယူနိုင်​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရ​ေလသည်။

ြမန်မာဘာသာ စကား​တွင် စကား​လံုး​ဖွဲ့​ပံု​ေြကာင့်​ အဂင်္လိပ်ဘာသာ စကား​တွင် တူညီ​ေသာ ​ေဝါဟာရ ရှာရချက်​ေလသည်။

လူြကံု နှင့်​ညီ​ေသာ အဂင်္လိပ်​ေဝါဟာရ မရှိ​ေသာ​ေြကာင့်​ လှည့်​ပတ်ြပန်ဆိုရသည့်​အခါ ကဗျာ၏ သိပ်သည်း​မှု လွတ်သွား​တတ် ​ေလသည်။

စက်၀ဋ်၊ ထွတ်သိုက်ဝင်၊ ဘုန်း​​ေခါင်​ေနရင်း​၊ ြပာြမမွတ်စင်၊ ညက်စင်စံများ​ အထွတ်​ေသာ် တို့​တွင်လည်း​ တူညီ​ေသာ အဂင်္လိပ် ​ေဝါဟာရ မရှိ​ေပ။

လှမှန်ကင်း​ ကို spire of beauty ၊ လှတန်​ေဆာင် ကို torch of beauty ဟုြပန်ဆိုနိုင်​ေသာ်လည်း​ လှ​ေခါင်မိုး​ ကို roof of beauty ဟု ြပန်ဆိုလျှင် ရိုင်း​သည်။ top of beauty ဟုြပန်ဆိုနိုင်​ေသာ်လည်း​ top နှင့်​စပ်ပါလာ​ေသာ ရုပ်ပံုများ​နှင့်​ ဆင့်​ပွား​အနက် များ​​ေြကာင့်​ ကဗျာနာ​ေပသည်။

ငယ်ချစ်၊ ငယ်ကျွမ်း​ တို့​အတွက် ​ေကျနပ်​ေလာက်​ေသာ အဂင်္လိပ် ​ေဝါဟာရ ရှာမရ​ေပ။ လွမ်း​တံု့​တင် အတွက်ဆိုလျှင် ပို၍ ချက်​ေပသည်။

တကယ်​ေတာ့​ လွမ်း​ ဆို​ေသာ စကား​လံုး​သည် ြမန်မာကဗျာတွင် ​ေတွ့​ရ​ေသာ စကား​လံုး​များ​အနက် အဂင်္လိပ်သို့​ ြပန်ဆိုရန် အခက်ဆံုး​ စကား​လံုး​ဟု ဆိုနိုင်​ေပသည်။

သည်နှစ်​ေတာင် ​ေတာင်စပ်ြကား​မှာ
လွမ်း​ဘွယ်ကများ​
At the sights so full exciting scenes
လွမ်း​ သည် exciting မဟုတ်တန်ရာ​ေပ။

လွမ်း​ ကို nostalgia, pensiveness စသည်ြဖင့်​ ြပန်ဆိုခဲ့​ရာမှ ြပန်ဆိုသူများ​ကပင် ​ေကျနပ်ပံုမ​ေပါ် သည့်​အတွက် စကား​စပ်များ​ကို ငဲ့​၍ ဆီ​ေလျာ်​ေအာင် အမျိုး​မျိုး​ြပန်ဆိုြက​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရ​ေလသည်။

လွမ်း​လိုက်လှ​ေသး​ I am mournful
လွမ်း​​ေပါင်ကွယ့်​​ေလး​ No distress lingers
လွမ်း​​ေပါင်ကွယ့်​​ေလး​ Why languish?
လွမ်း​နယ်ချဲ့​မိုး​ An the rain will sadden us in many ways

လွမ်း​စာတဲ့​​ေလး​ a letter of yearning
လွမ်း​သူ့​စာ​ေခွ a lonely girl's letter
​ေရွှြပည်ကိုသာ လွမ်း​​ေတာ့​သည်။ longing for my golden city

ဆီး​ချံုရိပ်မှာလ တဆိတ်ကယ် ခိုြပီး​လျှင်
ချံုညိုစွမ်း​မှာတဲ့​ အလွမ်း​​ေြဖ​ေလး​

I seek the shelter of the jujube's brown shade and pause a moment to ease my aching heart.

ြမန်မာ့​ယဉ်​ေကျး​မှု ဓ​ေလ့​ထံုး​စံများ​ကလည်း​ ကဗျာြပန်ဆိုရာ၌ အကျိုး​သက်​ေရာက်​ေလသည်။
​ေသျာင်ြကီး​​ေဗွ၊ ​ေရွှ​ေသျှာင်ပွ တို့​ကို big topknot, golden puffed topknot ဟု ြပန်ဆိုနိုင်​ေသာ်လည်း​ ထိုဘာသာြပန် စကား​လံုး​များ​သည် အဂင်္လိပ်ကဗျာထဲသို့​ ဆီ​ေလျာ်​ေအာင် မဝင်ဆံနိုင်​ေချ။

ခါး​​ေတာင်း​ကျိုက်ကို ​ေပါ်လွင်​ေအာင် with longyi tucked high between the thighs ဟု ြပန်ဆိုထား​​ေသာ်လည်း​ ကဗျာ နာ​ေလသည်။

လံုချီကို sarong ဟုြပန်ဆိုလျှင် မမှန်​ေသာ​ေြကာင့်​ longyi, lungyi, lonji စသည်ြဖင့်​ ြပန်ဆိုရ ​ေကာင်း​မည်လား​ဟု စဉ်း​စား​စရာ ြဖစ်​ေချသည်။

သနပ်ခါး​ကို bark cream, bark cream slurry ဟုြပန်ဆိုခဲ့​သည်။ thanakha ဟု အသံလှယ်၍ ြပန်ဆိုနိုင်​ေသာ်လည်း​ အနက်​ေပါ်မည် မဟုတ်​ေပ။

ြမန်မာကဗျာတွင် မိန်း​က​ေလး​က သူ့​ကိုယ်သူ့​ နှမ​ေလး​ ဟု ​ေခါ်​ေလ့​ရှိရာ sister ဟုြပန်ဆိုလျှင် အဂင်္လိပ် စာဖတ်သူက အထင်မှား​နိုင်စရာ အ​ေြကာင်း​ရှိ​ေပသည်။

အဂင်္လိပ်တို့​၏ ဓ​ေလ့​တွင်မရှိ​ေသာ အကျင့်​များ​၊ အမူအရာများ​ကို ြပ​ေသာ ြမန်မာစကား​လံုး​များ​ကို ြပန်ဆိုနိုင်​ေသာ်လည်း​ စာဖတ်သူသည် အရသာမှ ​ေလး​နက်စွာ ခံစား​ရပါမည်လား​ဟု စဉ်း​စား​စရာ ရှိ​ေပသည်။ ဆွမ်း​သက်​ေစ့​​ေလာင်း​ ကို အဂင်္လိပ် စာဖတ်သူ တဦး​က ​ေလး​​ေလး​နက်နက် ခံစား​နိုင်ရန် ခဲယဉ်း​သည်။

ြမန်မာအပင်များ​၊ ပန်း​များ​၊ ဟင်း​သီး​ဟင်း​ရွက်များ​ကို အဂင်္လိပ် အ​ေခါ်အ​ေဝါ်တွင် chukrassia, coccininia, keena, ipoemea, kampfera, cinchona စသည်ြဖင့်​ ရှိြကသည်။ ဤစကား​လံုး​တို့​၏ အသံများ​မှာ ကဗျာမဆံ​ေသာ​ေြကာင့်​ ကဗျာထဲ ထည့်​ရမှာ ခက်​ေပသည်။

ပိ​ေတာက်ကို pterocarp ဟု​ေခါ်သည့်​အခါ အသံ​ေထာင့်​​ေသာ​ေြကာင့်​ ပိ​ေတာက်၏ အလှအပ​ေတွ ​ေပျာက်ကွယ်ဆံုး​ရှံုး​ ရ​ေပသည်။

ခဝဲ ကို luffa ဟု​ေခါ်သည့်​အခါ ရယ်စရာပင် ြဖစ်သွား​​ေလသည်။
အဂင်္လိပ်အမည်က အရုပ်ဆိုး​ အသံဆိုး​​ေနလျှင် ြမန်မာအသံကို လှယ်၍ ြပန်ဆိုပါလား​ဟု ဆိုနိုင်သည်။ အသံလှယ်ယူသည့်​ အခါ ဤကဗျာမျိုး​ ​ေပါ်ထွက်နိုင်​ေလသည်။

On mountain tops sweet nwe-kyo creepers
Bloom midst other blooms
And thabye leaves and pet-sut flowers
Are once again pure bright colours
On the Festival of Tabaung
Tharhphi and gangaw open into flowers
And fragrance pervades everywhere
On mount Popa

​ေတာင်ထိပ်​ေပါ်မှာ နွယ်ချို​ေနှာလို့​ ကို ဤကဲ့​သို့​ြပန်ဆိုလျှင် မြပန်ဆိုဘဲ ချန်ထား​သည့်​ စကား​လံုး​က များ​​ေသာ​ေြကာင့်​ ြပန်ဆိုြခင်း​၏ ရည်ရွယ်ချက်ပင် ​ေပျာက်တတ်​ေလသည်။ လှယ်ယူထား​​ေသာ အသံများ​သည်လည်း​ အဂင်္လိပ်ကဗျာသံနှင့်​ မဆီ​ေလျာ် ြက​ေပ။

ပိ​ေတာက်၊ ခဝဲ၊ ဆူး​ပုပ်၊ မှိုနတို စသည့်​ သစ်ပင်ပန်း​မလ် ဟင်း​သီး​ဟင်း​ရွက်တို့​၏ သိပ္ပံအမည်များ​အစား​ အရပ်​ေခါ် အဂင်္လိပ် အမည်များ​ ရနိုင်လျှင် ​ေကာင်း​​ေပမည်။

စာ​ေပယဉ်​ေကျး​မှု အခံရှိ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ကို ြပန်ဆိုရာ၌ ြကွယ်၀​ေသာ ​ေနာက်ခံပံုြပင်များ​၊ အယူအဆများ​၊ ခံစား​မှုများ​ သည် ကျန်ရစ်ခဲ့​တတ်​ေလသည်။

​ေတာင်ကျွန်း​ကို southern isle ဟုြပန်ဆိုရာ၌ မမှား​​ေသာ်လည်း​ ြမန်မာပထဝီ၏ အရသာကို ဆံုး​ရှံုး​ရသည်။
​ေြမာက်ကျွန်း​သူကို lady of the nothern isle ဟုြပန်ဆိုရာတွင် ​ေြမာက်ကျွန်း​သူတို့​၏ ဂုဏ်အဂင်္ါ​ေတွ ကျန်ခဲ့​သည်။

​ေဒဝမာန်လျှင်၊ ညံတြခိမ့်​ြခိမ့်​၊
ဘဝင်စိမ့်​မျှ၊ သိမ့်​သိမ့်​ရိုက်​ေကျာ်၊ ဗုဇွန်​ေဆာ်၍၊
the beat of the coming rain's
crustacean drum throbs against the breast

ဗုဇွန်​ေဆာ်ကို crustacean drum ဟု ြပန်ဆိုြခင်း​ြဖင့်​ ​ေနာက်ခံအနက် ရှိ​ေသး​​ေြကာင်း​ အရိပ်ြပနိုင်​ေသာ်လည်း​ ကက္ကဋ ​ေရွှစည် အ​ေြကာင်း​ သိ​ေစနိုင်မည် မဟုတ်​ေပ။

​ေဒဝမာန် ကို coming raing ဟုြပန်ဆိုြခင်း​ြဖင့်​ ​ေနာက်ခံအနက်ရှိ​ေြကာင်း​ အရိပ်မျှပင် မြပုနိုင်​ေချ။
ဘာသာြပန်ရာတွင် အနက်ငုပ်များ​ ကျန်ရစ်တတ်ြခင်း​ကိစ္စသည် အြကီး​ဆံုး​​ေသာ ဆံုး​ရှံုး​မှုပင် ြဖစ်​ေလသည်။

These four will last through time:
a quail's lair, a rainproof edifice,
a forest of reeds and the hare in the room.
Angelic member of things sublime,
you make the fifth.
ထံုး​မတိမ်၊ ငံုး​ အိမ် ကျူ လ နှင့်​ တူမျှစံနှိုင်း​၊
ထပ်တညီ၊ ကပ္ပဋ္ဌီ တင်ထိုက်​ေပ့​၊
ယဉ်သိုက်ဝင် ကညာ​ေမနှင့်​၊ ငါး​ဆင့်​သမိုင်း​။

စကား​တလံုး​ချင်း​ တိကျမှုကို ဘာသာြပန်ဆိုရာတွင် မရလွယ်​ေြကာင်း​ ထင်ရှား​​ေပြပီ။ ဦး​ပုည၏ ​ေဒွး​ချိုး​တွင် ငံုး​ အိမ် ကျူလ ကို quail, house, reed, moon ဟု စကား​တလံုး​ချင်း​ တိကျစွာသာ ြပန်ဆိုလျှင် အဓိပ္ပါယ်လံုး​ဝကင်း​​ေသာ ကဗျာတပုဒ်ကဲ့​သို့​ ြဖစ်သွား​​ေချမည်။

တကယ်​ေတာ့​ ကဗျာမှ ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ပင် မဆိုထား​နှင့်​ဦး​၊ စကား​​ေြပမှ စကား​​ေြပသို့​ ြပန်ဆိုရာ၌ပင် လံုး​ဝတိကျမှုကို မရနိုင်​ေပ။

ကိုး​ဆယ် ကို အဂင်္လိပ်လို ninety ဟုြပန်ဆိုရာ မှန်၏။ တိကျ၏။ ရုရှလို devianosto ဟုြပန်ဆိုရာတွင် မှန်၏။ မတိကျ​ေပ။ ကိုး​ဆယ် ဆိုသည်မှာ ဆယ်လီကိုး​ခုဟု ဆိုလိုသည်။ ninety သည်လည်း​ nine decadic units ဟုဆိုလိုသည်။ သို့​​ေသာ် devianosto သည် ဆယ်လီကိုး​ခု၊ ဆယ်လီတခုယုတ် တရာ ဟုဆိုလိုသည်။ တခုယုတ် ၉၀ နှင့်​ 89 မတူသကဲ့​သို့​ ြဖစ်​ေချသည်။ ြပင်သစ်လို ကိုး​ဆယ်ကို quatre vingt-dix ဟု​ေခါ်ရာ ၂၀ ​ေလး​လီနှင့်​ တဆယ်​ေပါင်း​ဟု ဆိုလိုသည်။ လွယ်သည်ဟုထင်ရ​ေသာ ကိစ္စ၌ပင် အယူအဆချင်း​ ြခား​နား​​ေြကာင်း​၊ ြကည့်​ပံုချင်း​ မတူ​ေြကာင်း​ ခံစား​ပံုကွဲြပား​​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရ​ေပသည်။

ဘာသာြပန်ဆို​ေရး​ အလုပ်တွင် စကား​လံုး​တခုကို မည်ကဲ့​သို့​ ြပန်ဆိုရမည်နည်း​ဟု ြကံဆ​ေလ့​ရှိ​ေပသည်။ သို့​​ေသာ် ဤကိစ္စထက် ​ေရှ့​ကျ​ေသာကိစ္စ ရှိ​ေပ​ေသး​​ေသည်။ ဘာသာစကား​ တခုသည် မည်မျှသာလျှင် ြမွက်ဆိုနိုင်စွမ်း​ရှိသည်။ မည်သည့်​ အ​ေြကာင်း​အရာကို သာလျှင် ြမွက်ဆိုရန် သတ်မှတ်သည်ဆို​ေသာ ကိစ္စပင်ြဖစ်သည်။ ဤကိစ္စသည် ဘာသာြပန်ဆိုသူနှင့်​ မဆိုင်ပဲ ဘာသာစကား​ တခုခု၏ သီး​ြခား​ဂုဏ်သာ ြဖစ်​ေပသည်။

တနည်း​အား​ြဖင့်​ဆို​ေသာ် ပကတိသဘာသ ကိစ္စတခုကို ြမွက်ဆိုနိုင်ရန် ကျွန်ုပ်တို့​တွင် အရည်အချင်း​မရှိ​ေပ။ ပကတိ သဘာဝ တခု၏ သ​ေဘာကို မှန်း​ဆထား​​ေသာ အနက်ယူချက် တခုကိုသာလျှင် ြမွက်ဆိုနိုင်စွမ်း​ ရှိ​ေလသည်။

ထို့​​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန်ဆိုရာတွင် မူရင်း​ဘာသာ စကား​ပိုဒ် (ြမန်မာစကား​ပိုဒ်) တွင်ပါ​ေသာ စကား​လံုး​များ​နှင့်​ ဘာသာြပန် မူ၏ စကား​ပိုဒ် (အဂင်္လိပ်စကား​ပိုဒ်) တွင်ပါ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ကို တလံုး​နှင့်​တလံုး​ ညီမညီ ညှိဖို့​ရန် မဟုတ်​ေပ။ မူရင်း​စကား​ပိုဒ်တွင် ပါဝင်​ေသာ သ​ေဘာအား​လံုး​နှင့်​ နီး​စပ်နိုင်သမျှ နီး​စပ်​ေအာင်သာ လုပ်​ေဆာင်နိုင်ဖို့​ ရှိ​ေချသည်။

ြပန်ဆိုရာတွင် ထပ်တူထပ်မျှ ြဖစ်​ေသာ လံုး​ဝတိကျမှု မရနိုင်သည့်​ အတွက်​ေြကာင့်​ မမှန်ကန်ြခင်း​ တည်း​ဟူ​ေသာ အစွန်း​တဖက်သို့​ ​ေရာက်မသွား​​ေအာင် ထိန်း​သိမ်း​ရ​ေပမည်။

​ေနာင်လဲ ​ေမျှာ်​ေတာ်​ေယာင်နဲ့​
ညီလဲ ​ေမျှာ်​ေတာ်​ေယာင်နဲ့​
သည်နှစ်​ေတာင် ​ေတာင်စပ်ြကား​မှာ
လွမ်း​ဘွယ်ကများ​။
The elder looks intently
And so does the younger.
At the sights so full of exciting scenes
They both stare.

မူရင်း​ အလွမ်း​ ကို စိတ်လှုပ်ရှား​ပံု excitiong ြခား​နား​​ေသာ ြဖင့်​မြပန်ဆိုသင့်​​ေပ။

မတွယ်တာ ဆယ်ခါလွှတ်မယ်တဲ့​
​ေဒါချိုချို ​ေြပာဆိုရွတ်​ေလ​ေပါ့​
Not only once but ten times
She must allow him to join the Order,
But she does it with anger.

​ေဒါချိုချို ကို anger ြဖင့်​ြပန်ဆိုရံုမျှြဖင့်​ မလံု​ေလာက်​ေပ။ sweet anger ဟုဆိုလျှင် ပိုမိုနီး​စပ်နိုင်​ေပမည်။

​ေဆွရင်း​စံု ြကံု​ေတွ့​ြပန်တယ်
ဆံု​ေဆွး​ဖလှယ် ​ေအာင်ပွဲဆင်လို့​ြမူး​။
It's a Family Reunion
Once a year -

ဤြပန်ဆိုချက်သည် မြပည့်​စံု​ေစ။ ကျန်ခဲ့​သည့်​အချက်များ​ ရှိ​ေလသည်။

The family assembles once again
And celebrates a victorious conference
ဟုြပန်ဆိုလျှင် ကျန်ခဲ့​​ေသာ အချက်ကို ြဖည့်​ရာ​ေရာက်​ေပမည်။

အဖျက်ြပည့်​ရန် ဟူသမျှကိုလ
အတူတကွ ြဖိုလှဲ​ေတာ်လှန်
Obstructionists, saboteurs
Our sworn enemies
We'll strike them down
Once fo all !

ဤြပန်ဆိုချက်တွင် မူရင်း​၌ မပါ​ေသာ ြမွက်ဆိုချက်များ​ ပါလာသည်။

We will together strike down
and remove
the country's destructive enemies.

ဟုြပန်ဆိုလျှင် ​ေတာ်​ေလြပီ။

​ေတာင်​ေတာရယ် သာ
မာလာက ငံုဖူး​
Ah ... beautiful ...
The mountains
The forests
The quivering buds

ဟုြပန်ဆိုရာတွင် မူရင်း​၌ မပါ​ေသာ ရုပ်ပံုကို ထည့်​သွင်း​ထား​​ေလသည်။ မူရင်း​တွင် အငံုအဖူး​များ​က တုန်​ေန​ေြကာင်း​ quivering ဟုမပါ​ေပ။ မူရင်း​၌မပါ​ေသာ ရုပ်ပံုကို ဘာသာြပန်မူတွင် မထည့်​သွင်း​အပ်​ေပ။

မူရင်း​စကား​ အသံုး​အနှုန်း​များ​ကို ဂရုမူသင့်​​ေပသည်။ ပါရမီြဖည့်​စမို့​ ြကည့်​ဘုရာ့​သခင် တွင် အသံုး​အနှုန်း​ကို ဂရုမမူမိ ​ေသာ​ေြကာင့်​ ပါရမီြဖည့်​စမို့​ ြကည့်​ဘုရား​သခင် ဟုြပင်ဆင်၍

Look at Lord Buddha
For the development of virtues

ဟုြပန်ဆိုခဲ့​လျှင် မှား​ယွင်း​​ေလသည်။ ဘုရာ့​သည် နန်း​တွင်း​သူတို့​ သံုး​​ေလ့​ရှိ​ေသာ ​ေမာင်​ေတာ်ဘုရာ့​ မှလာ၍ သခင် သည်လည်း​ သခင်ကိုယ်​ေတာ် စသည်တို့​မှ လာသည်။ နန်း​တွင်း​သူ၏ အဖွဲ့​အနွဲ့​ စကား​ြဖစ်သည်။ ဗုဒ္ဓြမတ်စွာဘုရား​ကို မဆိုလို​ေပ။

ကဗျာအြဖစ်သို့​

ဘာသာြပန်လုပ်ငန်း​ကို ြပန်ဆိုသူ၏ စိတ်တွင် စကား​လံုး​မ​ေပါ်မီ အဆင့်​၌ပင် စတင်လုပ်​ေဆာင်ရ​ေလသည်။

ဘာသာြပန်ဆိုသည့်​ အလုပ်သည် ကဗျာတပုဒ်၌ပါ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ကို ြကည့်​၍ အဘိဓာန်တွင် အနက်အဓိပ္ပါယ် တူသည်ဟု ​ေဖာ်ြပ​ေသာ တြခား​ဘာသာစကား​မှ စကား​လံုး​များ​ြဖင့်​ ကဗျာပံုသွင်း​​ေသာ အလုပ်မဟုတ်​ေပ။ မူရင်း​ကဗျာတွင် ပါ​ေသာ ခံစား​မှုအတွင်း​သို့​ ဝင်စား​၍ မိမိကိုယ်ပိုင် ခံစား​မှုြဖစ်​ေအာင် ခံယူရသည်။ ထို့​​ေနာက်မှ ထိုခံစား​မှုကို ​ေဖာ်ကျူး​နိုင်သည့်​ တြခား​ဘာသာမှ စကား​လံုး​များ​ြဖင့်​ ဖွဲ့​ဆိုြခင်း​အလုပ် ြဖစ်​ေပသည်။ ြပန်ဆိုသူသည် မူရင်း​ကဗျာကို စိတ်ကူး​အား​ြဖင့်​ လည်း​​ေကာင်း​၊ ခံစား​မှုအား​ြဖင့်​ လည်း​​ေကာင်း​ ငံုမိရ​ေပမည်။

မူရင်း​ကဗျာ၏ စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်တို့​ကို ြပန်ဆိုသူက မိမိ၏စိတ်ကူး​ဉာဏ် မိမိ၏အာရံုတို့​ြဖင့်​ ​ေကာင်း​စွာ ခံယူြပီး​သည့်​ ​ေနာက်ဝယ် မူရင်း​စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်တို့​ကို သဏ္ဌာန်အသစ်ြဖင့်​ ပံုသွင်း​ရ​ေလသည်။ ပံုသဏ္ဌာန် အစိတ်အပိုင်း​ အသစ်တို့​ကို တီထွင်၍ မူရင်း​စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်တို့​ကို သရုပ်​ေဖာ်ရ​ေလသည်။ ဥပမာအား​ြဖင့်​ မူရင်း​စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်တို့​က သံချို သဏ္ဌာန်ြဖင့်​ တည်ရှိခဲ့​​ေပမင့်​ ြပန်ဆိုသူက ဘာသာြပန်စာ​ေပတွင် ရှိ​ေသာ တြခား​သံချို မဟုတ်​ေသာ သဏ္ဌာန်များ​ြဖင့်​ ပံု​ေဖာ်ရ​ေလသည်။

အလား​တူပင် မူရင်း​စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်များ​ကို ြခား​နား​​ေသာ စကား​လံုး​ဖွဲ့​စည်း​မှု၊ ကွဲြပား​​ေသာ စကား​လံုး​ စည်း​ရံုး​မှု တို့​ြဖင့်​ ခံစား​ချက်များ​ကို စကား​လံုး​ဖွဲ့​စည်း​ပံု တမျိုး​ြဖင့်​ ဖွဲ့​စည်း​ထား​​ေပမည်။ ြပန်ဆိုသည့်​အခါမှာမူ ဘာသာစကား​ အသစ်တွင်ရှိ​ေသာ စကား​လံုး​များ​၊ သဒ္ဒါစည်း​မျဉ်း​များ​ သံုး​ကာ မူလဖွဲ့​စည်း​ပံုနှင့်​ မတူ​ေသာ ​ေြပာင်း​လဲဖွဲ့​စည်း​ပံုြဖင့်​ ​ေဖာ်ကျူး​ရ​ေပမည်။

မူရင်း​စိတ်ကူး​ချက် ခံစား​ချက်များ​ကို သဏ္ဌာန်သစ်ြဖင့်​ ဖွဲ့​စည်း​သည့်​အခါ၊ စကား​လံုး​သစ်ြဖင့်​ စည်း​ရံုး​သည့်​အခါ မူလကဗျာတွင် ပါခဲ့​​ေသာ ထပ်ပိုး​အနက် overtones များ​ကို ဖွဲ့​စည်း​ပံုသစ်တွင် ပါလာ​ေအာင် စီမံရ​ေလသည်။

ပွဲတခုတွင်၊ တိုက်ကင်း​ြပင်​ေသာ်
အရှင်လှလှ၊ ရန်ဓား​ြပကို
လက်ရဖမ်း​​ေလ၊ မှာလိုက်​ေချလည်း​
​ေသမင်း​သခင်၊ ​ေသွး​နတ်ဝင်သည်
လုလင် မထိန်း​နိုင်ခဲ့​ြပီ။

ဆရာ​ေဇာ်ဂျီက အတိအလင်း​ ြမွက်ဟဖွဲ့​ဆိုြခင်း​ မြပုဘဲ ကဗျာဖတ်သူ၏ ရင်၌ တစိမ့်​စိမ့်​ ​ေပါ်လာ​ေစရန် စီမံခဲ့​​ေသာ စိတ်ကူး​ချက်များ​နှင့်​ ခံစား​ချက်များ​ကို ြပန်ဆိုသူက ဆရာ​ေဇာ်ဂျီ စီမံသလိုြဖစ်​ေအာင် ဘာသာြပန်မှုတွင် စီမံရ​ေလသည်။ တစိမ့်​စိမ့်​ ​ေပါ်ရမည့်​ ခံစား​မှုများ​ကို အတိအလင်း​ ြမွက်ဟ ဖွင့်​ဆိုလျှင်လည်း​ မှန်ကန်မည် မဟုတ်​ေပ။ ချန်လှပ်ခဲ့​ြပန်လျှင်လည်း​ မှန်ကန်မည် မဟုတ်​ေပ။ မူရင်း​ကဗျာတွင် စီမံထား​သလို ဘာသာြပန်ကဗျာတွင်လည်း​ စီမံနိုင်မှ မှန်ကန်​ေပမည်။

Once on a fighting patrol
though the order was to bring
the robbers back alive,
possessed by the Lord of Death,
the blood, the nat,
the young man could not hold himself.

ဘာသာြပန်ကဗျာသည် ဖတ်သူအား​ ထိ​ေရာက်စွာ ​ေြပာဆိုနိုင်ရန်အတွက် ​ေခတ်​ေပါ်ကဗျာမျိုး​ြဖင့်​ ဖွဲ့​ရန်လို​ေပသည်။ ြမန်မာကဗျာကို အဂင်္လိပ်ကဗျာအြဖစ်သို့​ ြပန်လျှင် ​ေခတ်​ေပါ်အဂင်္လိပ်စကား​လံုး​၊ ​ေခတ်​ေပါ်အဂင်္လိပ် ဖွဲ့​ဆိုနည်း​ြဖင့်​ ြပန်ဆိုဖို့​လိုသည်။ ​ေခတ်တိုင်း​တွင် ​ေခတ်၏အသံ၊ ​ေခတ်၏ဟန် ရှိသည်။ ​ေခတ်၏ အသံနှင့်​ ​ေခတ်၏ဟန်ကို ြပည့်​ြပည့်​စံုစံု ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် ​ေဖာ်ကျူး​နိုင်မှ ထို​ေခတ်ရှိ ဖတ်သူများ​အား​ အရသာ အြပည့်​အ၀ ​ေပး​နိုင်မည်ြဖစ်သည်။ အယ်လီဇဘက် ဘုရင်မလက်ထက် စာဖတ်ပရိသတ်အား​ ဝိတိုရိယ ဘုရင်မလက်ထက်က စာ​ေပသံ​ေဆာင်​ေသာ ဘာသာြပန်ကဗျာမျုး​ ​ေပး​ရန်မြဖစ်​ေတာ့​​ေပ။

ဘာသာြပန်ကဗျာတိုင်း​သည် တ​ေန့​​ေသာ် ​ေဟာင်း​နွမ်း​ရမည် သာတည်း​။ ထိုအနာဂတ်​ေခတ်၏ အသံနှင့်​ ကွား​ြခား​ရမည် သာတည်း​။ သို့​​ေသာ် မိမိ​ေခတ်သံကို မှန်ကန်စွာ ​ေဆာင်​ေသာကဗျာနှင့်​ မ​ေဆာင်​ေသာကဗျာ နှစ်ပုဒ်ကိုယှဉ်လျှင် ​ေခတ်သံကို ​ေဆာင်​ေသာကဗျာက ကာလတာရှည်ခံနိုင်စရာ အ​ေြကာင်း​ရှိ​ေပသည်။ အနာဂတ်​ေခတ်၌ပင် တန်ဖိုး​ရှိစရာ အ​ေြကာင်း​ရှိ​ေလသည်။

ဘာသာြပန်ကဗျာသည် ကဗျာဂုဏ်​ေြမာက်ရ​ေပမည်။ ကဗျာဂုဏ် မ​ေြမာက်လျှင် မူရင်း​ကဗျာတွင် ပါရှိ​ေသာ သတင်း​ဆံဆံ အချက်အလက်များ​ကို ​ေပး​​ေဆာင်သာ စာပုဒ်သာ ြဖစ်​ေချမည်။ မူရင်း​ကဗျာတွင် ပါ​ေသာ ခံစား​ချက်ကို ပို့​​ေဆာင်​ေပး​နိုင်​ေသာ ကဗျာ ြဖစ်မည်မဟုတ်​ေချ။ ကဗျာဂုဏ်မ​ေြမာက်​ေသာ ဘာသာြပန်စာနှင့်​ နိှုင်း​စာလျှင် စကား​​ေြပကပင် မူရင်း​ခံစား​ချက်ကို ထိ​ေရာက်စွာ ​ေဖာ်ကျူး​နိုင်​ေပဦး​မည်။

ဘာသာြပန်ဆိုသည့်​အခါ ကာရန်စံု​ေသာ အဂင်္လိပ်ကဗျာပံုစံြဖင့်​ ဖွဲ့​ဆိုသင့်​သ​ေလာ၊ ကာရန်မစံု​ေသာ ကဗျာပံုစံြဖင့်​ ဖွဲ့​ဆိုသင့်​သ​ေလာ ​ေမး​စရာရှိ​ေပသည်။

ြမန်မာဘာသာတွင် ကာရန် များ​ြပား​သည်။ အဂင်္လိပ်ဘာသာစကား​တွင် ကာရန်ရှား​ပါး​သည်။ ြမန်မာကဗျာတွင်ပါ​ေသာ ကာရန်များ​နှင့်​ ညီ​ေအာင် အဂင်္လိပ်ကဗျာကို ဖွဲ့​ဆိုနိုင်​ေပသည်။ ဆရာမင်း​သု၀ဏ်၏ ကဗျာကို ဆရာြကီး​လုစ်က ဤကဲ့​သို့​ ြပန်ဆိုထား​​ေလသည်။

မိုး​​ေပါက်ကျ၍
ထသည်ဂယက်၊ ဝိုင်း​စက်စက်သည်
ဝကွက်ခင်း​နှီး​နှယ်တကား​။
ခဏချင်း​တွင်၊ မိုး​သက်ဆင်က
​ေရ​ေြပလှိုင်း​ြကွ၊ ခုန်​ေပါက်ြကလျက်
ြကက်ဖချင်း​ထိုး​၊ ​ေခါင်း​ြဖူမို၍
​ေရရိုး​ရှုပ်​ေပွ၊ မိုး​သီး​​ေြကွသည်
​ေစွ​ေစွ​ေစာင်း​​ေစာင်း​၊ ရွာသွန်း​​ေလာင်း​။
Pit-a-pat-pat
The rain spilled:
Ring-a-ling-ling
The ripples rose.
The lake's a quilt
Pattern'd with O's
Sudden the squall
'Cross slant of rain
Hail-fruits fall
The watery plain
Swells to a wave
Leaps to a spire;
March the white horses,
Arch their crests;
Cock-neck strutting,
Their beaks butting,
They twist and twire,
The rock and rave,
The wave-line lost,
Jumbled and tossed.

ကာရန်များ​​ေသာ ြမန်မာကဗျာနှင့်​ညီ​ေအာင် ကာရန်များ​​ေသာ အဂင်္လိပ်ကဗျာကို ဆရာြကီး​လုစ်က စပ်ဆိုသည်။ သို့​​ေသာ် မ​ေြမှာ်မှန်း​​ေသာရလဒ် ြဖစ်ထွန်း​လာသည်။ ကာရန်များ​ပံုချင်း​ တူ​ေသာ်လည်း​ အကျိုး​သက်​ေရာက်ပံုချင်း​ မတူ​ေတာ့​​ေချ။ ဆရာမင်း​သု၀ဏ်၏ ကဗျာသည် ​ေလး​လံုး​စပ်ကဗျာတို့​၏ မှန်တန်း​အလျင်ြဖင့်​ သွား​​ေလသည်။ ဆရာြကီး​လုစ်၏ ကဗျာသည် ြမန်လွန်း​သည်။ ဆရာမင်း​သု၀ဏ် ကဗျာ၏အသံသည် တည်ြငိမ်သည်။ အဂင်္လိပ်ကဗျာသည် ဆူလွန်း​သည်။ နား​ြငီး​​ေစသည်။ ဤသို့​ြဖင့်​ အဂင်္လိပ်ကဗျာြဖင့်​ ြမန်မာကဗျာ၏ ကာရန်ကို ညီ​ေအာင်တုလျှင် မလိုအပ်​ေသာ အကျိုး​ကို ရတတ်​ေြကာင်း​ သိရ​ေလသည်။

ဤနည်း​ကိုသံုး​၍ ြမန်မာကဗျာ အများ​အြပား​ကို ြပန်ဆိုနိုင်မည် မဟုတ်​ေချ။ ထို့​အြပင် ဤြပန်ဆိုသည့်​ နည်း​မျိုး​သည် တမင် ဖန်တီး​ယူသလို ြဖစ်​ေနသည်။ သဘာဝမကျ​ေပ။ ထို့​​ေြကာင့်​ စွဲစွဲြမဲြမဲ မသံုး​သင့်​​ေပ။
သာမန်ကာရန်ဖွဲ့​ပံု နည်း​များ​ကို သံုး​၍ ြပန်ဆိုနိုင်​ေပသည်။

နယ်ချဲ့​​ေတွ ြခိမ်း​​ေချာက်လဲ
ဒူး​မ​ေထာက် ညံ့​မခံ
ရဲစိတ်​ေတွလျှံ။
ဖိနှိပ်မှု အတန်တန် ရုန်း​ကန်လို့​ဝင့်​ြကွား​
ဒို့​ဗမာ သတ္တိခဲမို့​ ရဲြကသည်တကား​။
ြပည်​ေထာင်မှာ ညီ​ေနာင်များ​ စည်း​ရံုး​အား​ အ​ေြခခံ
လွတ်လပ်ခဲ့​ြပန်
လူ​ေနမှု​ေတာ်လှန် ​ေရှ့​ဆက်ရန်ရှိ​ေသး​။
လက်တွဲညီအတူပ
ဒို့​ြပည်သူ ဒို့​ြပည်သား​၊ အား​သစ်ပါ့​​ေလး​။
Imperialist threats to shake us;
Repeated suppressions did not make us falter of waver.
Up we rose, and fought and strove,
And, as Burmans, it behove
Us to be braver.
Broad-based unity all over the land,
Brethren with one goal, one solid band,
Sovereign Independence then,
Is Revolution over ? No !
Socialism forges right ahead;
Put the best foot forward, all in step;
We, countrymen, have far to go.

ဘာသာြပန်မူ ပထမပိုဒ်သည် ကဗျာ​ေြမာက်၍ မူရင်း​နှင့်​အ​ေတာ်ပင် နီး​စပ်​ေလသည်။ ဒုတိယပိုဒ်တွင် ကာရန်ရှာရ ခက်ခဲမှု​ေြကာင့်​ ပထမပိုဒ်ပံုစံကို မလိုက်နိုင်ဘဲ အ​ေြကာင်း​ပို​ေန​ေလသည်။ မူရင်း​နှင့်​လည်း​ အ​ေတာ်ကွာ​ေလသည်။

ကာရန်ပံုစံြဖင့်​ ြပန်ဆိုနိုင်ရန်အတွက် အ​ေတာ်အပင်ပန်း​ခံရ​ေလသည်။ ကာရန်ကို ငဲ့​ရ​ေသာ​ေြကာင့်​ လှည့်​ပတ်ြမွက်ဆို ရ​ေလသည်။ အပိုအလို ြဖစ်​ေပါ်ရသည်။ မူရင်း​နှင့်​ကင်း​ကွာရ​ေလသည်။

ြမန်မာကာရန်ကို မတုသင့်​​ေြကာင်း​ ​ေဖာ်ြပခဲ့​​ေလြပီ။ ြမန်မာကဗျာ၏ အသံသွား​ အသံလာ rhythm နှင့်​ အသံချပံုစံနစ် cadence တို့​ကိုမူ မိ​ေအာင်ဖွဲ့​ဆိုနိုင်လျှင် အရသာတမျိုး​ ခံစား​ရ​ေလသည်။

ဝါဆိုဝါ​ေခါင် ​ေရ​ေတွြကီး​လို့​
သ​ေြပသီး​မှဲ့​ ​ေကာက်စို့​ကွယ်။
ခရာဆူး​ချံု ဟိုအထဲက
​ေမျှာ့​နက်မဲြကီး​ တွယ်တတ်တယ်။
​ေမျှာ့​နက်ဆိုတာ ချိုနဲ့​လား​ကွဲ့​
​ေြမွနဂါး​​ေတာင် ​ေြကာက်ဘူး​ကွယ်။
တို့​လဲ​ေြကာက်​ေပါင် အတူသွား​စို့​
အုန်း​လက်နွား​​ေလး​ ထား​ခဲ့​မယ်။
သွား​ကွယ်။ သွား​ကွယ်။
July, August - rain and flood -
Let's go pick the ripe rose - apple,
Hi ! Take car ! In thorns and mud,
That's where big, black leeches grapple.
Leeches? pah! the hornless things !
I'll fight snakes or serpent-kings.
Who's afraid? let's all go now.
I'll just leave my coconut cow.
Come on ! Come on !

ဆရာြကီး​လုစ်၏ ကဗျာသည် ဆရာမင်း​သု၀ဏ်၏ သ​ေြပသီး​​ေကာက် ကဗျာတွင်ရှိ​ေသာ အသံသွား​အသံလာကို ပဲ့​တင်နိုင်သည်။ က​ေလး​ကဗျာပင် မကဘဲ နက်နဲ​ေသာ ပျဉ်း​မငုတ်တို ကဲ့​သို့​​ေသာ ကဗျာကိုလည်း​ အသံအသွား​အလာ ကိုက်ညီ​ေအာင် ဆရာြကီး​လုစ်က ဖွဲ့​ဆိုနိုင်​ေလသည်။ သို့​​ေသာ်လည်း​ ပျဉ်း​မငုတ်တိုသည် ​ေလး​လံုး​စပ် ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ ဘာသာြပန်ကဗျာတွင် ကာရန် များ​ြပား​လွန်း​​ေန​ေြကာင်း​ ​ေတွ့​ရ​ေပသည်။

ဖုထစ်ရွတ်တွ၊ ငှက်ဠင်း​တသို့​
ပျဉ်း​မငုတ်တို၊ သက်ကျား​အိုသည်
ကုန်း​မိုထက်တွင် တပင်တည်း​။
ခွဆံုအ​ေကွး​၊ သစ်​ေခါင်း​​ေဆွး​လည်း​
အ​ေဖး​တက်လှာ၊ အိုင်း​အမာသို့​
ကျယ်စွာဟက်ပက် ြခအိမ်ပျက်။
ကုန်း​မိုကမ်း​ပါး​၊ ​ေြမပတ်ြကား​တွင်
စစ်သား​ခ​ေမာက်၊ ပိန်​ေြခာက်​ေြခာက်လည်း​
စစ်​ေရာက်စခန်း​ လက်ြပညွှန်း​။
ထိုပင်ငုတ်တို၊ ပျဉ်း​မအိုသည်
စစ်ကိုလည်း​ြကံု၊ ြခအံုလည်း​ြဖစ်
ဓား​ထစ်လည်း​ခံ၊ ​ေနလျှံလည်း​တိုက်
​ေလြပင်း​ခိုက်လျက်၊ မငိုက်ဦး​​ေခါင်း​
​ေနွသစ်​ေလာင်း​​ေသာ်
ရွက်​ေဟာင်း​ညှာ​ေြကွ၊ ရွက်သစ်​ေဝ၍
​ေလြပည်ထဲတွင် ငယ်ရုပ်ဆင်သည်
အသင် ​ေယာကျ်ား​​ေကာင်း​တကား​။
Dwarf stump - timber,
Ancient Pyinma,
Gnarled and twistened
Knotted, wizened,
Like and aged
Vulure, naked on the muomd !
Where the quoining
Roots are joining,
Ants have nested,
Feasted, wasted;
Left a yawning
Ulcer, horning
To a scab.
Sunk in cranny
Near the summit,
Dinted, broken
- a sure token
War was here !
Dwarf stump - timber,
Ancient Pyinma !
Battle savage,
Termite's ravage,
Knife-blade notching,
Sun-fire scorching,
Shock of tempest-
All thou bravest,
Head unbow'd !
Soon, when summer
'Stils his humour,
Old leaves bursting,
Warm winds wooing,
Thou from ruin
Shalt renew thy
Youth of beauty !
Hero ! Thou !

ကာရန်မစံု​ေသာ ပံုစံြဖင့်​လည်း​ ြမန်မာကဗျာ၏ အသံသွား​ အသံလာကို ဖမ်း​ယူနိုင်သည်။

သု၀ဏ်ပဘာ၊ ​ေရျွာြကာဖူး​စသစ်
ပျိုမျစ်မျစ်လျှင်၊ ကျစ်လစ်တင့်​စံပယ်
လှမျိုး​ြကွယ်သား​၊ ဆံသွယ်ြမြမိတ်မို့​
ဆင်း​​ေရာင်ပျို့​ကို၊ နတ်တို့​ ဆင်ထိုက်တန်။
Colour of gold, new-born lotus bud,
Youthful, delicate, lithe and elegant,
Lovely, her hair hanging charmingly,
The gods deserve to wear her liquid glow.

တ​ေလျှာက်လံုး​ ဤနည်း​နှင်နှင် သွား​မည်ဆိုလျှင် ြငီး​​ေငွ့​စရာ ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ အဂင်္လိပ်ကဗျာတွင် ​ေြပာင်း​လဲ​ေပး​ရသည်။ သို့​​ေသာ် အချတွင် ဤအသံသွား​ကို ြပန်​ေကာက်​ေလသည်။

နတ်ရုပ်သွင်သို့​၊ ြဖူသွင်​ေရွှ​ေရာင်ဝင်း​၊
လှမှန်ကင်း​ကို၊ ညခင်း​ဆည်း​ဈာတွင်
ကျွန်ုပ်ြမင်သည်
ရယ်ရွှင်ြပံုး​တံု့​ မြပံုး​တံု့​။
Face of angel shining golden-white,
Spire of beauty, I have seen her
In the twilight,
She does smile and yet not smile.

ကာရန်မစံု ပံုစံြဖင့်​ ရတုအသွား​နှင့်​ တူ​ေအာင် ဖွဲ့​ဆိုနိုင်​ေပသည်။
စန္ဒြခည်ဝါ၊ လ​ေရာင်ဖျာသို့​၊ သာသနာထွန်း​ပ၊ ြကံုခဲလှ၏။ ​ေတွး​ဆ​ေရှ့​​ေနာက်၊ ဉာဏ်ြဖင့်​​ေထာက်၍၊ လက်​ေကာက်​ေရွှကွင်း​၊ ​ေငွ​ေြခချင်း​နှင့်​၊ ဟိုသင်း​တို့​ဆီ၊ ​ေနာင်မသီနှင့်​၊ အကျင်္ီကိုပစ်၊ ကျစ်စံုကိုပယ်၊ ခုမဖွယ်ဘူး​၊ ပစ်ပယ်ဦး​​ေလာ့​၊ ပျိုလူး​သက်ရွယ်၊ ငယ်လည်း​ငယ်၏၊ ခုနှယ်ချိန်က၊ အိမ်​ေထာင်ကျမှ၊ နှစ်ခွမအား​၊ ထွန်တင်နွား​သို့​၊ မယား​​ေပျာင်း​နွဲ့​၊ မာယာဖွဲ့​လိမ့်​၊ ဟဲ့​မတ်တတ်​ေဆွး​၊ ​ေဘး​ြကီး​သင့်​သား​၊ လူ့​အပါး​မှာ၊ မမှိုင်လာနှင့်​၊ သွား​ပါ​ေတာ့​​ေလ၊ ​ေငွရှာ​ေချ​ေလာ့​၊ သား​​ေတွတရိုင်၊ မ​ေမွး​နိုင်ဘူး​၊ သား​ဦး​သား​နု၊ ပုလု​ေကွး​​ေလး​၊ မြမင်​ေသး​လား​၊ ဆိုလကမူ၊ ​ေလာဘနိုင်ငံ၊ ​ေမာင်မင်း​ြကံလည်း​၊ လိုက်လံြကံစား​၊ ​ေငွရှာသွား​​ေသာ်၊ မယား​လင်​ေြမှာင် ထား​လိမ့်​မည်။
A faith which illuminates like the moon
is hard to come by. Therefore, consider.
Approach not those who wear bangles and anklets,
throw aside your shirt and shave off your hair,
If you marry now you will be doubly busy
like an ox the plough. Your wife will weave wiles;
" You there rotting on your feet, son of a man
of ill-fated death. Don't mope near me.
Go search for money. I cannot bear you
a basket of children. Look at your eldest son,
your youngest son, see " And as you set out
to look for money in the country of greed
she will seek pleasure with a lesser husband.

ြပန်​ေတာ့​မင်း​သျှင် ကိုလည်း​ ကာရန်မစံု ပံုစံြဖင့်​ ဖွဲ့​ဆိုထား​သည်။

စပယ်သံုး​ကံုး​၊ ညက ကံုး​
သံုး​ကံုး​ြပီး​​ေအာင်၊ ​ေမာင်မလာ။
ြပန်​ေတာ့​မင်း​သျှင်၊ မင်း​ညိုစင်
လုလင်ြပန်​ေတာ့​ ြပန်​ေတာ့​​ေလ။
ဖွဲမီး​သံုး​ပံု၊ ညက ပံု
သံုး​ပံု ကျွမ်း​​ေအာင်၊ ​ေမာင်မလာ။
ြပန်​ေတာ့​မင်း​သျှင်၊ မင်း​ညိုစင်။
လုလင်ြပန်​ေတာ့​ ြပန်​ေတာ့​​ေလ။
သပိတ်ကရား​၊ ထီး​ယပ်မား​နှင့်​
သျှင်များ​ဆွမ်း​ခ့​ ဝင်ခဲ့​ြပီ​ေလ။
ြပန်​ေတာ့​မင်း​သျှင်၊ မင်း​ညိုစင်။
လုလင်ြပန်​ေတာ့​ ြပန်​ေတာ့​​ေလ။
Last night I threaded three jasmine garlands
Three garlands were threaded but you did not come.
Go back, Great One, Brown-Pure One
Go back, Young Man, go on back.
Last night I ignited three heaps of husk.
Three heaps were burnt but you did not come
Go back, Great One, Brown-Pure One
Go back, Young Man, go on back.
With bowl, jug, umbrella and upright fan
The monks have entered the village for alms.
Go back, Great One, Brown-Pure One
Go back, Young Man, go on back.

အသံသွား​ အသံလာနှင့်​ အသံချပံုစံနစ်တို့​ကို အရင်း​ခံ​ေသာ ကာရန်မစံု အဂင်္လိပ်ကဗျာပံုစံသည် ြပုြပင်လွယ်သည် ြဖစ်​ေသာ​ေြကာင့်​ တြခား​ဘာသာ စကား​မှ ကဗျာများ​ကို ြပန်ဆိုရန်အတွက် အလား​အလာ အလွန်​ေကာင်း​​ေသာ ပံုစံြဖစ်​ေြကာင်း​ အဂင်္လိပ်ဘာသာြပန် စာဆိုများ​က ​ေြပာဆိုြက​ေလသည်။

လက်လွတ်ြခင်း​သာ

ကဗျာမှ ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုမှုသည် စာနာမှုမှ ​ေပါ်​ေပါက်​ေလသည်။ မူလစာဆိုသည် ြပန်ဆိုသူက ကိုယ်ချင်း​စာတတ်၍ သူခံစား​သလို ခံစား​သည်။ သူ၏ ခံစား​နိုင်စွမ်း​ရည်နှင့်​ ညီ​ေအာင် ကိုယ်၏ ခံစား​နိုင်စွမ်း​ရည်ကို ညှိသည်။ သူ၏ ခံစား​ပံုစနစ်နှင့်​ တူ​ေအာင် ကိုယ်၏ခံစား​ပံုစနစ်ကို ြပုြပင်​ေပး​သည်။

မိမိကိုယ် မိမိစိတ်မှ ခွဲထွက်ြပီး​ တြခား​ကိုယ် တြခား​စိတ်ထဲ ဝင်စား​ကာ ြပန်ဆိုဖွဲ့​နွဲ့​ရ​ေသာ​ေြကာင့်​ ြပန်ဆိုသည့်​ အလုပ်သည် ကဗျာဖွဲ့​ရသည့်​ အလုပ်ထက်ပင် ခဲယဉ်း​​ေလသည်။ ြပန်ဆိုရာတွင် မူရင်း​ကဗျာ၏ ခံစား​ပံု အစဉ်အတိုင်း​ မ​ေသွမဖီဘဲ လိုက်ရသည်။ ကဗျာဖွဲ့​ရာတွင် ဖန်တီး​စာ​ေရး​ရာတွင်မူ ခံစား​ပံုအစဉ်ကို မိမိ၏ ဝါသနာ မိမိ၏ ခံစား​ပံုစနစ်တို့​က ​ေစ့​​ေဆာ်သလို ြပုြပင် ဖွဲ့​ဆိုနိုင်​ေလသည်။ ကဗျာသီကံုး​ြခင်း​ အလုပ်သည် ကဗျာကို ဘာသာြပန်ဆိုြခင်း​ အလုပ်ထက် လွတ်လပ်မှု ရှိ​ေလသည်။

စာဆိုတဦး​နှင့်​တဦး​ ခံစား​ပံုစနစ်ချင်း​ ကွဲြပား​တတ်​ေလရာ မူရင်း​ကဗျာ၏ ခံစား​မှုနှင့်​ တူညီ​ေအာင် ြပန်ဆိုရန် မလွယ်ကူ​ေြကာင်း​ သိသာ​ေလသည်။ တခါတရံ ဘာသာြပန်မူသည် မူရင်း​ကဗျာထက် ​ေကာင်း​တတ်သည်။ ​ေကာင်း​သည်ဟု ဆိုနိုင်ြငား​ ​ေသာ်လည်း​ သာသည်ဟု မဆိုသာ​ေပ။ တမျိုး​​ေကာင်း​ြခင်း​သာ ြဖစ်မည်။ သို့​​ေသာ် အများ​အား​ြဖင့်​ မူရင်း​ကဗျာနှင့်​ နီး​စပ်​ေအာင် ထပ်ကာ ထပ်ကာ ြကိုး​စား​ြပန်ဆို ​ေရး​သား​ရ​ေလသည်။ ဘာသာြပန် အလုပ်သည် ြပီး​ြပည့်​စံု​ေသာ အလုပ်မဟုတ်​ေပ။

ြပင်သစ်ကဗျာဆရာြကီး​ ​ေပါလ်ဗယ်လရီက ဆိုဘူး​သည်။ မည်သည့်​ဘာသာ ြပန်ဆိုချက်ကိုမျှ အဆံုး​မသတ်နိုင်​ေပ။ လက်လွှတ်ရြခင်း​သာ ရှိ​ေချသည်။
No translation is ever finished, it can only be abandoned.

ြမန်မာကဗျာမှ အဂင်္လိပ်ကဗျာသို့​ ြပန်ဆိုြခင်း​
ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​သူများ​
၁။ ဦး​ြမင့်​သိန်း​ (MMT)
၂။ ဦး​​ေမာင်​ေမာင် (မွန်း​ဓာတု)
၃။ ​ေဒါ်ခင်မျိုး​ချစ်
၄။ ​ေရွှတည်​ေလျာင်
၅။ ​ေဒါက်တာ​ေမာင်ြဖူး​
၆။ ပန်း​ချီဦး​ဘြကည်
၇။ ဦး​အုန်း​​ေမာင် (​ေမာင်ဩ)
၈။ ​ေမာင်သာနိုး​
၉။ ​ေတာင်တွင်း​ြကီး​ ဦး​ကိုကိုြကီး​
၁၀။ ဦး​လှတင် (လှသမိန်)
၁၁။ ဦး​​ေကျာ်ဝင်း​ (တက္ကသိုလ်)
၁၂။ ဦး​ချစ်သိမ်း​ (​ေကျာ်သိမ်း​)
၁၃။ တက္ကသိုလ်စန်း​
၁၄။ ဦး​လူ​ေဖဝင်း​

ပါဝင်​ေဆွး​​ေနွး​ချက်များ​

၁။ ကဗျာကို ဘာသာြပန်ရာတွင် စကား​လံုး​ အလိုက် တိတိကျကျ ဘာသာြပန်ဖို့​ မလို​ေြကာင်း​ ခံစား​မူသည် တိကျ​ေသာ စကား​လံုး​များ​ထက် ပို၍ အ​ေရး​ပါ အရာ​ေရာက်​ေြကာင်း​ ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၂။ ဘာသာြပန်ရာတွင် ဘာသာတခုနှင့်​တခု မတူသည့်​ ​ေနာက်ခံသဘာဝများ​ ရှိသည်။ ဓ​ေလ့​ထံုး​တမ်း​များ​ကို တပါတည်း​ သယ်​ေဆာင်၍ ြပန်ဆို​ေပး​ဘို့​ မြဖစ်နိုင်ပါဟု ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၃။ ကမ္ဘာ့​ ကဗျာများ​ကို ြမန်မာတို့​ သိရှိအရသာခံနိုင်​ေအာင် ြပန်ဆို​ေပး​သင့်​သည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၄။ ြမန်မာဘာသာမှ အဂင်္လိပ်ဘာသာသို့​ ြပန်ဆိုရာတွင် အသံုး​ြပုရန် ​ေခတ်မီ ြမန်မာ-အဂင်္လိပ် အဘိဓာန်တစ်ခု ရှိသင့်​သည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၅။ ြမန်မာကဗျာကို ြပန်သူများ​သည် ​ေရှး​ဦး​စွာ ြမန်မာစာ​ေပနှင့်​ စကား​တို့​ကို တတ်ကျွမ်း​သင့်​သည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​သည်။

၆။ ြမန်မာမှ အဂင်္လိပ်သို့​ ြပန်​ေသာ ကဗျာများ​အတွက် တိုင်း​ြခား​ စာဖတ်ပရိသတ်တို့​ အရသာခံနိုင်ြက​ေစရန် ြမန်မာ့​အ​ေြကာင်း​ ​ေနာက်ခံနှင့်​ ြမန်မာ့​လူ​ေနမှု စရိုက်တို့​ကို နိဒါန်း​တိုအြဖစ် ​ေဖာ်ြပသင့်​သည်ဟု ​ေဆွး​​ေနွး​ရာ သ​ေဘာတူသည်ဟု ​ေြဖသည်။